میترا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱۲۰:
 
==== آفرینش در بندهشن ====
در میترائیسم کشته شدن گاو نخستین توسط میترا معروف است و در اعتقادات میترایی، ریختن خون گاو سبب رشد نیروی باروری زمین می‌شد. به همین دلیل، در این آیین، قربانی کردن گاو بسیار مهم بوده و در غارها و معابد مهری- موسوم به «[[مهرابه]]» (میترائیم در رومی)- جایگاه‌هایی برای آن تعبیه شده بود که تصاویر آن بر دیواره‌های این غارها باقی مانده‌است؛ مراسمی که معمولاً توسط روحانیون و بزرگان قبایل، همراه با نوشیدن شربت مسکر «[[هوم]]» و در بهار انجام می‌شد. با این حال، این اقدام مهر در آیین زرتشتی مورد مذمت قرار گرفته و با توجه به تقدس ایزد مهر، کشتن گاو به [[اهریمن]] نسبت داده شده‌است. در [[بندهشن]] که تفسیری از [[اوستا]] (در اواخر دوره ساسانی) است، از «گاو یکتاآفریده» به عنوان پنجمین آفریدهٔ اورمزد یاد شده‌است و مطابق روایات زرتشتی، این گاو در اثر حملهٔ اهریمن به جهان اورمزدی کشته شد (بند ۴۴) و نطفه اش به ماه رفت و پس از آن که در نور ماه پالوده شد، گونه‌های مختلف جانوران از آن پدید آمدند.<ref name="u317y">{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی=قائمی | نام=فرزاد | عنوان=اسطوره نبرد مهر و گاو نخستین و ارتباط آن با ابزار نمادین گرز گاوسر | ژورنال=ادب پژوهی | شماره=21 | سال=1391 | صفحه=89–110 | پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/896244 | تاریخ بازبینی=2021-11-30}}‏</ref>
با آنكه در میترائیسم غربی كشته شدن گاو نخستين توسط میتراس معروف است؛ اما با این‌همه، در بندهشن كه تفسيری از [[اوستا]] (در اواخر دوره ساسانی) است، آمده كه عمل کشتن گاو مقدس را اهورامزدا انجام می‌دهد. پیکار با گاو نخستین یا نخست آفریده، گاوی که در آغاز توسط اورمزد آفریده شد، پیش از آنکه خلقت آدمی حادث‌شده باشد، از کالبد او که در حالت احتضار است، گیاهان سودمندی می‌روید که بسیط زمین را می‌پوشاند از نخاع آن [[گندم]] و از خون وی [[نگور|درخت انگور]] می‌روید تا نوشابهٔ مقدس را پدید آورد. [[اهریمن]]، کارگزاران خود را فرمان می‌دهد تا به لاشهٔ گاو هجوم برده و این سرچشمه‌ زایندهٔ زندگی را تباه سازند و به سَمّ آلوده نمایند. [[کژدم]] به بیضۀ حیوان می‌چسبد و اندام تولیدمثل او را به سم آلوده و تباه می‌کند اما اهریمن و عوامل او نمی‌توانند از وقوع معجزه‌ آفرینش اورمزدی جلوگیری کنند. نطفۀ گاو توسط ماه جمع‌آوری و در ماه تطهیر شده، به‌صورت جانوران سودمند بر بسیط زمین گسترده می‌شوند. این آفرینش دوباره که از خون گاو نخستین ممکن شده است، در بندهشن از آن اهورامزداست. روایت بندهشن تفاوت اندکی با نجات‌بخشی میترا دارد.<ref>{{پک|رضی|۱۳۸۱|ک=اریخ رازآمیزی میترایی در شرق و غرب|ص= 306}}</ref>
 
=== آیین زروانی ===