'''هارمانهامان''' از شخصیت های بلندمرتبه حکومت [[فرعون]] در زمان [[موسی]] بود. نام هارمانهامان شش بار در [[قرآن]] به کار رفته است که در تمام موارد، همراه با نام فرعون است. در دو [[آیه]] ، نام [[قارون]] نیز در کنار این دو آمده است. هارمانهامان به جهت کمک هایش به فرعون، یکی از درباریان فاسد و گنه کار به شمار آمده است.
== منصب هارمانهامان ==
نام هارمانهامان شش بار در [[قرآن]] ذکر شده است: سه بار در [[سوره قصص]] آیات ۶ ، ۸ و ۳۸ و یک بار در [[سوره عنکبوت]] آیه ۳۹ و دوبار در [[سوره غافر]] آیه ۲۴ و ۳۶. بنا بر [[آیه|آیات]] قرآن، هامان از شخصیتهای بلندمرتبه و صاحبنفوذ حکومت [[فرعون]] در زمان [[موسی]] بوده است. در قرآن از سپاه [[مصر]]، با نام لشکریان فرعون و هارمانهامان یاد شده است.<ref>سوره قصص، آیه ۶.</ref>
برخی از مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، معتقدند هارمان،هامان، وزیر و مشاور اعظم فرعون بوده است؛<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۸، ص۶۸۶و۶۴۷؛ علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۷، ص۳۲۷، ۳۳۱؛ زحیلی، التفسیر المنیر، ۱۴۱۱ق، ج۲۰، ص۶۲، ۲۳۹؛ ج۲۴، ص۱۰۴؛ زمخشری، الکشاف، دار الفکر، ج۳، ص۱۸۰.</ref> اما [[شیخ طوسی]] وزیربودن هارمانهامان را نظریه ضعیفی دانسته است.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۹، ص۷۸.</ref>
پس از آنکه موسی بر [[جادو|ساحران]] پیروز شد و موقعیت فرعون به خطر افتاد، به دستور فرعون، هارمانهامان برای او قصر و برج بسیار بلندی ساخت تا فرعون بالای آن رفته، از خدای موسی خبری پیدا کند.<ref>سوره قصص، آیه ۳۸؛ سوره مؤمن، آیه ۳۶.</ref> در [[حدیث|حدیثی]]، [[محمد]]، پیامبر اسلام، دوازده نفر از بدترین انسانها را نام برده است که هارمانهامان یکی از آنان است.<ref>صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۴۵۸.</ref>
== تشابه اسمی بین دو هارمانهامان ==
شباهت اسمی میان وزیر [[فرعون]] و وزیر [[خشایارشا|خشایار شا]] (پادشاه ایران)، موجب شده است که [[مستشرقین]]، محمد را به خطای تاریخی متهم کنند. آنها معتقدند محمد بر اثر سوء برداشت از منابع [[یهود|یهودی]]، هامان وزیر خشایار شا را با وزیر فرعونِ معاصرِ موسی اشتباه گرفته است وحال آنکه هارمانهامان وجود تاریخی نداشته است؛<ref>جفری، واژههای دخیل در قرآن مجید، ۱۳۷۲ش، ص۳۹۲.</ref> اما مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، این گفته [[مستشرقین]] را درست ندانستهاند.<ref>خزائلى، اعلام القرآن، ۱۳۸۰ش، ص۶۶۰؛ رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۵۱۶</ref>
محمد کاظم شاکر، از پژوهشگران معاصر، [[كتاب استر|كتاب اِستِر]]، كه هارمانهامان را وزیر خشاریارشا میداند، اثری افسانهای دانسته و معتقد است با توجه به تحقیقات باستانشناسی، ـ كه غربیها انجام دادهاند ـ گزارش قرآن از هامان مطابق با واقعیتهای تاریخی است.<ref name=":0">شاکر، «هامان و ادعای خطای تاریخی در قرآن»، ص۱۴۵-۱۶۴</ref>