عملیات بارباروسا: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
افزودن مطلب
خط ۱۲۷:
|notes=
}}
'''عملیات بارباروسا''' ({{lang-de|Unternehmen Barbarossa}}) که با عنوان '''تهاجم آلمان به اتحاد شوروی''' نیز شناخته می‌شود، [[اسم رمز]] حملهٔ [[نیروهایآلمان محورنازی]] بهو رهبریبرخی از متحدانش در [[آلماننیروهای محور]] به [[اتحاد جماهیر شوروی]] در جریان [[جنگ جهانی دوم]] بود که ازدر یکشنبه ۲۲ ژوئن سال ۱۹۴۱ میلادی آغازواقع شد. این عملیات هدف ایدئولوژیکی آلمان نازی، یعنی تصرف سرزمین‌های غربی اتحاد شوری و جای دادن نژاد [[آلمانی‌ها|آلمانی]] در آن‌ها، را به منصه اجرا گذارد. هدف آلمان‌ها از [[طرح جامع برای شرق]] همانا استفاده از خلق‌های سرزمین‌های مغلوب همچون [[بیگاری|کارگر جنگی]] برای تلاش‌های جنگی نیروهای محور و در همان‌حال به‌دست‌آوردن منابع نفتی [[قفقاز]] و همچنین منابع کشاورزی سرزمین‌های مختلف شوری بود. نیت نهایی آلمان‌ها انقراض نهایی، به‌بردگی کشاندن، [[آلمانی‌سازی]] و تبعید دسته‌جمعی [[اسلاوها|خلق‌های اسلاو]] به [[سیبری]] و تأمین [[سیاست لبنسراوم|فضای حیاتی]]<ref>به آلمانی Lebensraum</ref> بیشتر برای آلمان بود.
 
در دو سالی که به این جنگ رهنمون شد (سال‌های ۱۹۳۹ و ۱۹۴۱) دول آلمان نازی و اتحاد شوروی [[پیمان مولوتوف–ریبنتروپ|معاهدات سیاسی]] و [[روابط اقتصادی آلمان نازی و شوروی|اقتصادی]]<nowiki/>‌ای با اهداف استراتژیک میان خود به امضاء رسانده‌بودند. در پی اشغال [[بیسارابیا|بسارابی]] و [[بوکوفینا|بوکووین]] شمالی توسط شوروی در ۱۹۴۰، [[فرماندهی عالی ورماخت|فرماندهی عالی آلمان]]<ref>به آلمانی Oberkommando der Wehrmacht به‌معنای فرماندهی عالی ورماخت</ref> در ژوئیه همین سال آغاز به طرح‌ریزی یک تهاجم به اتحاد شوروی (تحت اسم رمز عملیات اوتو<ref>Plan Otto</ref>) کرد که [[آدولف هیتلر]] آن را در ۱۸ دسامبر ۱۹۴۰ تصویب کرد. در طول عملیات بارباروسا، حدود سه میلیون پرسنل نظامی از نیروهای محور ــ بزرگترین نیروی تهاجمی در [[تاریخ نظامی]] ــ در جبهه‌ای به‌طول ۲۹۰۰ کیلومتر (۱۸۰۰ مایل) با ۶۰۰/۰۰۰ خودروی موتوری و بیش از ۶۰۰/۰۰۰ اسب برای عملیات‌های غیر جنگی، به غرب اتحاد شوروی حمله‌بردند. این تهاجم نشانگر تشدید جنگ دوم جهانی بود، هم به‌لحاظ جغرافیایی و هم به‌لحاظ ساختار [[متفقین جنگ جهانی دوم|متفقین]].
قریب به ۳٫۸ میلیون سرباز نیروهای محور در طول ۲۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک، به اتحاد جماهیر شوروی حمله بردند که عظیم‌ترین تهاجم در تاریخ جنگ‌های بشر نام گرفت.
 
