کنگره ایالات متحده آمریکا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
تمیزکاری
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۱۰۸:
 
== فرایند قانون‌گذاری ==
[[پرونده:Visualization-of-How-a-Bill-Becomes-a-Law Mike-WIRTH.jpg|بندانگشتی|نحوه ی تصویب یک قانون فدرال در آمریکا.]]
'''در کنگرهٔ آمریکا، کلمهٔ «لایحه»، معنای «طرح» (در [[مجلس ایران]]) را هم می‌دهد. درواقع، به طرح‌ها هم لایحه می‌گویند.'''
 
قوهٔقوانین مقننهٔ آمریکا، دومجلسی است و قوانینجدید باید به تصویب هر دو مجلس و سپس به توشیحامضای رئیس‌جمهور آمریکا نیز برسد.<ref>{{Cite web|url = http://parliran.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=2962|title = قانون اساسی ایالات متحدهٔ آمریکا|date = |accessdate = |website = مرکز پژوهشها-مجلس شورای اسلامی|publisher = |last = |first =}}</ref> به جز قوانین مربوط به درآمد دولت که تنها مجلس نمایندگان صلاحیت رسیدگی به آن را دارد و تأیید صلاحیت نامزدان ریاست‌جمهوری و تصویب معاهدات که تنها سنا صلاحیت رسیدگی به آن را دارد، در بقیهٔ موارد، لوایح جهت تبدیل شدن به قانون، باید اکثریت هر دو مجلس را به‌دست‌آوردبه‌دست‌آورند.<ref>{{Cite web|url = http://www.usconstitution.net/xconst_A1Sec10.html|title = U.S. Constitution|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first =}}</ref>
 
در این راستا، وظایف مربوط به قانونگذاری کنگره، به چهار بخش تقسیم می‌شود:
خط ۱۳۸:
 
=== مرحلهٔ سوم: ارجاع لایحه از کمیتهٔ دائمی به صحن مجلس بررسی‌کننده ===
در صورت موافقت اکثریت اعضای کمیتهٔ دائمی، لایحه جهت تصویب نهایی به صحن مجلس بررسی‌کننده می‌رود. لوایح بر اساس ترتیب درخواست، مورد بررسی قرار '''نمی‌گیرند'''. ممکنالبته همممکن است که لوایح به‌طور مستقیم و بدون رفتن به کمیته‌ها، راهی صحن شوند. چون این رهبر نمایندگان حزب اکثریت است که تصمیم می‌گیرد کدام لایحه مورد بررسی واقع شود.
 
در مجلس سنا رأی‌گیری به صورت شفاهی انجام می‌گیرد و در مواقع لازم، رأی‌گیری ضبط هم می‌شود. برخلاف مجلس نمایندگان، مجلس سنا سیستم رأی‌گیری الکترونیکی ندارد.
خط ۱۴۹:
* مخالفت کامل با لایحهٔ مجلس اول
* موافقت مشروط با لایحهٔ مجلس اول
منظور از موافقت مشروطمشروط، آنستاین است که مجلس دوم اعلام می‌دارد که در صورتی که تغییرات مد نظرش در لایحه اعمال شود، آن را قبول خواهد کرد. در این حالت، مرحلهٔ پنج رخ خواهد داد؛ ولی اگر مجلس دوم هم به‌طور کامل با لایحهٔ مجلس اول موافقت کند، مرحلهٔ هشتم رخ می‌نمایاند.<ref name=":1">{{Cite web|url = http://rc.majlis.ir/fa/report/show/934181|title = دیپلماسی پارلمانی آمریکا در قبال ایران (2) فرایند قانونگذاری در کنگره آمریکا با تأکید بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)|date = |accessdate = |website = مرکز پژوهشها - مجلس شورای اسلامی|publisher = |last = |first =}}</ref>
 
=== مرحلهٔ پنجم: ارجاع لایحهٔ مجلس سنا و نمایندگان به یک کمیتهٔ کنفرانس ===
در صورت وجود مغایرت بین مصوبهٔ مجلس سنا با نمایندگان (که با موافقت مشروط مجلس دوم با لایحهٔ مجلس اول صورت می‌گیرد)، هر دو مصوبه جهت همسان‌سازی و یکسان‌سازی و رسیدن به یک لایحهٔ واحد، به یک کمیتهٔ کنفرانس، ارجاع می‌شود. نام دیگر کمیتهٔ کنفرانس، کمیتهٔ مصالحه است.
 
اعضای کمیتهٔ کنفرانس، از نمایندگان باتجربه و سناتورهای قویِبا سابقه ی هر دو مجلس تشکیل می‌شود. درصورت مصالحه، مرحلهٔ ششم صورت می‌گیرد.<ref name=":1"/>
 
=== مرحلهٔ ششم: ارجاع لایحهٔ مصوب کمیتهٔ کنفرانس به صحن مجلس نمایندگان و سنا ===
خط ۱۶۳:
 
=== مرحلهٔ هشتم: ارسال لایحه به حضور رئیس‌جمهور ===
پس از ثبت لایحه در دفتر چاپ دولت، رئیس‌جمهور ده روز فرصت دارد که مصوبهٔ مجلسین را توشیحتایید یا رد کند.
 
==== الف) موافقت با مصوبهٔ کنگره (در فرصت ده روزه) ====
در این صورت، رئیس‌جمهور مصوبه را توشیح می‌کند و مصوبه تبدیل به [[قانون]] می‌شود و به ادارهٔ ثبت و بایگانی ملی ایالات متحده جهت مستندسازی، ثبت و انتشار ارجاع می‌شود.
 
