اوگتای خان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اوگتای'''، اوگتای قاآن یا اوگتای خان سومین پسر [[چنگیز خان]] بود،<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=لغت‌نامهٔ دهخدا|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.parsi.wiki/fa/wiki/topicdetail/c4f49e0bf1434c53ac045a1cf7c96951|عنوان=اگتای قاآن {{!}} پارسی ویکی|بازبینی=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170804113011/http://www.parsi.wiki/fa/wiki/topicdetail/c4f49e0bf1434c53ac045a1cf7c96951|archivedate=4 اوت 2017|dead-url=yes}}</ref> وی پسر [[بورته]] («یسونجین بیگی») بزرگتریناولین و معروفترینمحبوبترین زن از میان همسران چنگیزخان و بانوی اول [[مغولستان]] بود.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=امپراطوری مغول|نام خانوادگی=هال|نام=مری|ناشر=ققنوش|سال=1384|شابک=|مکان=تهران|صفحات=29|مترجم=نادر میرسعیدی}}</ref> چنگیزخان در هنگام مرگ [[اوگتای خان]] را به عنوان جانشین خویش تعیین کرد و پس از مرگ چنگیز خان [[شاهزاده|شاهزادگان]] و نوه‌ها که از [[سوگواری]] فارغ شدند هریک به خرگاه‌های خود برگشتند و پس از گذشت دو سال در آغاز بهار همه شاهزادگان و نوه‌ها رو به اردوی بزرگ نهادند تا امور فرمانروایی را سامان دهند. از دشت [[دشت قبچاق|قبچاق]] باتو و برکه و برکجار و سایر برادران یعنی پسران جوجی و از سوی شرق برادران چنگیز اوتچکیناوتتکین و بیلکوتای براه افتادند. الغنوین ([[تولی خان|تولی]]) قبلاً با برخی از سران مغول در اردوگاه چنگیز بودند. پس از آیین جشن و سرور درونمایه عهدنامه چنگیز را خواندند که اوگتای را بر سریر شاهی بنشانند. اوگتای ابتدا نپذیرفت و گفت که امر سلطنت سزاوار برادر بزرگ‌تر جغتای است و عموهایم نیز حضور دارند می‌توانند هریک این مسؤلیت بزرگ را به دوش بگیرند که از همه ما سزاوارتراند.

پس از چهل روز گفتگو، سرانجام اوگتای پذیرفت. [[جغتای‌خان|جغتای]] برادر بزرگ‌تر دست راست او را گرفت و اوتچتکیناوتتکین که عمشعمویش بود دست چپش را گرفت و او را در ساعتی که اخترشماران تعیین کرده بودند بر [[تخت پادشاهی]] نشاندند. همه [[شاهزادگان جهان|شاهزادگان]] و امیران دربار به یکبار زانو زدند و او را قاآن نام نهادند و شاهزادگان مغول از اردو بیرون رفته سه بار پیش آفتاب زانو زدند. پس از آن دوباره جشنی بزرگ برپا کردند و در آن اوگتای گنجینه‌های چنگیز را که از سرزمین‌های گوناگون غارت کرده و گرد آورده بود میان شاهزادگان و امیران مغول تقسیم نمود و دستور داد تا سه روز جهت روان چنگیز به مردم غذا بدهند و به مقتضای رسم اجدادان خود چهل تن از دختران زیباروی را که از نسل امیران بودند آراسته و بر اسپاناسبان سوار کرده نزد روح چنگیز فرستادند. اوگتای پس از برنشستن بر تخت لشکرهالشکرهارا به اطراف روان ساخت تا خللی راکه پس از مرگ چنگیز دست داده بود جبران کند و [[جورماغون]] را با سی هزار سپاه به پس‌راندن [[جلال الدین منکبرنی|سلطان جلال الدین خوارزمشاه]] مأمور کرد.