جامعه‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Alborz keykavos (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
این یکی پیوند تکراری است
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۳:
این رشتهٔ علمی به بررسی جوامع بشری، برهم‌کنش‌های آن‌ها، و [[فرایند|فرایندهایی]] که جوامع را در وضعیت جاری‌شان نگاه داشته یا تغییر می‌دهد می‌پردازد. هدف این حوزهٔ علمی، پرداختن به تجزیهٔ جامعه به بخش‌های تشکیل دهنده‌اش مانند [[انجمن]]‌ها، [[نهاد مدنی|نهادها]]، گروه‌های هم‌جنس، هم‌نژاد، یا هم‌سن، و بررسی نحوهٔ [[برهم‌کنش]] فعال این اجزاء با همدیگر است. علاوه بر این‌ها، این علم موضوعاتی مانند [[طبقه اجتماعی]]، [[قشربندی]]، [[جنبش اجتماعی]]، تغییرات اجتماعی و بی‌نظمی‌هایی مانند [[بزه|جرم]]، [[کج‌رفتاری|انحراف]] و [[انقلاب]] را مورد تحقیق قرار می‌دهد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|کد زبان=en|وبگاه=Encyclopedia Britannica|نشانی=https://www.britannica.com/topic/sociology|عنوان=Sociology|بازبینی=2019-01-24}}</ref>
 
از آن‌جا که، در مقایسه با بقیهٔ حیوانات، انسان کمتر تحت تأثیر و کنترل [[غریزه|غرایز]] است، بخش زیادی از رفتارهای او به‌واسطهٔ ساختارهای [[اجتماعی]] کنترل می‌شود. این موضوع ضرورت وجود ارگان‌های اجتماعی (از قبیل ارگان‌های اقتصادی، مذهبی، آموزشی، سیاسی، ...) برای مشخص کردن رفتارها و تصمیمات انسان‌ها را نشان می‌دهد. دانش [[جامعه‌شناسی]] به بررسی نحوه‌های تأثیر ارگان‌های اجتماعی بر رفتار انسان‌ها، برهم‌کنش ارگان‌های اجتماعی مختلف با یک‌دیگر، تشکیل، [[فرسودگی]] و نابودی آن‌ها می‌پردازد.<ref name=":0"/> از آن‌جایی که جامعه‌شناسی به رفتار ما به‌عنوان موجوداتی اجتماعی توجه دارد، زمینهٔ پژوهش آن از واکاوی (تحلیل) تماس‌های کوتاه میان افراد ناشناس در [[خیابان]] گرفته تا بررسی روندهای اجتماعی جهانی، همه را دربر می‌گیرد. جامعه‌شناسی، علم شناخت [[جامعه]] و همچنین ساختارها، روابط درون آن، نهادهای آن و واقعیت‌های اجتماعی است.
 
[[ابن خلدون]] مؤسس «علمی از تشکیلات اجتماعی» بوده که به آنچه امروزه جامعه‌شناسی خوانده می‌شود شباهت دارد؛<ref>{{یادکرد|فصل= |کتاب=Society, state, and urbanism: Ibn Khaldun's sociological thought|ناشر= State University of New York Press|شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=۱۹۸۸ |شابک=0-88706-610-0 |نویسنده=Baali, {{چر}}Fuad |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=۱۱ |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref> چنانچه برخی از محققین ابن خلدون را پدر جامعه‌شناسی می‌شناسند.<ref>{{یادکرد|فصل= |کتاب=The New Encyclopedia of Islam|ناشر= Rowman & Littlefield|شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=۲۰۰۸ | شابک = 0-7425-6296-4 |نویسنده=Glassé, {{چر}}Cyril |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=۲۲۲ |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref><ref>{{یادکرد|فصل= |کتاب=Governance without government: order and change in world politics|ناشر= Cambridge University Press|شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=۱۹۹۲ | شابک = 0-521-40578-5 |نویسنده=Rosenau, {{چر}}James N. |نویسندگان سایر بخش‌ها=Ernst Otto Czempiel|ترجمه=|صفحه=۱۵۶ |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref> به گفتهٔ [[دانشنامه بریتانیکا]] جامعه‌شناسی در اواخر [[قرن ۱۹ میلادی]] بواسطهٔ کارهای [[امیل دورکیم]] در [[فرانسه]]، [[ماکس وبر]] و [[گئورگ زیمل]] در [[آلمان]]، [[رابرت اچ. پارک|رابرت پارک]] و آلبیون وودبری اسمال در آمریکا ظهور کرد.<ref name=":0"/> جامعه‌شناسی در ایران توسط [[غلامحسین صدیقی]] (تولد: ۱۲۸۴ هجری خورشیدی) در سال ۱۳۱۷ هجری شمسی بنیان نهاده شد.<ref name="AJI"/>