اصفهان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ebrambot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: ویرایش جزئی
خط ۸۱:
هر چند در دوران اسلامی منطقه جغرافیایی اطراف شهر نام اَسپاهان که نام تقسیم بندی حکومتی زمان ساسانیان بوده‌است را حفظ کرده‌است. در هنگام حمله اسکندر مقدونی به ایران، این شهر مرکز گابیوها<ref>Gabioi</ref> بوده‌است و از آن تحت عنوان گابای یا تابای<ref>Gabai or Tabai</ref> نام برده شده‌است.<ref name="EIrii"/>
در سده‌های آغازین اسلامی، منابع اسلامی از دو شهر در مکان فعلی شهر اصفهان نام می‌برند؛ شهری بنام جَی در مکان فعلی محله جی و دیگری شهری در سه کیلومتری غرب جی با نام یهودیه که جمعیتی قابل توجه از یهودیان را در خود جای داده بود.
<ref name="EIrii"/> عرب‌ها اسپهان را در سال ۲۳ هجری تصرف کردند و این شهر نیز مانند دیگر شهرهای ایران تا آغاز سدهٔ چهارم هجری زیر سلطهٔ اعراب قرار داشت. در زمان منصور خلیفهٔ عباسی در دهکدهٔ خشینان (احمدآباد امروزی) کاخی بزرگ بنا شد و [[بارو]]یی به گرد شهر اصفهان کشیده‌شد و خشینان به جوباره (یهودیه) پیوسته‌شد.<ref>زنده‌دل، حسن و دستیاران، استان اصفهان، مجموعهٔ راهنمای جامع ایرانگردی، تهران: نشر ایرانگردان، شابک:. 9789646635128. صص۳۲-۳۳.</ref>
 
در سال ۳۱۹ ه.ق. [[مردآویج]] زیاری اصفهان را آزاد کرد و این شهر را به پایتختی برگزید و [[جشن سده]] را با شکوه بسیار در این شهر برپا کرد.<ref>ilhk.</ref> در سال ۳۲۷ قمری این شهر به دست [[رکن‌الدوله دیلمی]] افتاد که وی نیز اصفهان را [[پایتخت]] خود قرار داد. پس از آن شهر اصفهان پیشرفت پیشین خود را بازیافت و کانون گرد هم آمدن دانشوران و سرایندگان شد.<ref>زنده‌دل، حسن و دستیاران، استان اصفهان، مجموعهٔ راهنمای جامع ایرانگردی، تهران: نشر ایرانگردان، شابک:. 9789646635128. صص۳۲-۳۳.</ref>
خط ۹۰:
== روز اصفهان ==
[[پرونده: Isfahan symbol.jpg|thumb|left|350px|نماد اصفهان در سردر بازار قیصریه]]
در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۳ پس از پیشنهاد گزینش روز اصفهان از سوی دکتر [[شاهین سپنتا]] و استقبال برخی از سازمان‌های غیردولتی اصفهان از این پیشنهاد، تلاشی برای گزینش روز اصفهان آغاز شد{{مدرک}}. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴ در فراخوان «هم اندیشی برای نام گذاری روز نکوداشت اصفهان» روز «[[۱ آذر|یکم آذر ماه]]» هر سال به عنوان «روز نکوداشت اصفهان» گزینش و تصویب شد و نگاره تاریخی منقوش بر کاشی کاری‌های سردر بازار قیصریه اصفهان را که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذر ماه) طراحی شده‌است، به عنوان نماد اصفهان برگزیدند{{مدرک}}. در متن بیان نامه مصوب اصفهان شناسان آمد است:
{{نقل قول|...از آنجا که احداث باروی حفاظتی یا حصار بزرگ اصفهان به منظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و در زمان حسن رکن الدوله دیلمی (۳۲۲ - ۳۶۶ هجری قمری) صورت گرفت و برپایی این باروی امنیتی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ اصفهان شناخته می‌شود، یاد روز آن رویداد تاریخی از این روی شایسته تر از دیگر پیشنهادها است. همچنین چون در آن زمان برپایی باروی بزرگ اصفهان بر بنیان زایچه این شهر در آذر ماه (برج قوس) صورت گرفت، لذا روز یکم آذرماه هر سال (مطابق با ۲۲ نوامبر) به عنوان روز نکوداشت اصفهان برگزیده می‌‍شود. همچنین نگاره تاریخی منقوش بر کاشی‌کاری‌های سردر بازار قیصریه اصفهان که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذر ماه) و با محتوایی متعالی طراحی شده‌است، به عنوان نماد این روز گزیده شد.|عرض نقل قول بر حسب پیکسل|ارتفاع نقل قول بر حسب پیکسل|}}‎
 
== سوغات شهر ==
معروفترین سوغات اصفهان [[گز]] است. گز یک نوع شیرینی است که با گز انگبین یا ترنجبین شکر بادکا و مغز پسته، بادام، فندق یا گردو و سفیده تخم مرغ و گلاب ساخته می‌شود. در گز از هیچ ماده شیمیایی استفاده نمی‌شود.
 
