ایوان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: بطور⟸به‌طور
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۶:
'''اِیوان''' به نشستنگاهی بلندتر از اطراف خود گفته می‌شود که معمولاً در بخش بیرونی بناها ساخته می‌شود.
 
ایوان در [[معماری ایرانی]] از زمان [[اشکانیان]] و [[شیوه پارتی]] (اشکانی) مورد استفاده قرار گرفته‌است و تاکنون به شیوه‌های گوناگون ساخته می‌شود. ایوان‌ها معمولاً از یک [[طاق آهنگ]] تشکیل می‌شوند، از سه طرف بسته هستند، و به طرف [[میانسرا]] باز می‌شوند. ایوان‌ها به صورت فضاهای ورودی و خروجی ساخته می‌شوند، در حالی که برای جریان یافتن هوا باز هستند، از تابش آفتاب جلوگیری می‌کنند، و به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و به بنا، برجستگی و شکوه می‌بخشد. ایوان کانونی است برای تزیینات مختلف بنا، مانند ایجاد [[مقرنس]]‌هاییهایی با شیوهٔ [[آجرکاری]]، [[گچبری]] و [[کاشیکاری]].<ref>{{یادکرد کتاب | سال=۱۳۷۷ | شابک ISBN 964-459-122-4 | عنوان=تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی | تاریخ=۱۳۷۷ | تاریخ بازبینی=۱۴ مه ۲۰۱۴ | ناشر=سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) | نویسنده=محمد یوسف کیانی}}</ref>
 
به نوشته دانشنامه ایرانیکا، «ایوان» واژه‌ای است پارسی که در زبان‌های عربی و ترکی نیز به کار برده می‌شود.
خط ۱۵:
 
== ایوان در خانه‌های سنتی ==
ایوان از مهم‌ترین [[فضا]]‌هایهای [[معماری ایرانی]] و بیشتر در [[خانه]]‌هایهای [[سنتی]] به چشم می‌خورد، به لحاظ [[شکل|فرم]] و جایگاه و ابعاد متنوع است، و عملکردهای زیادی دارد. برای مثال به نمونهٔ بدون [[سقف]] آن گاه [[بهار خواب]] و در برخی شهرها مهتابی می‌گویند. گونهٔ دیگری از آن با [[ستون]]‌هایهای متنوع در جلو و ارتفاعی برابر [[سقف]] و عرضی کم [[رواق]] نام دارد. رواق نیز از سه سو بسته و از یک سو باز است.
 
ایوان نمایشگر امکانات تعیین و تحدید [[فضا]] است و همانا «طریقت» یا فضای انتقالی بین عوالم زمینی و زمانی است از دیدگاه [[فراطبیعی]]، ایوان خود مقام نفس به‌شمار می‌آید و در میان [[حیاط]] در مقام روح و اتاق در مقام جسم سیر می‌کند.{{طفره}}
خط ۲۴:
 
== ایوان در خانه‌های عربی ==
لیوان یک اصطلاح مورد استفاده در [[زبان عربی]] از عصرهای گذشته و قدیم می‌باشد که به یک مکان با طول زیاد و تنگ جلوی سالن اصلی خانه اشاره دارد، این مکان علی العموم به سمت بیرون منزل و ساختمان باز است.<ref>{{cite web|title=Lebanese Domestic Vernacular|author=Victor A. Khoueiry|date=6 March 2002|accessdate=2007-12-14|url=http://www.architectureweek.com/2002/0306/culture_1-2.html | مسار الأرشيف = http://web.archive.org/web/20170806142516/http://www.architectureweek.com:80/2002/0306/culture_1-2.html | تاريخ الأرشيف = 06 أغسطس 2017 }}</ref><ref>{{cite web|title=Research Group on the Architecture of the Levant|author=Groupe de recherche sur l'architecture au Levant (GRAL)|publisher=European Association for Middle Eastern Studies (EURAMES)|date=1998-09-19|accessdate=2007-12-14|url=http://www.smi.uib.no/eurames/gral.html|مسار الأرشيف=http://web.archive.org/web/20110930153031/http://www.smi.uib.no/eurames/gral.html|تاريخ الأرشيف=30 سبتمبر 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110930153031/http://www.smi.uib.no/eurames/gral.html|archivedate=۳۰ سپتامبر ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|title=Establishing, Adoption, and Implementation of Energy Codes for Building: Architectural Styles Survey in Palestinian Territories|author=Mouhannad Hadid, Architect|date=August 2002|accessdate=2007-12-14|url=http://www.molg.gov.ps/ecb/studies/architecture/arch.pdf|مسار الأرشيف=http://web.archive.org/web/20120420025934/http://www.molg.gov.ps/ecb/studies/architecture/arch.pdf|تاريخ الأرشيف=20 أبريل 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060509043538/http://www.molg.gov.ps/ecb/studies/architecture/arch.pdf|archivedate=۹ مه ۲۰۰۶|dead-url=yes}}</ref>
 
=== موقعیت ===
خط ۳۰:
در دو طرف ایوان به‌طور معمول دو اتاق متشابه و متقارن و متناظر قرار دارد. تاریخچه درست کردن ایوان در نزد عرب به ۲۰۰۰ سال پیش بر می‌گردد.<ref name=AbuSalihp32>Abu Salih et al., 2002, p. 32.</ref>
 
به‌طور معمول ورودی این خانه‌ها به ایوان ختم می‌گردیده‌است. در طرفین ایوان اتاق‌های زندگی قرار دارد. از لیوان مانند اتاق پذیرایی استفاده می‌شود، ایوان اساساً در عمق منازل ساخته می‌شده‌است و در بعضی از مواقع سقف ایوان از سه گنبد تشکیل شده‌است، همچنین در طرفین ورودی ایوان پنجره قرار دارد. این مکان به‌طور معمول دربشان رو به حیاط ساختمان باز می‌شود. ساختمان الامام الخلیل یک مثال خوب در این مورد می‌باشد.<ref name=Khoueiry>{{cite web|title=Lebanese Domestic Vernacular|author=Victor A. Khoueiry|date=6 March 2002|accessdate=2007-12-14|url=http://www.architectureweek.com/2002/0306/culture_1-2.html }}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
* [[تارمه]]
 
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.iranicaonline.org/articles/ayvan-palace «ایوان» در دانشنامه ایرانیکا]
 
== منابع ==
{{ویکی‌انبار-رده|Iwans (architecture)}}
{{پانویس}}
{{معماری ایرانی}}
{{فضای ورودی در معماری سنتی ایران}}
{{هنر اسلامی}}
{{معماری اسلامی}}
[[رده:اختراع‌های ایرانی]]
[[رده:عناصر معماری اسلامی]]
[[رده:عناصر معماری ایرانی]]