در [[فیزیک حالت جامد]]، '''مدل الکترونی تقریباً آزاد''' (یا '''مدل NFE)''' ({{به انگلیسی|nearly free electron model)}} یک مدل [[مکانیک کوانتومی|مکانیکی کوانتومی]] از خواص فیزیکی [[الکترون]]ها است که در آن الکترونها تقریباً میتوانند آزادانه درون [[ساختار بلوری|شبکه کریستالی]] یک جامد حرکت کند. این مدل از نظر مفهومی بیشتر با [[تقریب شبکه خالی |مدل شبکه تقریباً خالی]] مرتبط است. این مدل درک و محاسبه [[نظریه نوارها|ساختار نظریه نوارها]] را مخصوصاً در [[فلز|فلزات]] امکانپذیر میکند.
این مدل بهبود بلا واسطهبیواسطه [[مدل الکترون آزاد]] است که در آن فلز به عنوان [[گاز فرمی|گاز الکترونی بدون برهم کنشی (گاز فرمی)]] در نظر گرفته شده و [[یون|یون]]ها کاملاً حذف شدهاند.
== توجیهات ==
در این مدل فرضیه این است که تعامل بین الکترونهایالکترونهای رسانا و هستههای یونی را میتوان با استفاده از پتانسیل آشفتگی «ضعیف» مدل سازیمدلسازی کرد. این ممکن است یک تقریب شدید به نظر برسد، زیرا [[قانون کولن|جاذبه کولنی]] بین این دو ذره با بار مخالف میتواند در مسافتهای کوتاه کاملاً قابل توجه باشد. اما با ذکر دو ویژگی مهم سیستم مکانیک کوانتومی میتوان تا حدودی این مسئله را توجیه کرد:
# نیروی بین یونها و الکترونها در مسافتهای بسیار کم است. با این حال، الکترونهایالکترونهای رسانا به دلیل [[اصل طرد پاولی|اصل طرد پائولی]] اجازه ندارند تا این حد به هستههای یون نزدیک شوند: مدارهای نزدیک به هسته یونی در حال حاضر توسط الکترونهای هسته اشغال شدهاند؛ بنابراین، الکترونهایالکترونهای رسانا هرگز به اندازه کافی به هستههای یون نزدیک نمیشوند تا تمام نیروی کشش ایجاد شده را احساس کنند.
# علاوه بر این، الکترونهاییالکترونهایی که اطراف هسته در گردش اند به نوعی مانع میشوند الکترونهای رسانا بار یونی را بهطور کامل احساس کند در نتیجه یک ''بار هسته ای مؤثر به جای یک'' بار هسته ای واقعی توسط الکترونهای رسانا تجربه میشود که از میزان بار هسته ای واقعی بهطور قابل توجهی کمتر است.