<ref group="یادداشت">به لاتین Indutiomarus </ref> و سینگتوریکس}}
'''از پیدایش روم''' {{به لاتین|Ab Urbe Condita|تلفظ: آب اوربه کوندیتا}} که گاهی از آن با عنوان '''''Ab Urbe Condita Libri''''' (کتابهایی از زمان تأسیس شهر)<ref group="یادداشت">توجه شود که در [[لاتین]] اسم مونث urbs بهمعنای «شهر» است اما در [[لاتین کلاسیک]] این اسم عموماً اشاره به [[تاریخ شهر رم|شهر روم]] دارد. گفتنیاست در اینجا چون urbs بعد از ab آمده، حالت آبلاتیو به خود گرفته و بهصورت urbe درآمدهاست</ref> نیز یاد میشود کتابی سترگ از [[روم باستان|تاریخ روم باستان]] است که بین سالهای ۲۷ تا ۹ قبل از میلاد توسط [[تیتوس لیویوس]]، [[تاریخنگار]] [[امپراتوری روم|رومی]]، به زبان [[لاتین]] نگاشتهشدهاست. این مجموعه کتاب، وقایع تاریخ روم از رسیدن [[آینیاس]] و پناهجویان [[جنگ تروآ]] به [[ایتالیا]]، تأسیس شهر روم در ۷۵۳ قبل از میلاد، براندازی [[پادشاهان روم]] در ۵۰۹ قبل از میلاد گرفته تا عصر خودِ لیویوس و دوران [[پرینکیپاته|امپراتوری]] [[آگوستوس]] را در برمیگیرد. آخرین حادثهای که لیویوس آنرا در کتابش ذکر کرده مرگ [[نرو کلادیوس دروسوس]] (فرزندخوانده آگوستوس) در سال ۹ قبل از میلاد است. حدود ۲۵ درصد کتاب (۳۵ کتاب از مجموع ۱۴۲) باقیماندهاست. کتابهای باقیمانده حوادث از تأسیس روم تا سال ۲۹۳ ق. م و از ۲۱۹ تا ۱۶۶ ق. م را دربرمیگیرند.
== ساختار ==
''از پیدایش روم'' در ابتدا مشتملبر ۱۴۲ کتاب بود، سی و پنجتای آنان ــ کتابهای یکم تا دهم بههمراه پیشگفتارشان و نیز کتابهای بیست و یکم تا چهل و پنجم ــ در شکلی قابلقبول برجایماندهاند. صدمهای که در سده پنجم به یکی از دستنوشتههای کتاب وارد شد سبب ایجاد فواصل<ref group="یادداشت">به لاتین Lacuna، شکاف یا فاصلهای است که بین دو حرف یا دو پاراگراف یک کتاب بهوجود آمدهاست. این شکاف میتواند عمدی باشد (مانند جای خالیهایی که در سوالات امتحانی به دانشآموزان میدهند) و گاهی نیز غیرعمدی است و بر اثر فرسایش یا علل دیگر، برخی از کلمات محو میشوند</ref> زیاد در نوشتههای کتابهای ۴۱ و ۴۳ــ ۴۵ آن شد.
== ترتیب زمانی ==
کتاب ۱ــ ۵: تأسیس افسانهای شهر روم (از جمله پیادهشدن [[آینیاس]] در ایتالیا و تأسیس شهر توسط [[رومولوس]])، [[پادشاهی روم|دوران پادشاهان]] و [[جمهوری روم|جمهوری نوپا]] تا شکست آن از [[گالیا]]<nowiki/>ییها در ۳۹۰ ق. م (در دسترس)
کتاب ۶ــ ۱۰: جنگها با آیکوئیها<ref group="یادداشت">Aequi</ref>، وُلسکیها<ref group="یادداشت">Volsci</ref>، [[اتروسکها]] و [[جنگهای سامنیتی|جنگهای]] [[سامنیت|سامنیتی]] تا ۲۹۲ ق. م (در دسترس)
کتاب ۱۱ــ۲۰: بازه زمانی از ۲۹۲ تا ۲۱۸ ق. م، مشتملبر [[اولین جنگ کارتاژ]]
کتاب ۲۱ــ۳۰: [[دومین جنگ کارتاژ]]، از ۲۱۸ تا ۲۰۲ ق. م (در دسترس)
کتاب ۳۱ــ ۴۵: جنگ با مقدونیه و دیگر جنگها، از ۲۰۱ تا ۱۶۷ ق. م، مشتملبر [[دومین جنگ مقدونیه|دومین]] و [[سومین جنگ مقدونیه]] (در دسترس)
کتاب ۴۶ــ ۷۰: از ۱۶۷ ق. م تا وقوع [[جنگ اجتماعی روم|جنگ اجتماعی]] در ۹۱ ق. م
کتاب ۷۱ــ ۹۰: [[اولین جنگ داخلی سولا|جنگ داخلی میان]] [[لوکیوس کورنلیوس سولا|سولا]] و [[گایوس ماریوس|ماریوس]] تا مرگ سولا در ۷۸ ق. م
کتاب ۹۱ــ ۱۰۸: از سال ۷۸ ق. م تا پایان [[جنگهای گالی]] در ۵۰ ق. م
کتاب ۱۰۹ــ۱۱۶: از [[جنگ داخلی سزار]] تا [[قتل ژولیوس سزار|قتل او]] در پانزدهم مارس (۴۹ تا ۴۴ ق. م)
کتاب ۱۱۷ــ۱۳۳: از قتل سزار تا جنگ [[اوکتاویانوس|اکتاویانوس]] و [[مارکوس آنتونیوس]] و مرگ دومی در ۳۰ ق. م
کتاب ۱۳۴ــ۱۴۲: از [[پرینکیپاته|امپراتوری]] آگوستوس (اکتاویانوس) تا مرگ [[نرو کلادیوس دروسوس]] در ۹ ق. م