هومی بابا: تفاوت میان نسخه‌ها

وی در [[بمبئی]]، در هند در یک [[پارسیان هند|خانواده پارسی]] به دنیا آمد، بعدها از کالج الفینستون در [[دانشگاه بمبئی]] فارغ‌التحصیل شد و [[کارشناسی ارشد]] و دکترای خود را در زمینه زبان و [[ادبیات انگلیسی]] از کلیسای مسیح، [[دانشگاه آکسفورد]] دریافت کرد.

پس از ده سال استادی در گروه [[زبان انگلیسی]] [[دانشگاه ساسکس]]، بابا در [[دانشگاه پرینستون]] کمک هزینه تحصیلی دریافت کرد و همراه با دریافت همزمان بورس قدیمی استاد مدعو اولد دومینیون آغاز به کار کرد. او در [[دانشگاه پنسیلوانیا]] با دریافت بورس استاد مدعو استاینبرگ مجموعه ریچارد رایت را تدریس کرد. در [[کالج دارتموث]]، عضو [[هیئت علمی]] دانشکده نقد و نظریه شد و از ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱ در دانشکده علوم انسانی [[دانشگاه شیکاگو]] با بورس چستر دی تریپ تدریس می‌کرده‌است. در سال‌های ۲۰۰۱–۰۲، با دریافت بورس استاد مدعو برجسته در [[دانشگاه کالج لندن]] تدریس کرده‌است و ازسال ۲۰۰۱ با دریافت بورس آن روتنبرگ، استاد رشته زبان انگلیسی و زبان و ادبیات آمریکایی در [[دانشگاه هاوارد|دانشگاه هاروارد]] بوده‌است. بابا عضو [[تحریریه]] مجله علمیِ فرهنگ عمومی بوده‌است که از سوی انتشارات [[دانشگاه دوک]] منتشر می‌شود و جایزه پادما بوشان را ازسوی [[دولت هند]] در سال ۲۰۱۲ دریافت کرده‌است.

بابا در نقد خود از گفتمان استعماری از مفاهیم لاکانی بهره می‌گیرد. برای مثال مفهوم «مرحلهٔ آیینه ای» که اشاره به زمانی دارد که کودک با دیدن تصویر خود در آینه_ [[استعاره]] ای از مشاهدهٔ دیگران که به ما واکنش نشان می‌دهند_ به این پی می‌برد که وجودی مجزا از مادر و پدر دارد و صرفاً بمبارانی از یاخته‌های بی معنا نیست بلکه کلیتی همگون در قالبِ یک پیکر دارد. البته لاکان تأکید می‌کند که این شناخت اساساً شناختی خطاست چرا که مرحلهٔ آیینه ای فقدانی بنیانی در شخصیت فرد را می‌پوشاند، فقدانی که هرگز پُر نمی‌شود. بر همین اساس بابا اشاره می‌کند که اساساً احساسِ کامل بودنی که در تصویر حاصل از کلیشه‌ها، به ما القا می‌شود، همیشه در معرض تهدیدِ یک فقدان قرار دارد. چرا که کلیشه‌ها نیز اساساً برای پوشاندن ناشناختگیِ چیزهای جدید به وجود آمده‌اند. به علاوه [[ژاک لاکان|لاکان]] اشاره می‌کند که مایه‌های نارسیسیسم (خودپرستی) و پرخاشگری نیز از همین مرحلهٔ شناختیِ کودک نشأت می‌گیرند. دو خصلتی که در بازخوانی بابا از گفتمان استعماری نیز، اهمیت بنیادین دارند. استعمارکننده برتری و فرادستی اش را با پرخاشگری اعلام می‌کند، اما از همین نکته می‌توان دریافت که همیشه نگرانِ هویتِ خود است که به هیچ وجه به پایداریِ آنچه که ادعا یا تظاهر می‌کند نیست(Huddart 2006:28-29). به همین دلیل است که نگاه استعمارگر همیشه نگاهی «مضطرب» است. نباید فراموش کرد که استعمارگر برای این به «دیگری» «خیره» شده‌است که بتواند هویتِ یکدستی برای خود بسازد. هویتی که اساساً نمی‌تواند به هیچ وجه بدون خلل باشد. به همین دلیل است که به نظر بابا هم دربرابر تصویر کلیشه ای استعمار شونده‌ها مقاومت کرد و هم دربرابر تصویر یکدست و خالی از خلل استعمارکننده!

