عبدالحسین زرین‌کوب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عبدالحسین زرین‌کوب خوانساری''' <ref>{{یادکرد وب|عنوان="از کوچه رندان عبدالحسین زرین کوب در گام هفدهم"|نشانی=http://www.shabestan.ir/detail/News/628737|وبگاه=خبرگزاری شبستان|بازبینی=2021-01-04}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان="٢۴ شهریور سالروز در گذشت استادعبدالحسین زرین‌کوب خوانساری ادیب، تاریخ‌نگار و منتقد ادبی"|نشانی=https://www.radiofarhang.nu/archive/9792.htm|وبگاه=رادیو فرهنگ|بازبینی=2021-01-04|کد زبان=fa}}</ref> (۲۷ اسفند ۱۳۰۱ – ۲۴ شهریور ۱۳۷۸) [[ادبیات|ادیب]]، [[تاریخ‌نگار]]، [[نقد ادبی|منتقد ادبی]]، [[نویسنده]]، و [[ترجمه|مترجم]] برجستهٔ ایران معاصر بود. آثار او به‌عنوان مرجع عمده در مطالعات [[تصوف]] و [[مولوی]]‌شناسی شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://bashgah.net/pages-9984.html |title=باشگاه اندیشه، ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸. |accessdate=۲۳ ژوئیه ۲۰۰۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111118103221/http://bashgah.net/pages-9984.html |archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref> وی از تاریخ‌نگاران برجستهٔ ایران است و آثار معروفی در تاریخ ایران و نیز تاریخ اسلام دارد. این آثار به‌دلیل بیان ادبی و حماسی تاریخ از آثار پرفروش در میان ایرانیان هستند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تاریخ‌نویسی با طعم احساس / علیرضا بهرامیان، پژوهشگر تاریخ | وبگاه=مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | پیوند=http://www.cgie.org.ir/fa/news/71882 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-02}}</ref>

عبدالحسین زرین‌کوب در ۲۷ اسفند سال ۱۳۰۱ در [[بروجرد]] زاده شد.<ref name="ReferenceA">دهباشی، علی، ''کارنامهٔ زرین''، ص۵۶۵</ref> خانواده وی اصالتااصالتاً خوانساری بودند. جد وی ملا علی‌اکبر خوانساری اصفهانی است که در حوزه اصفهان درس‌درس خوانده و از شاگردان [[محمدباقر شفتی]] بود. <ref>{{یادکرد وب|عنوان="خاطرات منتشرنشده از عبدالحسین زرین‌کوب"|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/418732/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AAخاطرات-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87منتشرنشده-%D8%A7%D8%B2از-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86عبدالحسین-%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86زرین-%DA%A9%D9%88%D8%A8کوب|وبگاه=روزنامه همشهری|بازبینی=2021-01-04}}</ref> <ref>{{یادکرد وب|عنوان="تاریخ در ترازواثری از دکتر عبدالحسین زرین کوب"|نشانی=http://ido.ir/post/757522/%C2%AB%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE«تاریخ-%D8%AF%D8%B1در-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D9%88%C2%BBترازو»-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8Cاثری-%D8%A7%D8%B2از-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1دکتر-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86عبدالحسین-%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86زرین-%DA%A9%D9%88%D8%A8کوب|وبگاه=سازمان تبلیغات اسلامی|بازبینی=2021-01-04}}</ref> او تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خویش به پایان برد. تحصیل در دورهٔ متوسطه را تا پایان سال پنجم متوسطه در بروجرد ادامه داد و به‌دنبال تعطیلی کلاس ششم متوسطه در تنها دبیرستان شهر، برای ادامهٔ تحصیل به [[تهران]] رفت. رشتهٔ ادبی را برگزید و در سال ۱۳۱۹ تحصیلات دبیرستانی را به پایان برد. سال بعد به بروجرد بازگشت و به تدریس در دبیرستان‌های [[خرم‌آباد]] و [[بروجرد]] پرداخت. در این دوران، درس‌های مختلف از [[تاریخ]] و [[جغرافیا]] و [[ادبیات فارسی]] تا [[عربی]] و [[فلسفه]] و زبان خارجی را تدریس می‌کرد. در همین دوره، نخستین کتاب او به نام ''فلسفه، شعر یا تاریخ تطور شعر و شاعری در ایران'' در بروجرد منتشر شد.

