|جملهخوشامد=به تویسرکان دیار تمدن و تدین خوش آمدید.
|پانویس=}}
'''تویسرکان''' یا '''توسرکان''' {{به لریکردی| توسرکۆ}} یکی از شهرهای [[استان همدان]] در ایران است. این شهر مرکز [[شهرستان تویسرکان]] است و بر اساس [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)]]، جمعیت آن ۵۵٬۷۰۸ نفر است. تویسرکان در جنوب کوه [[کوهستان الوند|الوند]] و شهر [[همدان]] واقع شدهاست. از شمال به استان دره مرادبیگ، از شمال غرب به شهرستان اسدآباد، شرق به شهرستان [[ملایر]]، از جنوب به شهرستان [[نهاوند]]، و از غرب به شهرستان کنگاور در استان کرمانشاه محدود میشود. این شهر به خاطر تعدد و بزرگی درختهای گردویش بسیار معروف است. تویسرکان بعد از شهر همدان، [[ملایر]] و [[نهاوند]] چهارمین شهر بزرگ استان به حساب میآید. آب و هوای شهر معتدل کوهستانی است. تویسرکان بر روی ویرانههای شهر قدیمی [[رودلاور]] ([[رودآورد]]) و اوراکوهان که بر اثر [[حمله مغول به ایران|حمله مغول]] و زلزلهٔ پس از ان ویران شده، ساخته شدهاست. در واقع رودلاور از سه قصبهٔ «توی»، «سرکان»، و «شکان» تشکیل شده بود، پس از ویرانی [[رودآورد]]، شکان نیز بر اثر زلزله از بین رفت، و تویسرکان فعلی از ادغام توی و سرکان، به وجود آمدهاست.
== نام شهر ==
خط ۶۳:
== مردمشناسی ==
[[دانشنامه جهان اسلام]] در توصیف شهر تویسرکان مردمان آن را شیعه دوازده امامی معرفی میکند که به [[ترکی]]، [[فارسی]] ،[[لری]] و [[لکیکردی]] صحبت می کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://rch.ac.ir/article/Details/10665 |عنوان =تویسرکان | ناشر =[[دانشنامه جهان اسلام]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۴ دسامبر ۲۰۲۰}}</ref> [[سکندر امانالهی بهاروند]] زبانگویش لری که یکی از گویشهای زبان کردی است را به دو دسته باختری و خاوری تقسیم کرده و گویش مردم تویسرکان را در کنار [[گویش نهاوندی]] و [[گویش بروجردی]] در دسته گویشهای باختری زبانگویش لری قرار دادهاست.<ref>{{پک|امانالهی بهاروند|۱۳۹۳|ک=قوم لر|ص=۵۲}}</ref> برخی منابع دیگر نیز گویش مردمان تویسرکان را گویشی از [[زبان لریکردی]] معرفی میکنند.<ref>{{پک|کرم علیرضایی|۱۳۹۷|ک=ساخت آوایی و دستور زبان لری|ص=۲۶۵}}</ref>