این عملیات [[جبهه شرقی (جنگ جهانی دوم)|جبهه شرقی]] را گشود، جبهه‌ای که بیشترین شمار نیروها نسبت‌به هر [[جبهه (جنگ)|جبهه]] دیگری در تاریخ درگیر شدند. این منطقه شاهد شماری از بزرگ‌ترین نبردها، دهشتناک‌ترین [[جنایت جنگی|قساوت‌ها]]، و بالاترین [[کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم|تلفات]] ــ خواه برای اتحاد شوروی خواه برای نیروهای محور ــ بود، و تمامی این‌ها جریان جنگ دوم جهانی و نیز [[سده بیستم میلادی|تاریخ سده بیستم]] را تحت‌تأثیر خود قرار دادند. نیروهای آلمان در پایان حدود پنج میلیون نیرو از [[ارتش سرخ]] شوروی را به‌اسارت گرفتند. نازی‌ها عامدانه ۳/۳ میلیون نفر از اسرای جنگی شوروی و شمار زیادی از غیرنظامیان را [[بدرفتاری آلمان با اسرای جنگی شوروی|به گرسنگی دچار کرده یا کشتند]]، و همینطور [[طرح هونگر]]<ref>به آلمانی der Hungerplan طرحی بود که بوروکرات‌های نازی در طول جنگ دوم جهانی تدوین کردند تا غذا را از اتحاد شوروی گرفته و آن را به سربازان و غیرنظامیان آلمانی بدهند</ref> درپی حل مسئله‌ی کمبود غذای آلمان‌ها و انقراض نسل اسلاوها از طریق گرسنگی بود. [[آینزاتس‌گروپن|شلیک‌دسته‌جمعی]] و خفه‌کردن با گاز که توسط نازی‌ها یا همدستان داوطلب انجام می‌شد، بیش از یک میلیون نفر از [[تاریخ یهودیان در روسیه|یهودیان شوروی]] را کُشت که قسمتی از [[هولوکاست]] است.
این عملیات با دربرگرفتن بزرگ‌ترین نبردهای تاریخ جهان، منجر به ایجاد [[متفقین جنگ جهانی دوم|ائتلافی بین شوروی و متفقین غربی]] علیه آلمان گشت و با وجود حصول دستاوردهای بزرگ در ابتدا برای آلمان و متحدانش، نهایتاً به شکست آن‌ها منجر شد و نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت جنگ جهانی دوم داشت.
 
شکست عملیات بارباروسا ستاره اقبال [[آلمان نازی|رایش سوم]] را معکوس کرد. از نظر عملیاتی، نیروهای آلمان پیروزی‌های قابل‌توجهی کسب کرده و برخی از مهم‌ترین نواحی اقتصادی اتحاد شوروی (به‌ویژه در [[جمهوری شوروی سوسیالیستی اوکراین|اوکراین]]) را متصرف شدند و با وجود متحمل شدنِ تلفاتی سنگین، به دشمن خود همین تلفات را وارد آوردند. با وجود این موفقیت‌های اولیه، تهاجم آلمان‌ها در در اواخر ۱۹۴۱با [[نبرد مسکو]] دچار وقفه شد و ضدحمله زمستانی شوروی نیروهای آلمان را پس زد. آلمان‌ها با اطمینان انتظار فروپاشی سریع مقاومت شوروی ــ مشابه آنچه در [[تهاجم به لهستان|لهستان]] اتفاق‌افتاده‌بود ــ را داشتند، اما ارتش سرخ نیرومندترین ضربات [[ورماخت]] را تحلیل برد و او را وارد یک [[جنگ فرسایشی]] نمود، جنگی که آلمان‌ها مهیای آن نبودند. نیروهای کاهش‌یافته‌ی ورماخت دیگر نمی‌توانستند در سرتاسر جبهه‌شرقی حمله‌ای ترتیب دهند، و عملیات‌های بعدی‌شان برای بازپس‌گیری ابتکار عمل و رسوخ به عمق سرزمین شوروی ــ برای نمونه [[مورد آبی]] در ۱۹۴۲ و [[عملیات سیتادل]] در ۱۹۴۳ ــ در نهایت به شکست انجامیدند، امری که خود به عقب‌نشینی ورماخت و فروپاشی آن منجر شد.
هدف آلمانی‌ها از این تهاجم که از یک سال پیش از آغاز آن طرح‌ریزی شده بود، دستیابی به منابع طبیعی همچون نفت و زمین کشاورزی در سرزمین‌های شرقی تلقی می‌گردد.
 
با وجود این که آلمانی‌ها در اندیشه یک پیروزی زودهنگام بودند، نتایج این درگیری بزرگ نهایتاً باعث واژگونی اقبال [[رایش سوم]] و برگشتن ورق جنگ جهانی علیه آلمان گردید.
 
در مراحل آغازین عملیات، ارتش سرخ که از آمادگی و سازمان لازم برخوردار نبود و عواملی چون [[پاکسازی بزرگ]] لطمه بزرگی به آن زده بود، متحمل شکست‌ها و خسارات گسترده‌ای شد و در مجموع قریب به ۵ میلیون سرباز آن به اسارت مهاجمان درآمدند. بیش از نیمی از این افراد در بند آلمانی‌ها تلف شدند.