جمهوری آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏جنگ اول قره‌باغ: موضع ایران + منبع
خط ۱۸۲:
در نتیجه جنگ قره‌باغ بیش از ۳۵ هزار نفر کشته شدند و بیش از ۸۰۰ هزار نفر در نواحی مورد مناقشه، آواره و مجبور به جلای وطن شدند. برای برقراری صلح دائمی و فراگیر در منطقه کوشش‌های متعددی به عمل آمد و طرح‌های صلح مختلفی ارائه گردیده‌است ولی هیچ‌یک به نتیجه عینی و مورد انتظار نرسید و وضعیت حاکم بر منطقه همچنان نه جنگ و نه صلح است.<ref>علی عباس اف و هاریتون چاخاتریان، مناقشه قره‌باغ؛ آرمان‌ها و واقعیت‌ها، مترجم و نشر:موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر ایران، چاپ نخست ۱۳۸۳</ref>
 
در جریان جنگ [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] رئیس جمهور وقت ایران در اکتبر ۱۹۹۳.م / آبان [[۱۳۷۲ (خورشیدی)|۱۳۷۲]] به باکو سفر کرد و طی سه روز (۴، ۵ و ۷ آبان) دیدارهای خصوصی و مکرری با [[حیدر علی افعلی‌اف]] داشت. در این سفر رئیس جمهور وقت آذربایجان از [[ایران]] درخواست ورود عملی به جنگ را کرد. هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود به این موضوع پرداخته و می نویسد: «... تقریبا همه‌جا در حرکت‌ها و بازدیدها، رئیس‌جمهور [حیدر علی افعلی‌اف] همراه من بود، یکی از حرف‌های مهم و تکراری‌اش این بود که ایران از این فرصت جنگ با [[مردم ارمنی|ارامنه]] استفاده کند و حضور خودش را در آذربایجان بالا ببرد و گاهی تعبیر می‌کرد که این‌جا از آنِ ایران بوده و حالا هم بیایید دفاع کنید و اداره کنید. در [[نخجوان]] هم که بود، شبیه این حرف‌ها را می‌زد و تحلیل می‌کرد که اگر شما آذربایجان را تحت قدرت خود بگیرید، حاکمیت [[روسیه]] در کل [[قفقاز]] متزلزل می‌شود ...». هاشمی در خاطرات ۸ آبان [۱۳۷۲] می‌نویسد: «بعد از نماز مغرب، شورای عالی امنیت ملی جلسه داشت. درباره درخواست‌ کمک نظامی از سوی جمهوری آذربایجان مذاکره شد. در مورد کمک‌های آموزشی، تسلیحاتی و سیاسی موافقت شد اما درمورد همکاری عملی در دفاع مخالفت شد». <ref>https://www.isna.ir/news/1400071811618/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C
</ref>
<ref>هاشمی رفسنجانی، اکبر، صلابت سازندگی، کارنامه و خاطرات ۱۳۷۲، به کوشش زهرا سیدروحانی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۵</ref>
حیدر علی اف در ژوئن ۱۹۹۴.م / تیر [[۱۳۷۳ (خورشیدی)|۱۳۷۳]] هم در این رابطه به ایران سفر کرد که هاشمی درباره درخواست های وی نیز مطالبی نوشته است. <ref>https://www.eghtesadnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7-61/446622-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C
</ref>
<ref>http://azariha.org/2661/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-2/</ref>
 
بحران قره‌باغ موجب قطع [[روابط دیپلماتیک]] جمهوری آذربایجان و [[ترکیه]] با ارمنستان،<ref name="کتاب:تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان">[[تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان|کتاب:تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان، نویسنده: «ولی کوزه‌گر کالجی» صفحه:۱۲۱]]</ref> انسداد مرزها و شرایط جدید و شکننده‌ای را در فضای منطقه [[قفقاز جنوبی]] حاکم نمود. حضور و نقش آفرینی بازیگرانی نظیر [[ایران]]، ترکیه، [[روسیه]]، [[آمریکا]]، [[فرانسه]]، [[سازمان امنیت و همکاری اروپا]] و [[شورای امنیت سازمان ملل متحد]] در روند تحولات قره‌باغ موجب شد این بحران ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی به خود گیرد.<ref name="کتاب:تحولات سیاسی جمهوری ارمنستان"/>