سازمان پیمان مرکزی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mehrdad2021 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mehrdad2021 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۹:
نخستین بار [[نوری سعید]] نخست‌وزیر [[عراق]] در اوائل فوریه ۱۹۵۵ (بهمن ۱۳۳۳) از تشکیل اتحادیه‌ای مرکب از آمریکا، انگلیس، ترکیه، پاکستان، ایران و عراق خبر داد که دولت ایران نه آن را تأیید و نه تکذیب کرد. [[اسدالله میرزا شهاب‌الدوله]] سناتور تهران از وزارت امور خارجه توضیح خواست که آیا نوری سعید بی آن‌که ایران خبری داشته باشد، صلاحیت دارد این کشور را جزء اتحادیه یا بلوکی معرفی کند: «با توجه به مسئله بی‌طرفی ما و با توجه به مقتضیات امروز روزگار، با این اخلافاتی که بین بلوک‌ها موجود است، داخل کردن ما در این قضیه خیلی عجیب می‌نماید».<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۵۸ دوره دوم مجلس سنا هجدهم بهمن ۱۳۳۳ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-59-%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-18-%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%87-1333}}</ref>
[[عبدالله انتظام]] وزیر امور خارجه وقت پیوستن ایران را به چنین اتحادیه‌ای تأیید نکرد و گفت: «دولت ایران بعد از اینکه مطالب را مطالعه کرد، هر تصمیمی که بخواهد می‌گیرد و آزاد است و مذاکراتی که در خارج می‌شود به هیچ وجه مربوط به نظریه و مشی دولت ایران نیست».<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه شصتم دوره دوم مجلس سنا ۲۵ بهمن ۱۳۳۳ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-60-%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%87-1333}}</ref>
در همان ماه فوریه، عراق و ترکیه پیمان بغداد را بستند و اعلام کردند که کشورهای عضو [[اتحادیه عرب]] و «دیگر کشورهای علاقه‌مند به صلح و امنیت خاورمیانه» که عراق و ترکیه آن‌ها را به رسمیت شناخته باشند، می‌توانند به این پیمان بپیوندند.<ref name="b">{{یادکرد وب |عنوان=پیمان بغداد |نشانی=https://psri.ir/?id=2cvwa4lt |وبگاه=مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی}}</ref>
کمی بعد، ایران و بریتانیا و پاکستان به پیمان بغداد پیوستند. در آن سال‌ها آمریکا از نفوذ [[شوروی]] در [[خاورمیانه]] نگران بود و نگرانی از [[جمال عبدالناصر]]، انگلستان را به فکر پیشگیری از نفوذ و گسترش نهضت مصر انداخته بود.انگلستان و آمریکا پیمان بغداد را در «حلقهٔ مالی» دفاع از خاورمیانه در برابر شوروی می‌دانستند. در مقابل، شوروی آن را ابزاری در دست تجاوزگرانی می‌دانست که «علاقه‌ای به صلح و امنیت بین‌المللی ندارند». در مه و ژوئن ۱۹۵۷ نمایندگان آمریکا به عضویت کمیته‌های اقتصادی و نظامی پیمان درآمدند اما ایالات
عراق پس از کودتای [[عبدالکریم قاسم]] در ۲۳ تیر ۱۳۳۷ و سرنگونی نظام سلطنتی، در مارس ۱۹۵۹ از پیمان بغداد خارج شد و این پیمان ضربه اساسی خورد. در اوت آن سال، نام پیمان بغداد به سازمان پیمان مرکزی (سنتو) تغییر یافت و مرکز آن را از بغداد به آنکارا بردند.<ref name="a">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=آشوری |نام۱=داریوش |عنوان=دانشنامهٔ سیاسی |تاریخ=۱۳۸۷ چاپ شانزدهم |ناشر=مروارید |مکان=تهران |صفحات=۸۹}}</ref>
| |||