خودپرداز: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Atmplaque.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|[[بارکلیز|بانک بارکِلیز]] اولیننخستین بانک و مؤسسه مالی در جهان بود که برای نخستین‌بار از دستگاه‌های خودپرداز استفاده کرد.<ref name=":0">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/6230194.stm The man who invented the cash machine], BBC News</ref> اولیننخستین خودپرداز جهان در تاریخ [[۲۷ ژوئن]] [[۱۹۶۷ (میلادی)|۱۹۶۷]] میلادی، در یکی از شعبات بانک بارکِلیز در شهر [[انفیلد تاون]] در شمال [[لندن]] نصب شد.]]

پرتغال بالاترین سرانه خودپرداز در اروپا را دارد: ۱۵۱۶ دستگاه به ازای هر یک میلیون نفر. سوئد کمترین تعدادشمار را دارد: ۳۳۳ دستگاه برای هر یک میلیون نفر.

اولیننخستین دستگاه خودپرداز را ۲۷ ژوئن ۱۹۶۷ یک شعبه بانک بارکلیز در محله انفیلد در شمال لندن افتتاح کرد.<ref name=":0" /> این اختراع جان شپرد-بارون بود و در آن زمان حداکثر ده پوند به متقاضیان پرداخت می‌کرد. شعبه انفیلد بانک بارکلیز همچنان فعال است و در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۷ به مناسبت پنجاهمین سالگرد خودپرداز یکی از دستگاه‌هایش را به رنگ طلایی درآورد.

با توجه به تقاضای محاسبات سنگین و کاهش قیمت معماریهای رایانه ای شخصی ، دستگاههای خودپرداز با استفاده از میکروکنترلرها یا مدارهای مجتمع ویژه برنامه از معماری سخت افزار سفارشی فاصله گرفته و معماری سخت افزاری رایانه شخصی مانند اتصالات [[یواس‌بی|USB]] را برای وسایل جانبی اتخاذ کرده اند. از ارتباطات [[اترنت]] و [[IP]] و از سیستمسامانه عامل های رایانه شخصی استفاده می کنند.

با انتقال به سخت افزار رایانه شخصی ، می توان از [[سیستم‌عامل|سیستمسامانه عامل]] های استاندارد تجاری و محیط های برنامه نویسی در داخل دستگاههای خودپرداز استفاده کرد. پلتفرم های معمول که قبلاً در توسعه ATM مورد استفاده قرار می گرفتند شامل RMX یا OS / 2 است.

امروزه اکثریت قریب به اتفاق دستگاههای خودپرداز در سراسر جهان از یک سیستمسامانه عامل [[مایکروسافت ویندوز]] استفاده می کنند ، در وهله اول Windows XP Professional یا Windows XP Embedded.

تعدادشمار کمی از خودپرداز ها هنوز هم می توانند نسخه های قدیمی تر سیستمسامانه عامل ویندوز مانند Windows NT ، Windows CE یا Windows 2000 را اجرا کنند.

سیستمسامانه عامل لینوکس همچنین در بازار ATM مورد استقبال واقع می شود. نمونه ای از آن Banrisul ، بزرگترین بانک در جنوب [[برزیل]] است که سیستمسامانه های عامل MS-DOS را در دستگاههای خودپرداز خود با لینوکس جایگزین کرده است. Banco do Brasil همچنین در حال انتقال دستگاههای خودپرداز به لینوکس است. مهندسی Vortex مبتنی بر هند در حال تولید دستگاههای خودپرداز است که فقطتنها با لینوکس کار می کنند.

پروتکل های معامله لایه های رایج مانند Diebold 91x (911 یا 912) و NCR NDC یا NDC + تقلید نسل های قدیمی سخت افزار را روی سیستمسامانه عامل های جدیدتر با پسوندهای افزایشی ساخته شده به مرور زمان برای پرداختن به قابلیت های جدید فراهم می کند ، اگرچه شرکت هایی مانند NCR به‌طور مداوم این پروتکل ها را صادر می کنند.

نتیجه این تفاوت ها در تفسیر بدان معنی است که برنامه های دستگاههای خودپرداز معمولاً از واسطه استفاده می کنند تا حتی تفاوت های موجود بین سیستمسامانه عامل های مختلف را نیز از بین ببرد.

با شروع سیستمسامانه عامل های ویندوز و XFS در دستگاههای خودپرداز ، برنامه های نرم افزاری این قابلیت را دارند که باهوش تر شوند. این نوع جدیدی از برنامه های ATM را ایجاد می کند که معمولاً به عنوان برنامه های قابل برنامه ریزی گفته می شوند. این نوع برنامه ها می توانند میزبان کاملاً جدیدی از برنامه ها را انجام دهند که در آن ترمینال ATM می تواند بیش از ارتباط برقرار کردن با سوئیچ ATM انجام دهد. اکنون اجازه اتصال به سایر سرورهای محتوا و سیستمسامانه های بانکی ویدیویی را دارد.

نرم افزار قابل توجه ATM که بر روی سیستمسامانه عامل های XFS کار می کند شامل Triton PRISM ، Diebold Agilis EmPower ، NCR APTRA Edge ، Absolute Systems AbsoluteINTERACT ، پلتفرم نرم افزاری Kal Kaliteite KAL ، Phoenix Interactive VISTAatm ، Wincor Nixdorf ProTopas، Euronet EFTS و Intertech inter-AT

قبل از اینکه یک دستگاه خودپرداز در یک مکان عمومی قرار بگیرد ، معمولاً با پول تست و سیستمسامانه های رایانه ای با پشتی که اجازه انجام معاملات را می دهد ، آزمایش گسترده ای انجام داده است. مشتریان بانکی همچنین انتظار دارند که اعتبار بالایی در دستگاههای خودپرداز خود داشته باشند ،که انگیزه ای را برای ارائه دهندگان دستگاههای خودپرداز برای به حداقل رساندن خرابی دستگاه و شبکه فراهم می کند. عواقب مالی ناشی از کار نادرست دستگاه نیز درجه های بالایی از انگیزه برای به حداقل رساندن نقص را فراهم می کند.

دستگاههای خودپرداز و شبکه های الکترونیکی مالی پشتیبانی ، به طور کلی بسیار قابل اعتماد هستند ، که معیارهای صنعت به طور معمول 98.25٪ مشتری را برای دستگاههای خودپرداز و در دسترس بودن تا 99.999٪ برای سیستمهایسامانههای میزبان که شبکه های خودپرداز را مدیریت می کنند ، تولید می کنند. اگر شبکه های دستگاههای خودپرداز از خدمات خارج شوند ، ممکن است مشتریان تا زمان شروع ساعات بعدی بانک خود ، قادر به انجام معاملات نباشند.

== تعدادشمار دستگاه خودپرداز و تعدادشمار کارتهایکارت‌های عابربانک در ایران ==

به گزارش بانک مرکزی ایران تا پایان مهر 1399، بیش از 59 هزار<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=atmiran.com|نشانی=https://atmiran.com/card-atm-stats-mehr99|عنوان=آمار خودپرداز در کشور تا پایان مهر 99}}</ref> دستگاه خودپرداز در ایران نصب شده‌است. بیشترین تعدادشمار خودپرداز نصب شده مربوط به بانک ملی ایران با بیش از 8 هزار دستگاه می باشد. حدود 346 میلیون کارت عابربانک نیز صادر شده است. به طور متوسط هر فرد ایرانی بیش از 4 کارت عابربانک دارد و به ازای هر 1390 نفر یک دستگاه عابربانک در کشور وجود دارد.