|ICD9 = {{ICD9|۲۹۵٫۳}}, {{ICD9|۲۹۷٫۱}}, {{ICD9|۲۹۷٫۲}}
|MeshID = D010259}}
'''بدگُمانی'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=بدگمانی | بیگانه=paranoia | بیگانه در فارسی= | حوزه=روانشناسی | دفتر=ششم | بخش=فارسی | سرواژه=بدگمانی}}</ref> یا '''پارانویا''' {{انگلیسی|Paranoia}} در تعریف عام آن، غریزه یا فرایندی از فکر است که تحت تأثیر [[اضطراب]] یا [[ترس]] به حالتی غیرمنطقی درو میوهم آلود در آیدمیآید.<ref name="britannica.com">https://www.britannica.com/science/paranoia</ref> افراد پارانوئید معمولاً فکر میکنند که دیگران برای آزار و اذیت آنها میکوشند یا فکر میکنند که دیگران به دنبال توطئه علیه آنها هستند.<ref>https://www.livescience.com/3064-freak-paranoia-common.html</ref> پارانویا با [[فوبیا]] تفاوت دارد. افرادی که دچار فوبیا هستند ترس غیر منطقی دارند، اما به خاطر ترس و اضطرابشان دیگران را سرزنش نمیکنند.<ref>Green, C. , Freeman, D. , Kuipers, E. , Bebbington, P. , Fowler, D. , Dunn, G. , & Garety, P. (2008). Measuring ideas of persecution and social reference: the Green et al. Paranoid Thought Scales (GPTS). Psychological Medicine, 38, 101 - 111.</ref> وارد کردن اتهامات غیرواقعی و [[عدم اعتماد]] معمولاً از دیگر نشانههای پارانویا است.<ref>Kantor, Martin (2004). Understanding Paranoia: A Guide for Professionals, Families, and Sufferers. Westport: Praeger Press. ISBN 0-275-98152-5. Page 22</ref> به عنوان مثال، حادثه ای که اکثر مردم به عنوان یک حادثه یا تصادف تلقی میکنند، از منظر یک فرد پارانوئید ممکن است توطئه تصور شود.<ref>https://emedicine.medscape.com/article/290955-differential</ref>
دو شاخصه شناسایی توهمات پارانوئید (۱) آمادگی ذهنی پذیرش سستترین شواهد در حمایت از باورهای غیرواقعی و (۲) عدم توانایی در تشخیص شواهد و ادله مستحکمی است که افکار پارانوید را رد میکند.<ref name="britannica.com"/>
پژوهشهای دکتر رومینا اسلامیپژوهشها نشان میدهد که پارانویا با اعتقاد به [[تئوری توطئه|تئوریهای توطئه]] ارتباط مستقیم دارد.<ref name=":4">{{Cite journal|last=Barron|first=David|last2=Furnham|first2=Adrian|last3=Weis|first3=Laura|last4=Morgan|first4=Kevin D.|last5=Towell|first5=Tony|last6=Swami|first6=Viren|date=January 2018|title=The relationship between schizotypal facets and conspiracist beliefs via cognitive processes|journal=Psychiatry Research|volume=259|pages=15–20|doi=10.1016/j.psychres.2017.10.001|issn=1872-7123|pmid=29024855}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Douglas|first1=Karen M.|last2=Sutton|first2=Robbie M.|date=12 April 2011|title=Does it take one to know one? Endorsement of conspiracy theories is influenced by personal willingness to conspire|url=http://kar.kent.ac.uk/26187/1/Douglas%20%26%20Sutton%202011%20BJSP.pdf|journal=British Journal of Social Psychology|volume=10|issue=3|pages=544–552|doi=10.1111/j.2044-8309.2010.02018.x|pmid=21486312}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد خبر|عنوان=چرا تئوری توطئه جذاب است؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/science-43260023|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2018-03-02|تاریخ بازبینی=2020-03-24|زبان=fa|نام=ملیسا|نام خانوادگی=هوگنبوم}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://journals.plos.org/plosone/article/file?id=10.1371/journal.pone.0225964&type=printable|عنوان=Beliefinconspiracytheories:Thepredictiveroleofschizotypy,Machiavellianism,andprimarypsychopathy}}</ref>
== نشانگان روان گسیختگی پارانویا ==
== درمان پارانویا ==
#درمان پارانویا بیش از هرچیز با [[رفتار درمانی]] (behavior therapy) انجام میشود که هدف آن کاستن از حساسیتهای فرد مبتلا، نسبت به انتقادها و همچنین تقویت تواناییهای اجتماعی او است. سر و کار داشتن با افراد پارانویید بسیار مشکل است زیرا بسیار زودرنج هستند و رفتارشان معمولاً خصمانهاست و از نظر احساسی بسیار بسته و نسبت به هر فعالیتی بی میل هستند. ▼
درمان پارانویا بیش از
#
#
#
▲# هرچیز با [[رفتار درمانی]] (behavior therapy) انجام میشود که هدف آن کاستن از حساسیتهای فرد مبتلا، نسبت به انتقادها و همچنین تقویت تواناییهای اجتماعی او است. سر و کار داشتن با افراد پارانویید بسیار مشکل است زیرا بسیار زودرنج هستند و رفتارشان معمولاً خصمانهاست و از نظر احساسی بسیار بسته و نسبت به هر فعالیتی بی میل هستند.
به همین دلیل، درمان این مشکل، از پیشرفت کندی برخوردار است. برای درمان این افراد باید کوشش شود که در ابتدا چرخه شک و تردید او شکسته شود و او با تمرینهای آرامش بخش و روشهای کنترل اضطراب، از حالت انزوا خارج شود و کمکم با کمک پزشک و اطرافیان خود، تغییراتی اساسی در رفتارهای خود به وجود آورد.
|