دربارهٔ ریشهٔ این زبان،گویش از زبان کردی، در کنار نظر غالب، دیدگاه‌های دیگری نیز وجود دارد.{{سخ}}
زبانکردی زازاکی یکی از زبان‌هایگویش‌های ایرانیِزبان شمال غربیکردی است و به زبانهای [[گیلکی]]، [[زبان مازندرانی|مازندرانی]] و [[تالشی]] بسیار نزدیک است.<ref>http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=diq</ref><ref>http://books.google.de/books?id=LuVSkpVuAkAC&pg=PA385&dq=zazaki+paul+ludwig&hl=de&ei=SJ5NTs-oKcvG8QOagL26Bw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDUQ6AEwAQ#v=onepage&q=zazaki%20paul%20ludwig&f=false</ref> این زبان پیشترگویش به عنوان شاخه‌ای از [[زبانهای کردی]] در نظر گرفته می‌شدمی‌شود کهو اکنونزازاها بیخود اعتباررا استکرد ومی‌دانند. امروزهبسیاری زباناز زازاکیرهبران جزسیاسی [[زبانهایکرد کردی]]از کردهای محسوبزازا نمی‌شودهستند.<ref>{{cite web|last1=Kjeilen|first1=Tore|title=Zazaki|url=http://looklex.com/e.o/zazaki_l.htm|website=LookLex Encyclopaedia|quote=Zazaki has earlier been classified under Kurdish. Similar to the Dimli language (mainly Iran), Zazaki's relation to Kurdish is clear, though, but influences from other languages and an independent history have set them apart.}}</ref><ref>http://www.britannica.com/topic/Iranian-languages</ref><ref>http://www.joshuaproject.net/languages.php?rol3=diq</ref><ref>http://www.jstor.org/discover/10.2307/4030804?uid=3739192&uid=2&uid=4&sid=21101221288217</ref>
زبان‌شناسان بر این باورند که زازاها شاخه‌ای مستقل از اقوام ایرانی هستند و نام اصلی زازاها یعنی «دیملی» را گونهٔ دگرگون‌شدهٔ واژهٔ [[دیلمیان|دیلمی]] میدانند و خاستگاه این مردم را منطقهٔ [[دیلمستان]] در غرب رشته‌کوه [[البرز]] و جنوب [[گیلان]] حدس می‌زنند؛ ولی زازاکی زبانی [[زبان|دیلمی]] است اما این دیدگاهی بی اعتبار است و کلمات کردی زازاکی بیش از ۹۵ درصد با سایر گویش‌های زبان کردی مشترک است.<ref>, [http://books.google.nl/books?id=3mE04D9PMpAC&pg=PA1576&lpg=PA1576&dq=kurmanji+separate+language&source=bl&ots=6yMQCFjaBZ&sig=8oUVeVmmbEtqsFiXjAw7E2DYTXo&hl=nl&ei=BqwhSu7yDoHB-Aa_opGwCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3 Encyclopedia of the developing world], Thomas M. Leonard, Taylor & Francis, 2006
