کووید ۱۹: تفاوت میان نسخه‌ها

{{pp|small=yes}}

{{Infobox medical condition (new)

| name = بیماری کروناویروس ۲۰۱۹

| image_size =

}}

({{Lang-en|2019-nCoV acute respiratory disease}})، بیماری‌ای [[عفونت|عفونی]] است که بر اثر [[کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲]] (SARS-CoV-2) ایجاد می‌شود.<ref>{{Cite web|url=https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronavirus/symptoms-causes/syc-20479963|title=Coronavirus disease 2019 (COVID-19)—Symptoms and causes|website=Mayo Clinic|language=en|access-date=2020-04-14}}</ref><ref name="autogenerated2">{{Cite journal|last=Gorbalenya|first=Alexander E.|date=2020-02-11|title=Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1|journal=bioRxiv|language=en|pages=2020.02.07.937862|doi=10.1101/2020.02.07.937862|access-date=11 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211175138/https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1|archive-date=11 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362|title=Coronavirus disease named Covid-19|date=2020-02-11|work=[[بی‌بی‌سی نیوز|BBC News]]|access-date=2020-02-11|language=en-GB|archive-url=https://web.archive.org/web/20200211162411/https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362|archive-date=11 February 2020|url-status=live}}</ref> این بیماری دلیل [[دنیاگیری ۲۰–۲۰۱۹ کروناویروس]] است.<ref name="Hui14Jan2020">{{Vcite journal|authors=Hui DS, I Azhar E, Madani TA, Ntoumi F, Kock R, Dar O, Ippolito G, Mchugh TD, Memish ZA, Drosten C, Zumla A, Petersen E|title=The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China|journal=Int J Infect Dis|year=2020 Jan 14|volume=91|issue=|pages=264–266|pmid=31953166|doi=10.1016/j.ijid.2020.01.009}}{{Open access}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|title=Q&A on coronaviruses|website=[[سازمان جهانی بهداشت|World Health Organization]] (WHO)|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120174649/https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|archive-date=20 January 2020|access-date=27 January 2020}}</ref> علایم معمول آن [[تب]]، [[سرفه]]، [[تنگی نفس]]، و [[نابویایی]] هستند. [[درد عضلانی]]، تولید [[خلط سینه|خلط]]، [[گلودرد]]، [[ناچشایی]] و سرخی چشم از جمله نشانه‌های کمتر معمول آن هستند.<ref name="CDC2020Sym"/><ref name="whoqa">{{cite web|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|

title=Q&A on coronaviruses (COVID-19)|url-status=live|access-date=11 March 2020|publisher=World Health Organization|language=en}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=تحلیل حس بویایی و چشایی می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به کرونا باشد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/science-52115675|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2020-04-01|تاریخ بازبینی=2020-04-28|زبان=fa|نام=میشل|نام خانوادگی=رابرتس}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=علائم جدید ابتلا به کرونا ویروس چه هستند؟|نشانی=https://ir.sputniknews.com/world/202003286153479-علائم-جدید-ابتلا-به-کرونا-ویروس-چه-هستند/|وبگاه=ir.sputniknews.com|بازبینی=2020-04-28|کد زبان=fa}}</ref> با این که اکثریت موارد این بیماری باعث علایم خفیف می‌شود،<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/02/27/world/asia/coronavirus-treament-recovery.html|title=Most Coronavirus Cases Are Mild. That's Good and Bad News.|first=Vivian|last=Wang|date=5 March 2020|via=NYTimes.com}}</ref> بعضی از موارد به [[سینه‌پهلو]] و نارسایی چند اندامی پیشرفت می‌کند.<ref name="Hui14Jan2020"/> نرخ [[مرگ]] و میر بین ۱٪ و ۵٪ تخمین زده می‌شود ولی بر حسب سن و دیگر شرایط سلامتی تغییر می‌کند.<ref name="worldometers.info">{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/#ref-6|title=Wuhan Coronavirus Death Rate - Worldometer|website=www.worldometers.info|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200131223143/https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/#ref-6|archive-date=31 January 2020|access-date=2 February 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/Imperial-College-2019-nCoV-severity-10-02-2020.pdf|title=Report 4: Severity of 2019-novel coronavirus (nCoV)|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200210105717/https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/medicine/sph/ide/gida-fellowships/Imperial-College-2019-nCoV-severity-10-02-2020.pdf|archive-date=10 February 2020|access-date=10 February 2020}}</ref> این بیماری اساساً از طریق [[قطره تنفسی|قطرات ریز تنفسی]] افراد مبتلا، وقتی [[سرفه]] یا [[عطسه]] می‌کنند، به سایر افراد سرایت می‌کند.<ref name=CDC2020Spread>{{cite web |title=2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html?CDC_AA_refVal=https://www.cdc.gov/coronavirus/about/transmission.html |website=Centers for Disease Control and Prevention |accessdate=18 February 2020 |language=en-us |date=11 February 2020}}</ref>[[زمان]] مابین در معرض [[بیماری]] قرار گرفتن و بروز [[نشانه بیماری|نشانه‌ها]]، بین ۲ و ۱۴ روز است.<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|title=Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) {{!}} CDC|date=2020-02-10|website=www.cdc.gov|language=en-us|access-date=2020-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200130202038/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|archive-date=30 January 2020|url-status=live}}</ref> از طریق [[شستن دست‌ها]] و دیگر تدابیر [[بهداشت]]ی، می‌توان از پخش آن جلوگیری کرد.<ref name=autogenerated1>{{Cite web|url=https://www.moh.gov.sg/2019-ncov-wuhan|title=MOH {{!}} Updates on 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Local Situation|website=www.moh.gov.sg|access-date=2020-02-11}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.health.gov.au/health-topics/novel-coronavirus-2019-ncov|title=Novel coronavirus (2019-nCoV)|last=Health|first=Australian Government Department of|date=2020-01-21|website=Australian Government Department of Health|language=en|access-date=2020-02-11}}</ref>

