ازلیان: تفاوت میان نسخه‌ها

[[هادی دولت‌آبادی]]، که جانشین [[یحیی صبح ازل]] نوری (از سوی صبح ازل، ملقب به «اسم‌الله الودود»)<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = گلپایگانی| نام =میرزا ابوالفضل | پیوند نویسنده =|عنوان = کشف الغطاء عن حیل الاعداء| زبان = فارسی|صفحه = 404-405|}}</ref>) و پیشوای دوم ازلیان (پیشوای سوم [[بابیه]]) ایران بود،<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/dawlatabadi-sayyed-ali-moham-mad دانشنامه ایرانیکا] His father, Ḥājj Sayyed Mīrzā Hādī Dawlatābādī,'''reputed''' to have been leader of the Azalī Babis (q.v. i) in Persia.</ref> چند سال پیش از درگذشت صبح ازل، فوت کرد.<ref name=":1">{{cite book|first=Denis|last=MacEoin|year=1992|title=The Sources for Early Bābī Doctrine and History: A Survey|publisher=Brill|location=Leiden, The Netherlands|isbn=978-90-04-09462-8|url=https://books.google.com/books?id=xqV9-zmMxsUC}}</ref> صبح ازل، پس از مرگ پدر، پسرش میرزا [[یحیی دولت‌آبادی]] را به عنوان جانشین خود و رهبر جامعهٔ ازلی گماشت؛<ref name="referenceworks.brillonline.com">{{یادکرد وب|عنوان=Ṣubḥ-i Azal|وبگاه=Brill Reference|تاریخ=2015-01-01|سال=2015|پیوند=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/s-ubh-i-azal-SIM_7112|کد زبان=en|تاریخ بازبینی=2015-01-01|archive-date=1 ژانویه 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150101105618/http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/s-ubh-i-azal-SIM_7112}}</ref> ولی میرزا یحیی، وقت خود را بیشتر، صرف آموزش و ادبیات کرد.<ref name=":1"/> دربارهٔ میزان درگیر بودن او در سازمان‌دهی فعالانهٔ ازلیان، شواهد اندکی وجود دارد. میرزا یحیی، مطالب چندانی دربارهٔ موضوعات بابی ننوشت<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=AZALI BABISM – Encyclopaedia Iranica|وبگاه=Encyclopædia Iranica|تاریخ=1912-04-29|سال=1912|پیوند=http://www.iranicaonline.org/articles/azali-babism|کد زبان=en|تاریخ بازبینی=2015-01-02}}</ref> و به جای پذیرش رهبری دینی، نقش یک اصلاحگر سکولار را برگزید.<ref name="referenceworks.brillonline.com"/> بابیهٔ ازلیه با درگذشت ازلیانی که در انقلاب مشروطه، فعال بودند، وارد رکودی شد که هرگز از آن، التیام نیافت و در دوره‌ای نه چندان طولانی، اثرگذاری خود را از دست داد.<ref name="referenceworks.brillonline.com"/><ref name=":2"/> البته پس از درگذشت میرزا یحیی دولت آبادی، محمدصادق ابراهیمی بنابر وصیت شخص دولت آبادی به جانشینی جامعه بیانی و عملا به عنوان سومین پیشوای زلیان انتخاب شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحثی در ملل و نحل و نامه ای از محمد صادق ابراهیمی پیشوای ازلی|زبان=فارسی|کوشش=مدرسی چهاردهی، نورالدین}}</ref>