==== ب) مخالفت با مصوبهٔ کنگره (در فرصت ده‌روزه) ====
رئیس‌جمهور در صورت مخالفت با مصوبهٔ کنگره، می‌تواند از دو اهرم زیر برای رد آن استفاده کند:
 
===== '''وتوی قانونی''' =====
در این صورت، مصوبه از طرف رئیس‌جمهور رد شده و با ذکر دلیل به کنگره مسترد می‌گردد. پس از آن، مخالفت رئیس‌جمهور در نشریهٔ کنگره منتشر می‌گردد و بعد به یکی از مجلسین فرستاده می‌شود و در بارهٔ آن رأی‌گیری می‌گردد. چنان‌که کهاگر مجلس اول، بر نظر کنگره پا فشاری کند و با حداقل دوسوم آرا به [[وتو|وتوی]] رئیس‌جمهور، رأی نه بگوید، وتوی رئیس‌جمهور وتو می‌شود و طرح به مجلس دوم فرستاده می‌شود و چنان‌کهاگر مجلس دوم هم با حداقل دوسوم آرا وتوی رئیس‌جمهور را وتو کند، مصوبه تبدیل به قانون می‌شود. چنان‌کهدر صورتی که یکی از مجلسین، نتواند رأی حداقل دوسوم را به دست بیاورد، لایحه از دستور کار خارج می‌شود و به قانون تبدیل '''نمی‌شود'''.
 
چنانچهاگر در مرحلهٔ ششم، هر دو مجلس با حداقل دوسوم آرا لایحه‌ای را تصویب کنند، نیازی به توشیح رئیس‌جمهور ندارند و رئیس‌جمهور هم نمی‌تواند مصوبهٔ کنگره را رد کند و لایحه تبدیل به قانون می‌شود.<ref name=":1"/>
 
===== '''وتوی تأخیری''' =====
وتوی تأخیری یا [[وتوی جیبی]]، اهرم دیگر رئیس‌جمهور برای رد مصوبهٔ کنگره است. وتوی تأخیری زمانی رخ می‌دهد که در فرصت ده‌روزهٔ رئیس‌جمهور، عمر کنگرهٔ فعلی به پایان می‌رسد و درصورت وتوی قانون توسط رئیس‌جمهور، کنگره فرصت رأی‌گیری برای وتوی نظر رئیس‌جمهور را نخواهد داشت؛ بنابراین، رئیس‌جمهور مصوبهٔ کنگره را نه رد می‌کند و نه توشیح؛ پس سکوت می‌کند. به این نوع وتو، وتوی تأخیری می‌گویند.
وتوی تأخیری یا وتوی غیر مستقیم، اهرم دیگر رئیس‌جمهور برای رد مصوبهٔ کنگره است.
 
فرق وتوی تأخیری با وتوی قانونی این است که در وتوی تأخیری، کنگرهٔ بعدی دیگر نمی‌تواند وتوی رئیس‌جمهور را وتو کند؛ زیرا طبق قوانین کنگره، چنانچهاگر کنگره نتواند در طول حیات خود، لایحه‌ای را به تصویب برساند، با تشکیل کنگرهٔ بعدی، آن لایحه از دستور کار کنگره خارج می‌شود. چنانچهاگر نمایندگان کنگرهٔ جدید بخواهند آن لایحه را دوباره به تصویب برسانند، باید مجدداً از اول فرایند قانون‌گذاری را طی کنند؛ و چه بسا در کنگرهٔ بعدی لایحهٔ مزبور به تصویب نرسد.
وتوی تأخیری زمانی رخ می‌دهد که در فرصت ده‌روزهٔ رئیس‌جمهور، عمر کنگرهٔ فعلی به پایان می‌رسد و درصورت وتوی قانون توسط رئیس‌جمهور، کنگره فرصت رأی‌گیری برای وتوی نظر رئیس‌جمهور را نخواهد داشت؛ بنابراین، رئیس‌جمهور مصوبهٔ کنگره را نه رد می‌کند و نه توشیح؛ پس سکوت می‌کند. به این نوع وتو، وتوی تأخیری می‌گویند.
 
منظور از زمان مرگ کنگره اینستاین است که یا ۴ سال دوران نمایندگی مجلس نمایندگان به پایان برسد یا ۲ سالِ یکی از دسته‌های سناتورها تمام شود.<ref name=":1" />
فرق وتوی تأخیری با وتوی قانونی این است که در وتوی تأخیری، کنگرهٔ بعدی دیگر نمی‌تواند وتوی رئیس‌جمهور را وتو کند؛ زیرا طبق قوانین کنگره، چنانچه کنگره نتواند در طول حیات خود، لایحه‌ای را به تصویب برساند، با تشکیل کنگرهٔ بعدی، آن لایحه از دستور کار کنگره خارج می‌شود. چنانچه نمایندگان کنگرهٔ جدید بخواهند آن لایحه را دوباره به تصویب برسانند، باید مجدداً از اول فرایند قانون‌گذاری را طی کنند؛ و چه بسا در کنگرهٔ بعدی لایحهٔ مزبور به تصویب نرسد.
 
منظور از زمان مرگ کنگره اینست که یا ۴ سال دوران نمایندگی مجلس نمایندگان به پایان برسد یا ۲ سالِ یکی از دسته‌های سناتورها تمام شود.<ref name=":1"/>
 
== کمیته‌ها ==