داروی [[فاویپیراویر]] که در کشور [[چین]] برای درمان کووید-۱۹ مورد مطالعه واقع شد و اثر بخشی آن در مطالعات بالینی، نتایج مثبت در پی داشته‌است.<ref>{{Cite journal|last=Coomes|first=Eric A.|last2=Haghbayan|first2=Hourmazd|date=2020-07-01|title=Favipiravir, an antiviral for COVID-19?|url=https://academic.oup.com/jac/article/75/7/2013/5838326|journal=Journal of Antimicrobial Chemotherapy|language=en|volume=75|issue=7|pages=2013–2014|doi=10.1093/jac/dkaa171|issn=0305-7453}}</ref>

 

 

او گفته که «روز گذشته این دارو را به اندازه کافی توزیع کردیم و هفته آینده اولین تولید ملی این دارو هم عرضه خواهد شد و بنابراین کمبودی در این زمینه نخواهیم داشت. با اینکه ممکن است رمدسیویر به بهبود بیماران کمک و احتمال نیاز به بخش مراقبت‌های ویژه را بسیار کم کند، مطالعات به روشنی نشان نداده‌اند که این دارو می‌تواند از مرگ بر اثر کرونا هم جلوگیری کند.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.bbc.com/persian/53414029 |عنوان = ایران از عرضه رمدسیویر، داروی مورد تأیید آمریکا برای درمان کرونا خبر داد | ناشر = [[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ = 15 ژوئیه 2020 |تاریخ بازدید = ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۰}}</ref>

یکی از مشخصه‌های بیماری کرونا، واکنش شدید سیستم ایمنی بوده که این واکنش باعث تخریب بافت ریه و در نهایت گسترش عفونت می‌شود. در بیماران درگیر عفونت کرونا حجم بالایی از فاکتورهای التهابی ایجاد شده و در نهایت فرایندی به نام طوفان سایتوکاینی رخ می‌دهد. یکی از رویکردهای درمانی که ممکن است به درمان بیماری کرونا منجز شود استفاده از خاصیت تنظیم کنندگی یا inflammatory سلولهایی مانند سلول‌های مزانشیمی برای درمان در فاز حال بیماری کرونا است. احتمالاً درمان توسط سلول‌های بنیادی مزانشیمی بتواند موجب فرو نشستن طوفان سایتوکاینی و بهبود وضعیت بیمار مبتلا به کرونا شود. بر اساس این فرضه نزدیک به صد کارآزمایی بالینی انجام شده یا درحال انجام است. این فرایند هم‌اکنون در فاز تحقیقاتی بوده و تا تبدیل شدن به یک روش درمانی فاصله زیادی دارد.<ref>{{Cite journal|last=Golchin|first=Ali|last2=Seyedjafari|first2=Ehsan|last3=Ardeshirylajimi|first3=Abdolreza|date=2020-04-13|title=Mesenchymal Stem Cell Therapy for COVID-19: Present or Future|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7152513/|journal=Stem Cell Reviews and Reports|pages=1–7|doi=10.1007/s12015-020-09973-w|issn=2629-3269|pmc=7152513|pmid=32281052}}</ref>

 

روسیه نخستین کشوری است که رسماً اولین واکسن کرونا را به نام خود ثبت کرده‌است. از نظر برخی محققان اما این امر بسیار شتاب‌زده بوده و نتایج آزمایش آن هنوز مشخص نیست. پوتین فرمان داد تا این واکسن مورد استفاده همگان قرار گیرد. رسانه‌های روسی نام واکسن روسی هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تست انسانی واکسن ایرانی کرونا آغاز شد/ رونمایی از «کووایران»|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5107433/تست-انسانی-واکسن-ایرانی-کرونا-آغاز-شد-رونمایی-از-کووایران|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2020-12-29|بازبینی=2020-12-29|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تعیین سرنوشت کرونا در هتل ارم|نشانی=http://www.irinn.ir/fa/news/806418|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۹/۰۹/۲۹–۰۹:۴۶|بازبینی=2020-12-29|کد زبان=fa|نام=پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی|نام خانوادگی=ایران}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اولین واکسن ایرانی کرونا " شفا فارمد" مجوز آزمایش انسانی گرفت|نشانی=https://www.avalfars.ir/اولین-واکسن-ایرانی-کرونا-شفا-فارمد-مج/|وبگاه=اول فارس {{!}} آخرین اخبار ایران، جهان و فارس|تاریخ=2020-12-03|بازبینی=2020-12-29|کد زبان=fa}}</ref>