محمدامین رسول‌زاده: تفاوت میان نسخه‌ها

چون شیوه استالین نابود کردن دوستان قدیمی بود، رسول‌زاده به یاری برخی از اعضای حزب مساوات، به فنلاند گریخت و از آنجا در سال ۱۹۲۲ به ترکیه رفت. استالین از آتاتورک خواست تا طبق قرارداد استرداد مجرمین سیاسی، رسول‌زاده را به شوروی تحویل دهد. آتاتورک از رسول‌زاده خواست تا آرام شدن اوضاع، ترکیه را ترک کند. رسول‌زاده به لهستان رفت و در آنجا با ژوزف پیلسودسکی رهبر لهستان دیدار کرد. چندی بعد با دختر برادر یا خواهر پیلسودسکی ازدواج کرد. با حمله آلمان به لهستان در ۱۹۳۹، رسول‌زاده به ترکیه بازگشت. در این زمان [[هیتلر]] برای عملی کردن نقشه‌های بلندمدتش، نیاز به کسانی داشت که در منطقه قفقاز نماینده او باشند. هیتلر وصف رسول‌زاده را شنیده و تشخیص داده بود که او فرد مناسب است. رسول‌زاده در آلمان با هیتلر دیدار کرد. مدتیآرزوی بعداو ایجاد کشور آذربایجان به دلیلیاری عدمآلمان علاقهبود. زمانی که هیتلر بهآماده همکاریسازماندهی باارتش رسولخود زاده،بود، از رسول‌زاده خواست تا برای آنان سخنرانی کند. در سخنرانی او راتنها علاقه به موضوع آذربایجان دیده می‌شد. از آلماناین اخراجرو کردبه او و۲۴ ساعت مهلت داده شد که آلمان را ترک کند. رسول‌زاده نیز به ترکیه بازگشت، در سالهای پایانی نادم از عملکردش و سرانجام بر اثر بیماری قند درگذشت. او در میان شخصیتهای حکومت مستقر در باکوآذربایجانی از وجهه بسیار بالایی برخوردار است. [[فریدون آدمیت]] در کتاب «[[جنبش مشروطه ایران]]» دربارهٔ او چنین نوشته‌است: <blockquote>«او اندیشه‌گری است پرمایه، با ذهنی فرهیخته و فکری منظم و منطقی. از مردان استوار و بافضیلت بود.»</blockquote>