زرین‌کوب کتاب ''[[دو قرن سکوت]]'' را در مورد حوادث و اوضاع تاریخیِ ایران در دو سده‌یسدهٔ نخست اسلام (از حملهٔ عرب تا ظهور دولت طاهریان) نگاشته و در سال ۱۳۳۶ در چاپ دوم کتاب بسیاری از مطالب کتاب که به گفتهٔ خودش، ناشی از ''خامی و تعصب'' او بوده، را حذف کرده‌است.<ref>عبدالحسین زرین‌کوب در مقدمه چاپ دوم، مطالب محذوف را ناشی از خامی و تعصب خود دانسته‌است. در مقدمه چاپ دوم کتاب «دو قرن سکوت» (ص ۱۹ ـ ۲۰۱۹–۲۰) نوشته‌است: «در جایی که سخن از حقیقت جویی است چه ضرورت دارد که من بیهوده از آنچه سابق به خطا پنداشته امپنداشته‌ام دفاع کنم و عبث لحاج و عناد ناروا ورزم؟ از این رو، درین فرصتی که برای تجدید نظر پیش آمد، قلم برداشتم و در کتاب خویش برهرچه مشکوک و تاریک و نادرست بود، خط بطلان کشیدم. بسیاری از این موارد مشکوک و تاریک جاهایی بود که من در آن روزگار گذشته، نمی‌دانم از خامی یا تعصب، نتوانسته بودم به عیب و گناه و شکست ایران به درست اعتراف کنم. در آن روزگاران، چنان روح من از شور و حماسه لبریز بود که هرچه پاک و حق و مینوی بود از آن ایران می‌دانستم و هرچه را از آن ایران ـ ایران باستانی را می‌گویم ـ نبود، زشت و پست و نادرست می‌شمردم. در سالهایی که پس از نشر آن کتاب بر من گذشت و در آن مدت، دمی از کار و اندیشه و در باب همین دوره از تاریخ ایران، غافل نبودم، در این رأی ناروای من چنان که شایستهچنان‌که است،شایسته‌است، خللی افتاد. خطای این گمان را ـ که صاحب نظران از آن غافل نبودند ـ دریافتم و درین فرصتی که برای تجدید نظر در کتاب سابق دست آمد لازم دیدم که آن گمان خطای تعصب آمیز را جبران کنم.»</ref> در فصل اول کتاب ''تاریخ ایران بعد از اسلام''، زرین کوب لحن ''دو قرن سکوت'' را غیرواقع‌بینانه و دور از معیارهای پژوهش می‌خواند.<ref>به فصل اول کتاب ''تاریخ ایران بعد از اسلام'' (عنوان فصل: در باب مآخذ و نقد آن‌ها) رجوع شود. وی «لحن نامساعد...نامساعد…» خودش را در مورد اعراب نقد کرده و می‌نویسد «... همین لحن تا حدی در کتاب مازیار مجتبی مینوی و بیشتر در طی مقالات ذبیح‌الله صفا راجع به رؤساء نهضت‌های ضدعرب و هم در مقاله و کتاب سعید نفیسی راجع به بابک خرم‌دین و در رساله عبدالله‌بن مقفع تألیف مرحوم عباس اقبال و در کتاب [[دو قرن سکوت]] اثر نویسنده این سطور نیز در تجلّی است. در همه این آثار لحنی نامساعد و آمیخته به نیش و طعنه در حق اعراب به‌کار رفته استرفته‌است که البته شایسته بیان مورخ نیست». (تاریخ ایران بعد از اسلام، تألیف دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، چاپ ۱۳۵۵، انتشارات امیرکبیر، ص۱۵۰)</ref> در مصاحبه‌ای که [[عطا آیتی]] دو سال قبل از درگذشت زرین‌کوب با او داشت، زرین‌کوب در پاسخ به سؤال "کدام‌یک از آثار خودتان را بیش‌تر دوست دارید؟" کتاب ''دو قرن سکوت'' را نام برد.<ref name="ReferenceA"/>