واقع‌گرایی فلسفی: تفاوت میان نسخه‌ها

 

به معنی واقع گرایی. رئالیسم یک مکتب فلسفی است، که مدعی است بین علم و معلوم تطابقت وجود دارد.

 

«واقع گرایی متضمن مفهوم صدق یا حقیقت است. هدف علم نزد واقعگرایان توصیف صادق و درست چگونگی واقعیت جهان است.»(۱) چنانچه گزاره‌ای که به آن علم داریم، در عالم خارج از ذهن نیز برقرار باشد، علم ما از معلوم «درست» و «صادق» است. در غیر این صورت علم ما «نادرست» و «کاذب» است.»

واقعگرایان معتقدند جهان مستقل از فهم انسان وجود دارد و فهم انسان می تواند کاشف پاره‌ای از امور در عالم خارج باشد. گزاره‌های درست امری از جهان واقع را چنانکه هست، توصیف می کنند. واقعگرایان معتقدند نظریه می تواند صادق باشد حتی اگر کسی به آن اعتقاد نداشته باشد.

 

یک گزاره صادق است اگر و تنها اگر امور آن گونه باشد، که در این گزاره بیان شده است.

 

البته رئالیست ها مخالف کارکرد ابزاری دانش کاذب نیستند. یعنی ممکن است دو چیز که یکی درست و دیگری نادرست است، امور را به گونه یکسانی وصف کنند. در این صورت عالم می تواند امر نادرست را فرض کند و از آن بمثابه امر درست بهره برد. همچنانکه بطلمیوسی ها زمین را مرکز عالم فرض می کردند و خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی را به درستی پیش بینی می کردند. زیرا برای این پیش بینی فرقی نمی‌کند خورشید به دور زمین بگردد و یا برعکس زمین به دور خورشید بگردد.

 

*۱- چالمرز، آلن، چیستی علم: درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی، تهران:سمت، چاپ سوم:۱۳۸۱ ،ص ۱۷۲

 

*۱- طباطبایی، سید محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، با شرح مرتضی مطهری

*۲- چالمرز، آلن، چیستی علم: درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی، تهران:سمت، چاپ سوم:۱۳۸۱