دودمان پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

 

پایه‌گذار این سلسله [[رضاشاه]] بود که با استعفای وی پس از اشغال ایران در [[جنگ جهانی دوم]]، پسرش [[محمدرضا پهلوی]] به پادشاهی رسید. این دو نفر تنها پادشاهان این سلسله بودند که در مجموع ۵۳ سال در ایران پادشاهی کردند.

 

== تاریخچه ==

{{اصلی|انقلاب ۱۳۵۷}}

در سال‌های پایانی دهه ۱۳۴۰ و سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، قدرت نظام پادشاهی مشروطه ایران به اوج خود رسید، ایجاد سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) و کنترل مخالفان سیاسی گسترش یافت و این فشارها گروه‌های مختلف و منتقد از گروه‌های مذهبی تا گروه‌های چپی و مارکسیستی و کمونیستی که بعضاً از خارج حمایت می‌شدند را شامل می‌شد. گذشته از این افزایش قیمت جهانی نفت به به دلیل ایجاد اوپک فشار را بر کشورهای خارجی افزایش داده آنها تمامی توان خود را برافروختن شعله دشمنی مردم با شاه قرار داده و از رادیو بی‌بی‌سی فارسی گرفته تا رادیو آمریکای فارسی مردم را تحریک می‌کردند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا چطور از شاه قطع امید کرد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran/2016/06/160602_u01_iran_shah_us|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2016-06-02|بازبینی=2021-06-23|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سقوط یک شاه به کمک بی‌بی‌سی/ رادیو و جابه‌جایی قدرت در شهریور ۱۳۲۰|نشانی=http://tarikhirani.ir/fa/news/445/سقوط-یک-شاه-به-کمک-بی-بی-سی-رادیو-و-جابه-جایی-قدرت-در-شهریور-۱۳۲۰|وبگاه=تاریخ ایرانی|بازبینی=2021-06-23|کد زبان=fa}}</ref> همچنین افزایش درآمد ایران حاصل از گسترش فروش نفت و صنایع نفتی نیز به شاه ایران فرصت داده بود طرح‌های فرهنگی با هزینه بالا مانند جشنهای دوهزار و پانصد ساله را اجرا کند که موجب انتقاد مردم و گروه‌های سیاسی ایران می‌شد گرچه شاه هدفش از اجرای این جشن‌ها شناساندن چهره‌ای مثبت از ایران و جذب سرمایه‌های خارجی عنوان می‌کرد اما این مسئله نمی‌توانست جلوی انتقادات را بگیرد، هم‌زمان با این اتفاقات شاه دو حزب سیاسی درون حکومت یعنی حزب ملّیّون و حزب مردم را منحل شده اعلام کرد و یک حزب رسمی به نام حزب رستاخیز را ایجاد کرد. پس از شدت گرفتن اعتراضات مردمی در کشور، شاه و همسرش ایران را در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ ترک کردند.

محمدرضا پهلوی پس از ترک کشور به دنبال درمان پزشکی در مصر، مکزیک، ایالات متحده و پاناما بود و سرانجام در ۵ مرداد ۱۳۵۹ زمانی که با خانواده‌اش در مصر بود به عنوان مهمان [[انور سادات]] در [[قاهره]] درگذشت. پس از وی، پسرش شاهزاده [[رضا پهلوی]] به‌طور غیررسمی وارث سلسله پهلوی می‌باشد. رضا پهلوی و همسرش در ایالات متحده در پوتوماک، [[مریلند]] با سه دخترش زندگی می‌کنند.{{مدرک|date=ژوئن ۲۰۲۱}}