غلامحسین ابتهاج: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن بخش جستارهای وابسته
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۲:
{{Infobox Officeholder
| name = '''غلامحسین ابتهاج'''
| birth_name =
| nickname =
| image =
خط ۸:
| office1 = [[مجلس شورای ملی|نماینده مجلس شورای ملی]]
| constituency1 = [[بندر انزلی|بندر پهلوی]] <small>(دورهٔ نوزدهم)
| term_start1 = ۱۰ خرداد ۱۳۳۵
| term_end1 = ۱۹ خرداد ۱۳۳۹
| predecessor1 =
| successor1 =
خط ۳۱:
| predecessor5 =
| successor5 =
| office6 =نماینده [[مجلس مؤسسان دوم]]
| constituency6 = [[بندر انزلی|بندر پهلوی]]
| term_start6 = ۱۳۲۸
| birth_date = ۱۲۷۷ خورشیدی
خط ۴۶:
| children =
| relations = [[هوشنگ ابتهاج]] (برادرزاده)، [[ابوالحسن ابتهاج]] (برادر)، [[احمدعلی ابتهاج]] (برادر)
| occupation =
| profession =
|cabinet =
خط ۵۵:
|footnotes =
}}
'''غلامحسین ابتهاج''' (۱۲۷۷ [[رشت]] - ۱۳۴۴ [[اسپانیا]]) سیاستمدار ایرانی بود که سمت هاییسمت‌هایی چون شهردار تهران و نماینده مجلس شورای ملی را برعهده داشت. او نماینده [[لاهیجان]] و [[لنگرود]] در دوره ۱۶ و نماینده [[بندر انزلی]] در دوره ۱۹ [[مجلس شورای ملی]] و نماینده همین شهر در [[مجلس مؤسسان دوم]] (۱۳۲۸ ه‍.ش) بود.
 
== خانواده و تحصیلات ==
غلامحسین ابتهاج فرزند میرزا ابراهیم خان ابتهاج‌الملک تفرشی، پیشکار [[فتح‌الله خان اکبر|سردار منصور]] بود. در سال ۱۲۹۱ برای تحصیل به بیروت و پاریس رفت. به دلیل شروع [[جنگ جهانی اول]] نتوانست ادامه تحصیل دهد. به ایران بازگشت و تحصیلات خود را در مدرسه آمریکایی رشت ادامه داد.
پدر او-که یک بهائی بود-به دست یکی از اسلام‌گرایان، با داس، کشته می‌شود.<ref>{{پک|مرسلوند، حسن|سال|ک=زندگی‌نامۀزندگی‌نامهٔ رجال و مشاهیر ایران، ۵ جلدی، جلد ۱|ص=۷۴}}</ref>
 
غلامحسین ه خدمت کنسولگری انگلیس در رشت درآمد. در جریان جنبش جنگل پدرش کشته و او و برادرش [[ابوالحسن ابتهاج|ابوالحسن]] به جرم همکاری با انگلیس‌ها دستگیر و به اعدام محکوم شدند اما با وساطت [[احسان الله خان دوستدار]] نجات یافتند.<ref>نامها و نامدارها ی گیلان- جهانگیر سرتیپ پور- 1371</ref>
 
== فعالیتهای اداری و سیاسی ==
ابتهاج که مدتی را در کنسولگری به عنوان مترجم گذرانده بود به تهران رفت و به عنوان منشی در دفتر صدارت عظمی (نخست‌وزیر) و سپس رئیس دفتر حاکم گیلان مشغول به کار شد. سپس به ریاست دفتر وزارت فوائد عامه رسید.<ref name="ReferenceA">شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران - باقر عاقلی</ref> در سال ۱۳۰۸ به شرکت راه‌آهن جنوب رفت و معاون اداره طرق و شوارع شد.
 
ابتهاج در سال ۱۳۱۰ به [[وزارت امور خارجه]] منتقل و سمت دبیر اولی سفارت ایران در انگلستان و سپس مصر را برعهده گرفت.<ref name="ReferenceB">نمایندگان گیلان از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی- م پ جکتاجی، هومن یوسفدهی- 1394 -ص 97-100</ref>در سال ۱۳۱۲ به اتهام تبانی در قرارداد با شرکتی انگلیسی از کار معلق شد اما سال بعد و پس از برگشت از انگلستان به ریاست اداره جلب سیاحان رسید.
خط ۷۰:
ابتهاج سپس به شهرداری رفت و در ۱۳۱۷ معاون و مدتی نیز سرپرست شهرداری تهران شد. چندی هم در اداره شیلات فعالیت کرد و دوباره به شهرداری برگشت و در سال ۱۳۲۳ شهردار تهران شد. در این سمت متهم به اختلاس و فساد اداری شد ولی در دادگاه از این اتهامات مبری شد.<ref name="ReferenceA"/><ref name="ReferenceB"/>
 
در سال ۱۳۲۸ ابتهاج نماینده مردم [[بندر انزلی]] در مجلس مؤسسان دوم شد که اصولی از قانون اساسی را تغییر داد. در همین سال دوباره شهردار تهران شد ولی در اواخر سال که به نمایندگی لاهیجان در مجلس شورای ملی (دوره شانزدهم) انتخاب شده بود، استعفا داد.<ref name="rc.majlis.ir">http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/768873</ref>
 
در این دوره از مجلس او در صف مخالفان دولت [[دکتر مصدق|مصدق]] بود. سپس برای گسترش و تأسیس شرکت هواپیمایی ایران به اروپا رفت.<ref name="ReferenceB"/>پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]]، [[فضل‌الله زاهدی|تیمسار زاهدی]] برای بار سوم ابتهاج را به سمت شهرداری تهران منصوب کرد. در دوره نوزدهم مجلس شورای ملی به نمایندگی از [[بندر انزلی]] به مجلس رفت.<ref name="rc.majlis.ir"/>
 
[[ابوالحسن ابتهاج]] که از کارگزاران مهم اقتصادی دوران پهلوی بود، برادر غلامحسین ابتهاج است. برادرزاده‌‌اشبرادرزاده‌اش [[هوشنگ ابتهاج]] (ه.ا. سایه) نیز شاعر نامدار معاصر است.
 
== جستارهای وابسته ==