اختیارات شاهنامه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
نامزد کردن مقاله برای حذف زمان‌دار طبق وپ:حز. (TW)
ویکی‌سازی
خط ۳:
|timestamp = 20210203163623
}}
{{جعبه اطلاعات کتاب
اختیارات شاهنامه نام کتابی است که در قرن پنجم هجری به وسیله علی بن احمد نوشته شده است.
| عنوان = اختیارات شاهنامه
| عنوان اصلی =
| برگرداننده =
| تصویر =
| زیرنویس تصویر =
| نویسنده = [[علی بن احمد قاینی‌]] (قرن پنجم هجری)
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| زبان = [[فارسی]]
| مجموعه =
| موضوع = شاهنامه‌پژوهی
| سبک = شاهنامه
| ناشر =
| ناشر فارسی =
| محل انتشارات =
| تاریخ_نشر =
| تاریخ نشر فارسی =
| نوع رسانه =
| صفحه =
| شابک =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''اختیارات شاهنامه''' نام کتابی است که به دست [[علی بن احمد قاینی‌]] در قرن پنجم هجری نوشته شده است. نسخه خطی این کتاب با نام اختیارات شهنامه در [[کتابخانه گوتا]] در [[آلمان]] به شماره ۴۸ موجود است و فیلم آن با شماره ۷۸۸ در [[کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران|کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] نگهداری می‌شود<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=محسن ذاکرالحسینی|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://ensani.ir/fa/article/220453/سخنی-چند-از-اختیارات-شهنامه|عنوان=نامه فرهنگستان سال پنجم اردیبهشت 1381 شماره 3 (پیاپی 19)}}</ref>
 
== پس‌زمینه کتاب ==
نسخه خطی پرارزشی به نام اختیارات شهنامه در کتابخانه گوتا (آلمان) به شماره 48 موجود است که فیلم آن با شماره 788 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می شود<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=محسن ذاکرالحسینی|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://ensani.ir/fa/article/220453/سخنی-چند-از-اختیارات-شهنامه|عنوان=نامه فرهنگستان سال پنجم اردیبهشت 1381 شماره 3 (پیاپی 19)}}</ref>. از مندرجات این نسخه خطی چنین برمی آید که در سال 474 هجری علی بن احمد منتخبی از شاهنامه فردوسی را در سیزده باب بر حسب موضوع (به ترتیب در: توحید، ستایش خرد و آفرینش عالم، ستایش پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)، مدح ملوک، غزل و وصف خوبان، وصف بزم و بهار، وصف شب و روز، امثال و حکمت، وصف جنگ، نکوهش جهان، پند و موعظه، وصف پیری، وصف مرگ)کتاب به نام سلطان [[ملکشاه سلجوقییکم]] گرد آوردهگردآوری‌شده و مقدمه و موخره ای منظوم بر آن افزوده شده است. نسخه مذکور در قرن نهم هجری برای پادشاه [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]] [[محمد دوم|سلطان محمد فاتح]] تحریر شده است. خاورشناس[[پاول برجسته،هرن]] پاولخاورشناس هرن،برجسته نخستین کسی است که از این دستدست‌نویس نویس پرارزشارزشمند یاد کرده و در سال 1897۱۸۹۷ میلادی از آن در تصحیح [[لغت فرس]] [[اسدی توسی|اسدی]] سود جسته است (هرن، ص سیزده){{مدرک|date=فوریه ۲۰۲۱}}. اختیارات شهنامه سال هاسال‌ها پس از هرن در ایران مورد توجه برخی از شاهنامه شناسان[[شاهنامه‌پژوهی|شاهنامه‌شناسان]] قرار گرفت و چند بار درباره آن اظهار نظرهایی صورت گرفت که بعضاً مغایر یکدیگر بود و اخیراً در سال 1379۱۳۷۹ خورشیدی به کوشش [[مصطفی جیحونی]] و [[محمد فشارکی]] و به سرمایه مرکز خراسان شناسیخراسان‌شناسی [[آستان قدس رضوی]] به چاپ رسید<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=محمود امیدسالار|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://ensani.ir/file/download/article/20120325200650-1125-752.pdf|عنوان=ایران شناسی سال چهاردهم زمستان ۱۳۸۱ شماره ۵۶}}</ref>.
 
== درونمایه کتاب ==
از مندرجات این نسخه خطی چنین بر می‌آید که در سال ۳۷۳ هجری علی بن احمد منتخبی از شاهنامه فردوسی را در سیزده باب در آورده است. فهرستی از این باب‌ها به این شکل هستند: توحید، ستایش خرد و آفرینش عالم، ستایش پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)، مدح ملوک، غزل و وصف خوبان، وصف بزم و بهار، وصف شب و روز، امثال و حکمت، وصف جنگ، نکوهش جهان، پند و موعظه، وصف پیری، وصف مرگ.
 
== منابع ==