[[پرونده:Negaresh Farsi1.jpg|چپ|بندانگشتی|از راست: [[خسرو فرشیدورد]]، [[محمد طباطبایی]]، [[سعید حمیدیان]]، [[نصرالله پورجوادی]] و محمدرضا شفیعی کدکنی، سمینار نگارش فارسی، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۱]]
[[پرونده:Najaf Daryabandari and Mohammad-Reza Shafiei Kadkani 1393052722120344 (cropped).jpg|بندانگشتی|همراهِ [[نجف دریابندری]]]]
محمدرضا شفیعی کدکنی در نوزدهم مهرماه ۱۳۱۸ در شهر [[کدکن]] از خراسان<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1694377 کدکن، میراثدار ایران کهن] روزنامهٔ ''اعتماد ملی''</ref> در خانواده ای اهل علم دیده به جهان گشود. از افراد مهم این خانواده به میرزا محمد شفیع کدکنی معروف به میرزای عالمیانعالمیان، وزیر شاه عباس اول صفویصفوی، می میتوانتوان اشاره کرد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی خواجه میرزا محمد شفیع کدکنی (میرزای عالمیان) و سواد سنادی درباه او|نویسندگان سایر بخشها=رضا نقدی|جلدها=دفتر دهم|others=مجموعه رسائل فارسی دفتر دهم|کوشش=رضا نقدی}}</ref>. شفیعی کدکنی هرگز به دبستان و دبیرستان نرفت و از آغاز کودکی نزد پدر خود آ میرزا محمد (که روحانی بود) و [[محمدتقی ادیب نیشابوری|محمدتقی ادیب نیشابوری (ادیب نیشابوری دوم)]] از نزدیکانش به فراگیری زبان و ادبیات عرب پرداخت (در هفتسالگی تمام ''الفیهٔ'' ابن مالک را از حفظ بود){{مدرک}} و [[فقه]]، [[علم کلام|کلام]] و [[اصول فقه|اصول]] را نزد [[هاشم قزوینی|شیخ هاشم قزوینی]] (معروف به «فقیه آزادگان») فراگرفت. اما پس از مرگ شیخ هاشم، تا آخرین مراحل درس [[درس خارج|خارج فقه]] را نزد [[سید محمدهادی میلانی]] خواند و در این دوره با [[سید علی خامنهای]] رهبر کنونی جمهوری اسلامی ایران، همدرس بود.{{مدرک}} او به پیشنهاد [[علیاکبر فیاض]] در [[دانشگاه فردوسی مشهد]] نامنویسی کرد و در کنکور آن سال نفر اول شد و به دانشکدهٔ ادبیات رفت و [[کارشناسی|مدرک کارشناسی]] خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی، و مدرک دکتری را نیز در همین رشته از [[دانشگاه تهران]] گرفت.
شفیعی کدکنی از سال ۱۳۴۸ تاکنون استاد [[دانشگاه تهران]] است. [[بدیعالزمان فروزانفر]] زیر برگهٔ پیشنهاد استخدام وی نوشته بود «احترامی است به فضیلت او». شفیعی از جمله دوستان نزدیک [[مهدی اخوان ثالث]]، شاعر خراسانی، بهشمار میرود و دلبستگی خود را به اشعار وی پنهان نمیکند.