جرب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''جَرَب''' یا '''گال''' {{انگلیسی|Scabies}} یک بیماری انگلی خارش‌دار و عامل آن [[بندپا]]یی از گروه [[هیره]]‌ها به نام [[هیره خارشی]]<ref>Sarcoptes scabiei</ref> است. هیره‌های خارشی موجوداتی شبیه [[کنه]] اما بسیار کوچک‌تر و میکروسکوپی و ماده‌های آن‌ها با طولی در حدود ۰٫۰۴۵۰٫۴۵ تا ۰٫۳ میلی‌متر هستند. مایت (mite) یا هیره عامل بیماری گال، بنام سارکوپت اسکیبی (sarcopt scabie) نوع انسانی است که ۸ پا دارد. نوع حیوانی باعث گال نمی‌گردد و حیوانات نقشی در انتقال گال ندارند. مایت توسط چشم دیده نمی‌شود و تنها در لایه اپیدرم یعنی سطحی‌ترین لایه پوست زندگی می‌کند و [[طول عمر]] آن ۳۰ روز است. انواع ماده مایت روزانه تا ۹۰ تخم می‌گذارند که در عرض ۱۰ روز بالغ می‌شوند و از این رو افراد بالغ مبتلا به گال به‌طور متوسط حداکثر ۱۰۰ مایت بالغ در پوست خود دارددارند.<ref name=":0">Bolognia Jean L, Jorizzo Joseph L, Schaffer Julie V, Dermatology 3rd ed (2012) Elsevier, ISBN 978-0-7234-3571-6 Ebook ISBN 978-0-7020-5182-1 pp: 1424-1426</ref><ref name=":1">Habif Thomas P. , Dinulos James G. H. , Chapman M. Shane, Skin Disease Diagnosis and Treatment 4rd ed (2018) Elsevier, ISBN 978-0-323-44222-0 E-ISBN 978-0-323-44223-7 pp: 329-333</ref><ref name=":2">Griffiths Christopher E. M. , Barker Jonathan, Bleiker Tanya, Chalmers Robert, Creamer Daniel, Rook’s Textbook of Dermatology 9rd ed (2016) John Wiley & Sons, ISBN 978-1-118-44119-0 pp: 34.39-34.47</ref>

نام گال از [[زبان افغانستانیفرانسوی]] گرفته شده‌است.<ref>لغتنامه دهخدا: گال.</ref>

انتقال معمولاً از راه تماس مستقیم پوست فرد بیمار با پوست فرد سالم است؛ البته از راه استفاده از لباس زیر آلوده یا رختخواب آلوده نیز بیماری منتقل می‌شود. عامل انتقال به دیگران مایت ماده است که از طریق تماس نزدیک در اعضای خانواده یا از طریق تماس جنسی منتقل می‌گردد. در خصوص انتقال از طریق وسایل، اختلاف نظر وجود دارد ولی این روش انتقال در خصوص گال نروژی مورد توافق همگان است. [[دوره کمون]] بیماری به‌طور متوسط ۶–۲ هفته است و لذا ۶–۲ هفته بعد از آلوده شده بیمار، علایم ظاهر می‌گردد هرچند ممکن است این زمان به کوتاهی چند روز یا به بلندی چند ماه باشد.<ref name=":0">Bolognia Jean L, Jorizzo Joseph L, Schaffer Julie V, Dermatology 3rd ed (2012) Elsevier, ISBN 978-0-7234-3571-6 Ebook ISBN 978-0-7020-5182-1 pp: 1424-1426</ref><ref name=":1">Habif Thomas P. , Dinulos James G. H. , Chapman M. Shane, Skin Disease Diagnosis and Treatment 4rd ed (2018) Elsevier, ISBN 978-0-323-44222-0 E-ISBN 978-0-323-44223-7 pp: 329-333</ref><ref name=":2">Griffiths Christopher E. M. , Barker Jonathan, Bleiker Tanya, Chalmers Robert, Creamer Daniel, Rook’s Textbook of Dermatology 9rd ed (2016) John Wiley & Sons, ISBN 978-1-118-44119-0 pp: 34.39-34.47</ref>