حدود العالم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MirIsmaili (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح نگارشی
ابرابزار
خط ۲:
| italic title = <!--(see above)-->
| عنوان = حُدودالعالم من المشرق الی المغرب
| تصویر =
| image_size =
| border =
| alt =
| توضیح تصویر =
| نویسنده =
|ویراستار =
| گویندهٔ نسخهٔ صوت =
| عنوان اصلی =
| orig_lang_code =
| عنوان موقت =
| مترجم = [[منوچهر ستوده]]
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| کشور =
| زبان =
| مجموعه =
| نوبت چاپ =
| موضوع = جغرافیا
| گونه =
| واقع شده در =
| ناشر =
| تاریخ نشر = ۳۷۲ (قمری)
| انتشار به زبان انگلیسی =
| انتشار =
| نوع رسانه =
| تعداد صفحات =
| جایزه‌ها =
| شابک =
| ISBN note =
| اوسی‌ال‌سی =
| دیوئی =
| کنگره =
| پیش از =
| پس از =
| native_wikisource =
| wikisource =
| notes =
| exclude_cover =
| وبگاه=
}}
 
'''حُدود العالم من المشرق الی المغرب'''، کتاب‌کتاب فارسی جغرافیا، متعلق به [[سده ۴ (قمری)|سدهٔ ۴ ه‍. ق]] ([[۳۷۲ (قمری)|۳۷۲ ه‍. ق]] برابر با ۳۶۱ ه‍.ش / ۹۸۲ م.) است که بیش از ۵ قرن قبل از کریستف کلمب، زمین را کروی دانسته استدانسته‌است.
 
== مولفمؤلف ==
برخی آن را به [[ابویوسف پیشاوری]] نسبت داده‌اند. به گفتهٔ [[ولادیمیر مینورسکی]]، ممکن است توسط شخصی به نام «اشعیا ابن فریغون» به امیر «ابوحارث محمد ابن فریغونی»، از حکم‌رانان سرزمین [[گوزگان]] در شمال خراسان (افغانستان امروزی)، اهدا شده باشد.
 
== نسخهٔ امروزی ==
این نسخه در سال ۱۸۹۲ م. یافت شده که به وسیلهٔ کاتبی به نام «ابوالمؤید عبدالقیوم بن الحسین بن علی الفارسی» در سال ۱۲۵۷ م. از روی نسخه‌های قدیمی‌تر رونویسی شده استشده‌است. این نسخه شامل ۷۸ صفحه است؛ در ابعاد ۲۸ در ۱۸ سانتی‌متر که هر صفحه ۲۳ سطر دارد.
 
== چاپهای فارسی ==
خط ۵۸:
 
== اهمیت ==
 
* بخش‌هایی از رساله جغرافیایی آن که حاشیه‌های جهان اسلام را توصیف می‌کند، دارای بیشترین اهمیت تاریخی هستند.
 
* شامل توصیفات اولیه مهم از مردم ترک در آسیای مرکزی است که در مبحث پان ترکیسم به کار می‌آید.
 
* زبان و سبک قدیم فارسی آن قابل توجه است و به بررسی تکامل تاریخی زبان فارسی کمک می‌کند.
* این کتاب در ۹۸۲ میلادی، '''زمین را کروی می‌داند که دو قطب شمال و جنوب دارد'''.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منوچهر ستوده ـکتاب فارسی حدود العالم ص۸ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref> از '''خلیج فارس''' نام می‌برد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منوچهر ستوده ـ کتاب فارسی حدود العالم ص۱۲ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref> و نیز نظریه ابوریحان بیرونی را مبنی بر '''وجود قاره آمریکا''' عنوان می‌کند.
 
* ایناز کتاب[[دریاچه درپریشان]] ۹۸۲به میلادی،عنوان '''زمیندریای راارزن کروی(شاید می‌داندبه کهخاطر دودشت قطبارژن) شمالنام می‌برد و جنوبآن دارد'''.<ref>{{یادکردرا کتاب|عنوان=منوچهرمنبع ستودهماهی ـکتابشهر فارسیشیراز حدود العالم ص۸ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref> از '''خلیج فارس''' نام می‌بردمی‌خواند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منوچهر ستوده ـ کتاب فارسی حدود العالم ص۱۲ص۱۶ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref> و نیز نظریه ابوریحان بیرونی را مبنی بر '''وجود قاره امریکا''' عنوان می‌کند.
 
* از [[دریاچه پریشان]] به عنوان دریای ارزن (شاید به خاطر دشت ارژن) نام می‌برد و آن را منبع ماهی شهر شیراز می‌خواند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منوچهر ستوده ـ کتاب فارسی حدود العالم ص۱۶ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس}}
 
* حدود العالم در دانشنامه ایرانیکا
* تاریخ ادبیات ایران، [[صادق رضازاده شفق]]، تهران: چاپخانه دانش، تهران، ۱۳۲۱
 
* سیروس علائی، مقاله: «نوشته یک هزار و سی سال پیش به زبان فارسی»، در فصلنامه «ایران شناسیایران‌شناسی»، مریلند، دوره جدید، سال بیست و پنجم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۲، صص ۴۳ تا ۶۶
*تاریخ ادبیات ایران، [[صادق رضازاده شفق]]، تهران: چاپخانه دانش، تهران، ۱۳۲۱
*سیروس علائی، مقاله: «نوشته یک هزار و سی سال پیش به زبان فارسی»، در فصلنامه «ایران شناسی»، مریلند، دوره جدید، سال بیست و پنجم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۲، صص ۴۳ تا ۶۶
 
[[رده:ادبیات فارسی]]
سطر ۸۳ ⟵ ۷۶:
[[رده:نثر فارسی دوره تکوین]]
[[رده:نثر مرسل فارسی]]
[[رده:نسخه‌های خطی]]
[[رده:نسخه‌های خطی سده ۱۰ (میلادی)]]
[[رده:نسخه‌های خطی]]