== معماری و آثار تاریخی ==
خط ۱۱۸:
 
==== دوران صفویان ====
عصر [[صفویان|صفوی]]، عصر کمال و شکوفایی نبوغ معماری و شهرسازی در [[ایران]] است. زیباترین و با شکوه‌ترین آثار [[معماری ایران]] در همین دوره، توسط معماران خلاق و هنرمندی چون [[محمدرضا اصفهانی|محمدرضا]] و [[علی اکبر اصفهانی]] آفریده شد. در زمان [[شاه عباس اول]] [[صفوی]] پایتخت از [[قزوین]] به اصفهان منتقل شد. اصفهان در مرکز امپراتوری صفوی قرار داشت و نسبت به [[قزوین]] به [[خراسان]] نزدیک تر بود. موقعیت جفرافیایی این شهر موجب افزایش سرعت عکس‌العمل شاه در مقابل تهدیدات [[ازبکان]] و [[عثمانیان]] بود.[[شاه عباس]] بدون ایجاد تفییرات عمده در بخش قدیمی شهر، بخش‌های جدیدی را به آن افزود. [[میدان نقش جهان]]، دولتخانه و خیابان [[چهارباغ]] در کنار بخش‌های قدیمی شهر ساخته شدند.
 
از ویژگیهای مهم در شیوهٔ معماری این دوره، علاوه بر استحکام و زیبایی ساختار، درخشش بیان است. در آثار این دوره تابش رنگ و نور، و جذابیت سطوح و شکوه چشمگیر آنها، احساس زیبائی خیره کننده‌ای در بیننده ایجاد می‌کند و طنین رنگها و سطوح مکرر کاشیهای درخشان به منظره‌ای شفاف، مجرد و روحانی تبدیل می‌شود.
خط ۱۲۹:
اقتصاد سنتی استان مبتنی بر صنایع دستی چون قالی بافی، ابریشم بافی، سفال گری، قلمزنی، قلم کاری، مینیاتور، سیم کشی، زربافی، پولک دوزی، خاتم کاری و … از صنایع زیبای اصفهان است که امروزه هم رونق خوبی در بخش جهانگرد و توریست دارد.
 
صنایع بزرگی چون ذوب آهن، مجتمع فولاد مبارکه، پالایشگاه، پلی اکریل و همچنین کارخانه جات متعدد سرامیک و کاشی سازی و معادن سنگ و سنگبری از علل صنعتی شدن و اقتصاد قوی استان محسوب می‌شود.از صنایع دیگر استان که می‌توان فهرست وار به برخی اشاره نمود: ظروف چینی، سرامیک، تولید لوازم خانگی، کارخانه تولید سیمان، ایرانیت، صنایع خودروسازی، صنایع نظامی، صنایع هواپیماسازی، ساخت لوازم و تاسیسات گازی، صنایع مواد غذایی، فرآورده‌های لبنی، ریسندگی و نساجی و …می باشند.
 
این صنایع علاوه بر تولید و ایجاد اشتغال، چرخه امور اقتصادی دیگری نظیر بازرگانی داخلی وخارجی، حمل ونقل، صنایع تبدیلی و … را سرعت بخشیده که در بهبود وضعیت اقتصادی کشور سهم بسزایی دارند.
خط ۱۷۸:
 
== طبیعت اصفهان ==
[[زاینده رود]] بزرگترین رود فلات مرکزی ایران ازکوه‌های بختیاری سرچشمه گرفته و از میان اصفهان می‌گذرد. همچنین جنگل ناژوان از مناطق خوش آب و هوای حاشیه زایند رود می‌باشد، ازدیگرمناطق طبیعی قابل گشت و گذار اصفهان می‌توان به [[کوه کلاه قاضی]] و [[کوه صفه]] اشاره نمود. منطقه کلاه قاضی یک پارک ملی است با نام پارک ملی کلاه قاضی که محل زیست جانوران زیادی مانند [[کل]]، [[پازن]]، [[بز]]، [[آهو]]، و [[عقاب]] است.
 
== آب و هوا ==