اصطلاح «درهم‌آمیزی» (Hybridity) مانند بسیاری از نظریه‌های نقد، به ایجاد فرهنگی تلفیقی/پیوندی (Hybrid) از برخورد چند فرهنگ مختلف و انعکاس این پدیده در [[ادبیات جهان]] اشاره دارد. آنچه نظریهٔ هومی‌بابا، را در این میان برجسته می‌کند توصیف خاص او از فرایند درهم‌آمیزی و چگونگی ایجاد یک فرهنگ پیوندی است. به گفتهٔ او بر روی مرز فرهنگ‌ها و [[خرده‌فرهنگ]]<nowiki/>های هم‌جوار، شکاف‌هایی وجود دارد که امکان نشت فرهنگ‌ها در یکدیگر و شکل‌گیری فرهنگی جدید را فراهم می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=روایت‌آمیزی در دن‌کیشوت|نام خانوادگی=ینسن|نام=مریام ایوان|نام خانوادگی۲=ن. دان|نام۲=پیتر|ناشر=نشر اطراف|سال=1396|شابک=۹۷۸-۶۰۰-۹۶۸۸۴-۶-۳|مکان=تهران|صفحات=ص. 15|مترجم=بهروز قیاسی}}</ref>

ایده تردید، می‌گوید فرهنگ محصول برداشت‌ها و ابعاد مختلف است. بابا ادعا می‌کند که این دوگانگی باعث بروز شکاف در هویت شخص استعماردیده است که ترکیبی میانه از [[هویت فرهنگی]] خود و هویت فرهنگی استعمارگر می‌شود. تردید یکی از دلایلی است که قدرت استعماری تا این میزان نابهنگام و مربوط به گذشته‌است. دال استعماری قدرت معنای خود را بر اساس "سناریوی تلخ تفاوت استعماری، نژادی یا فرهنگی به دست می‌آورد و چشم قدرت را به یک تصویر یا هویت کهنه مربوط به قدیم می گرداد؛ ولی این تصویر هیچ وقت نمی‌تواند اصیل (چون محصول تکرار است) و همسان (تفاوتی دارد که آن را تعریف می‌کند) باشد. "<ref name="HB">Bhabha, Homi K. ''The Location of Culture''.</ref> این باعث جلوه دو بعد از گفتمان استعمار می‌شود: اختراع و تسلط از یک سو و از سوی دیگر جابجایی و فانتزی.

فضای سوم منطقه مبهمی است که در تعامل بین دو یا چند فرد / فرهنگ رخ می‌دهد (این مفهوم با مفهوم مکان سوم (third place) ادوارد سوجا قابل قیاس است. فضای سوم احساس ما را از هویت تاریخی فرهنگ به چالش می‌کشد تا آن را یک نیروی یکتا و همگن ساز ندانیم که گذشته آن را تصدیق و سنت ملی مردم آن را ابقا کرده‌است". در این بخش تردیدآلود از گفتمان شرایط گفتمانیِ بیان شکل می‌گیرد و "روایت غرب را که با زمانِ همگن و پیوسته نوشته شده‌است تغییر می‌دهد." و برای این کار "زمانمندی بیان را تخریب می‌کند". بابا می‌گوید "بیان و سیستم فرهنگ در این فضای متناقض و تردیدآلود بیان شده‌اند." [۵] در نتیجه، نمی‌توان به‌طور سلسله مراتبی به اصالت ذاتی یا خلوص فرهنگ معتقد بود. بیان، نشان می‌دهد که فرهنگ تثبیت ندارد و هر نشانه را می‌توان هر بار به [[نحو]] جدیدی مالک شد، ترجمه کرد و تاریخیت بخشید.

کار بابا در اندیشه پسااستعماری بیش از هر چیز ملهم از نظریه پساساختارگرایی است از جمله [[واسازی]] دریدا، [[روان‌کاوی|روانکاوی]] لکان و مفهوم گفتمان میشل فوکو.<ref name="CM2004 Article: Grimstad">{{یادکرد وب |url=http://culturemachine.tees.ac.uk/Cmach/Backissues/j006/articles/grimstad.htm |title=CM2004 Article: Grimstad |accessdate=۲۷ فوریه ۲۰۱۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20061217103211/http://culturemachine.tees.ac.uk/Cmach/Backissues/j006/articles/grimstad.htm |archivedate=۱۷ دسامبر ۲۰۰۶ |dead-url=yes}}</ref><ref>W. J. T. Mitchell, [http://prelectur.stanford.edu/lecturers/bhabha/interview.html "Translator translated" (interview with cultural theorist Homi Bhabha)].</ref> نیز بابا در مصاحبه‌ای در سال ۱۹۹۵ با دبلیو جی تی میچل می‌گوید ادوارد سعید بیشتر از هر نویسنده‌ای او را تحت تأثیر قرار است. در علوم اجتماعی، ادوارد دبلیو سجا بیش از هر کسی از روش‌های بابا برای درک مفهوم فضا، عمل، و بازنمایی تکیه کرده و این مفاهیم را پیش برده‌است.