گویش قصرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گویش شمرونی''' یا ''' گویش قصرانی''' <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = عمادی | نام = اسدالله | عنوان = زبان مازندرانی (تبری)، از دوران باستان تا امروز | سال = ۱۳۹۹ | ناشر = نشر شلفین | صفحه = ۶۹}}</ref> گویشی از [[زبان مازندرانی]]<ref>واژه‌نامه بزرگ تبری، گروه پدید آورندگان به سرپرستی: [[جهانگیر نصراشرفی]] و [[حسین صمدی]]، سال 1377، جلد اول، ص 31</ref> می باشد که تحت تاثیر [[زبان فارسی]] قرار دارد و در اکثر نواحی بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات همچون [[میگون]]، [[لالان]]، [[شمشک]]، [[زایگان]]، [[امامه]]، [[روته]]، [[جیرود]]، [[دربندسر]]، [[گرمابدر]]، [[دیزین]]، [[آبنیک]] گویش می شود.<ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=BORJIAN |نام۱=HABIB |تاریخ=2013 |عنوان=The Tabaroid Dialects of South Central |پیوند= https://www.academia.edu/8074603/_The_Tabaroid_Dialects_of_South_Central_Alborz_ |ژورنال=Studia Iranica |دوره= |شماره= |صفحات=428 |doi= |تاریخ بازبینی= |زبان=en}}</ref> این گویش علاوه بر رودبار قصران در نواحی شرقی [[بخش لواسانات]] همچون [[ایرا (شمیرانات)|ایرا]] و [[وسکاره]] و در نواحی شرقی و شمالی [[بخش آسارا]] شهرستان کرج همچون [[شهرستانک]]، [[لانیز]]، [[شلنک]] و [[همه جا]] گویش می شود.<ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=BORJIAN |نام۱=HABIB |تاریخ=2013 |عنوان=The Tabaroid Dialects of South Central |پیوند= https://www.academia.edu/8074603/_The_Tabaroid_Dialects_of_South_Central_Alborz_ |ژورنال=Studia Iranica |دوره= |شماره= |صفحات=429 |doi= |تاریخ بازبینی= |زبان=en}}</ref> اسد الله عمادی گویش قصرانی را گویشی از زبان مازندرانی معرفی می کند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = عمادی | نام = اسدالله | عنوان = زبان مازندرانی (تبری)، از دوران باستان تا امروز | سال = ۱۳۹۹ | ناشر = نشر شلفین | صفحه = ۶۹}}</ref> همشهری آنلاین گویش قصرانی شمرونی را یکی از گویش های مازندرانی بر می شمرد.<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی = | نام = | پیوند نویسنده = | ویراستار = | عنوان = آشنایی با گویش‌های مازندران | اثر = | تاریخ = ۶ اسفند ۱۳۹۸ | ناشر = همشهری آنلاین | نشانی = https://www.hamshahrionline.ir/news/486220/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 | بازبینی = ۱۴ مهر ۱۳۹۰ }}</ref> زبان مازندرانی در حوالی تهران در نواحی لواسانات و رودهن صحبت می شود.<ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=BORJIAN |نام۱=HABIB |تاریخ=2004 |عنوان=Mazandaran: Language and People (The State of Research) |پیوند= https://academiccommons.columbia.edu/doi/10.7916/D85B1DDR/download|ژورنال=Yerevan State University |دوره= |شماره= |صفحات=295 |doi=10.1163/1573384043076045 |تاریخ بازبینی= |زبان=en}}</ref> واژه نامه بزرگ تبری گویش قصران باستانی را به عنوان یکی از دوازده گویش زبان مازندرانی معرفی می کند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی۱ = نصراشرفی | نام۱ = جهانگیر | نام خانوادگی۲ = صمدی | نام۲ = حسین | عنوان = واژه‌نامه بزرگ تبری | سال = ۱۳۷۷ | ناشر = نشر خانه سبز | صفحه = ۳۱}}</ref> به اعتقاد [[حبیب برجیان]] گویش شمال شمیرانات شبه تبری و گویش جنوب شمیرانات پارسی-تبری می باشد.<ref>{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی۱=BORJIAN |نام۱=HABIB |تاریخ=2013 |عنوان=Is there Continuity between Persian and Caspian? Linguistic Relationships in South-Central Alborz |پیوند= https://www.academia.edu/7384898/Is_there_Continuity_between_Persian_and_Caspian_Linguistic_Relationships_in_South_Central_Alborz |ژورنال=American Oriental Society |دوره= |شماره= |صفحات=34 |doi= |تاریخ بازبینی= |زبان=en}}</ref> شدت تاثیر زبان فارسی در نواحی شمالی و غربی رودبار قصران کمتر از نواحی جنوبی رودبار قصران می باشد. گویش شمیرانی بخش رودبار قصران شمیرانات به همراه گویش هایی که در ناحیه جنوبی البرز مرکزی محدوده جاجرود و بخش آسارا کرج گویش می شود گونه ای از زبان طبری می باشند که با مقادیر مختلفی با زبان فارسی ترکیب شده اند و زیر مجموعه‌ی [[گویش‌های مازندرانی گونه]] قرار میگیرد.بنابر نظر [[حبیب برجیان]] لهجه هایی که در مناطق پائین [[جیرود (شمیرانات)|جیرود]] و [[شمیران]] و [[شهرستان دماوند|دماوند]] کویش می شود، [[زبان فارسی|فارسی]] آمیخته به عبارات فعلی غنی از [[زبان مازندرانی|زبان طبری]] است. آن لهجه هایی که در بالا [[جیرود (شمیرانات)|جیرود]] و دره [[رودخانه کرج]] گویش می شود خصیصه های غلیظ تری از زبان طبری را در واج شناسی و واژگان و ریخت شناسی فعلی نشان می دهد، اما حاوی یک آمیختگی قدرتمند در عبارت اسمی با زبان فارسی است.این گویش ها با عنوان گویش های '''مازندرانی گونه (Tabaroid)''' تعیین شده است<ref>[https://academiccommons.columbia.edu/doi/10.7916/D80302CT The dialects spoken in lower jairud,shemiran, and damavand are characteristically Persian with a rich a Tabari imprint in the verb phrase.those spoken in the upper reaches of the jairud an karaj river walleys shows a solid Tabari character in phonology,lexis,verb morphology, but astrong Persian blend in the noun phrase.accordingly these dialects are designated as Tabaroid ], HABIB BORJIAN., “THE TABAROID DIALECTS OF THE CENTERAL ALBURZ; LANGUAGE CONVERGENCE BETWEEN TABARI AND PERSIAN,” Academic Commons Columbia University , online edition</ref>. به گفته ی حبیب برجیان در دامنه جنوبی رشته کوه البرز طیف وسیعی از لهجه های ترکیبی وجود دارند که می توانند به دو گروه تقسیم شوند: گروه نخست گویش های طبری هستند که تحت تاثیر زبان فارسی هستند که اصطلاحاً به آن گویش تبروید گفته می شود و گروه دوم به نوعی مرز انتقال دو زبان طبری و فارسی محسوب میشوند یک واگرایی در واژگان فارسی دیده می شود که با لهجه تهرانی تلفظ می شوند و از نظر ریخت شناسی بسیار شبیه به گویش تهرانی هستند ولیکن از نظر فعلی تحت تاثیر زبان مازندرانی هستند و دراین گویش ها افعال مازندرانی در غالب فارسی صرف می شود.