[[پرونده:MandibularAnteriorCalculus.JPG|بندانگشتی|نمونه‌ای از جرم دندان]]
'''جرم دندان''' (یا '''تارتار دندان،دندانی''' یا کلکولوس'''کَلکولوس دندانی''' {{انگلیسی|Dental calculus}} تجمع جرم محکم و سخت‌شدهٔ [[پژک دندان|پلاکهای میکروبی]] است که به دندانها چسبیده‌اند و با [[مسواک]] زدن نیز تمیز نمی‌شوند. هدف از [[مسواک]] زدن حذف لایه میکروبی فوق (پلاک میکروبی) است. پلاک [[میکروب]]ی نه تنها باعث [[پوسیدگی دندان]] می‌شود، بلکه فعالیت [[میکروب]]های موجود در آن باعث آسیب به [[لثه]] و ایجاد التهاب در ناحیه [[لثه]] (ژنژیویت) نیز خواهد شد. اگر شخصی خوب [[مسواک]] نزند، [[پلاک]]های [[میکروب]]ی کاملاً حذف نمی‌شوند و به تدریج بر ضخامت آنها افزوده می‌شود، پلاکهای میکروبی ضخیم شده، تحت تأثیر [[کلسیم]] بزاقی می‌توانند به مواد معدنی موجود در دندان اتصال شیمیایی پیدا کنند. این فرایند منجر به تشکیل جرم می‌شود. یعنی یک جسم سخت غیر از دندان در کنار دندان تشکیل می‌شود که از طریق [[کلسیم]] بزاقی، اتصال ضعیفی به دندان پیدا می‌کند. اتصال به دندان در حدی قوی نیست که نتوان آن را توسط ابزار دندانپزشکی جدا کرد، اما آن قدر قوی هست که با [[مسواک]] زدن یا شستشو قابل پاک شدن نباشد.
جرم‌گیری دندان یا عمل [[بروساژ]] دندان برای دندان هیچ ضرری ندارد چرا که جرم دندان علاوه بر اینکه برای [[لثه]] و بافتهای نگهدارنده دندان مضر می‌باشد بلکه محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروب‌های پوسیدگی‌زا است. با عمل بروساژ تعداد این میکروب‌ها در دهان به مراتب کمتر می‌شود. <ref>{{یادکرد وب
