تک‌تبار: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Traditional Reptilia.jpg|thumb|300px|طبقهٔ سنتی [[خزندگان]] (منطقه سبزرنگ) یک گروه نافراگیر شامل همه [[آب‌پرده‌داران]] (آمنیوتا) به جز پستاندران و پرندگان است. بر خلاف آن، [[کلاد]] آب‌پرده‌داران خودش یک گروه فراگیرتک‌تباری است.]]

گروه فراگیرتک‌تباری گروهی که شامل تمام انواع مشتق شده از یک گونه اجدادی باشد، به نوعی که هر گونه‌ای که از نوع اجدادی مذکور تکامل یافته باشد جزء آن قرار گیرد و تمام آن گونه‌ها، از یک گونهٔ اجدادی و نه بیشتر مشتق شده باشند. مثلاً «پرندگان» گروهی تک‌تباری است. در طبقه‌بندی، تنها گروه‌هایی که تک‌تباری باشند از نظر علمی معتبرند.

به عنوان نمونه شواهد نشان می‌دهد که همه [[پرندگان]] و [[خزندگان]] از یک نیای مشترک پدید آمده‌اند بنابراین با قرار دادن آن‌ها در یک دسته گروهی تشکیل می‌شود که هم نیای اصلی و هم همه نوادگان او را دربر می‌گیرد و بنابراین یک گروه فراگیرتک‌تباری (زرد در شکل کنار) است. از آن‌جا که پرندگان تفاوتی عمده با خزندگان پیدا کرده‌اند زمانی که آن‌ها را از دسته خزندگان برداشته و حذف کنیم یک [[گروه نافراگیر]] (پارافیلتیک) (آبی فیروزه‌ای در شکل دوم) باقی می‌ماند. یک مثال دیگر در نظر گرفتن گروهی به نام [[جانوران خونگرم]] است که شامل تنها [[پستانداران]] و پرندگان می‌شود (قرمز / نارنجی در شکل) به این دسته، [[گروه چندنیا]] (پلی‌فیلتیک) گفته می‌شود زیرا اعضای آن اخیراً نیای مشترک نداشته‌اند.

طبقهٔ سنتی [[خزندگان]] (منطقه سبزرنگ) یک گروه نافراگیر شامل همه [[آب‌پرده‌داران]] (آمنیوتا) به جز پستاندران و پرندگان است. بر خلاف آن، [[کلاد]] آب‌پرده‌داران خودش یک گروه فراگیرتک‌تباری است.

در [[درخت تبارزایی]] [[نخستی‌سانان]]، یک '''گروه فراگیرتک‌تباری''' ([[میمونان]]، به رنگ زرد) مشاهده می‌شود. همچنین یک [[گروه نافراگیر]] ([[پیش‌میمونان]]، به رنگ آبی و شامل منطقه قرمز)، و یک [[گروه چندنیا]] ([[چشم‌گرد]] و [[شبگردان هندی]]، به رنگ قرمز) نیز مشاهده می‌شود.

==گروه فراگیرتک‌تباری دودمانی ==

هرگاه یک گروه فراگیرتک‌تباری را به این نحو تعریف کنیم که مثلاً: «این گروه شامل تمام انواعی است که به A از B نزدیکتر باشند» آن را گروهی دودمانی (Stem based) می‌گوییم. مثلاً تعریف امروزی [[خزنده‌چهرگان]] (سوروپسیدا) (تقریبا هم‌ارز خزندگان) به این صورت است: کروکودیل و تمام انواعی که به کروکودیل نزدیکتر باشند تا به اسب. با این تعریف مسلماً پرندگان نیز مشمول خزنده‌چهرگان خواهند شد.

== گروه فراگیرتک‌تباری گره‌ای ==

هرگاه یک گروه فراگیرتک‌تباری را به این نحو تعریف کنیم که مثلاً: «این گروه شامل جدیدترین جد مشترک A و B و تمام انواعی است که از آن مشتق شده‌اند» آن را گروهی گره‌ای (Node based) می‌گوییم. مثلاً تعریف امروزی پرندگان به این صورت است: جدیدترین جد مشترک کبوتر و [[کهن‌بال]] (آرکئوپتریکس) و تمام انواعی که از آن مشتق شده‌اند.

[[پرونده:Monophyly, paraphyly, polyphyly.png|چپ|thumb|300px|[[درخت تبارزایی]] [[نخستی‌سانان]]، نمایشگر یک '''گروه فراگیرتک‌تباری''' ([[میمونان]]، به رنگ زرد)، یک '''[[گروه نافراگیر]]''' ([[پیش‌میمونان]]، به رنگ آبی و شامل منطقه قرمز)، و یک '''[[گروه چندنیا]]''' ([[نخستی‌های شب‌زی]]، [[چشم‌گرد]] و [[شبگردان هندی]]، به رنگ قرمز) است.]]