عیوقی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عَیّوقی''' از سرایندگان اوایل سدهٔ پنجم هـ ق.قمری و سرایندهٔ مثنوی ''[[ورقه و گلشاه]]'' است. از زندگی او اطلاعات زیادیچندانی در دست نیست. او مثنوی خود را به نام سلطان محمود کرده و از آن‌جا که این سلطان را با کنیهٔ «ابوالقاسم» و لقب «سلطان غازی» یاد کرده، بی‌تردید منظور [[سلطان محمود غزنوی]] بوده‌است. بنا بر گفتهٔ [[احمد آتش]]، عیوقی در نوبهاری، ورقه و گلشاه را سروده و به‌عنوان عیدانه به سلطان محمود پیشکش کرده‌است. [[ذبیح‌الله صفا|صفا]] هم به همین دلایل، سلطان غازی را محمود می‌داند و بر این باور است که واژگان، مفردات و عبارات مثنوی این حدس را تقویت می‌کند.<ref>{{پک|سلطان‌زاده|۱۳۹۱|ف=عیّوقی|ک=دانشنامهٔ زبان|ص=۷۰۷-۷۰۹}}</ref>

عَیّوقی به‌خاطر سرودن منظومهٔ عشقیعاشقانهٔ وَرْقه و گُل‌شاهگُلشاه معروفمشهور است ولی از چندوچون زندگی او آگاهی زیادی در دست نیست.<ref name="autogenerated2">[http://www.persian-language.org/Adabiat/Story.asp?ID=253 شورای گسترش زبان فارسی]،{{پیوند مرده}} بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.</ref>

او مثنوی دیگری در بحر [[رمل مسدس]] و قصایدی نیز داشته‌است.<ref>[http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-4221bfa00752430daeee7e6c3457b419-fa.html «عیوقی»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121108212803/http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-4221bfa00752430daeee7e6c3457b419-fa.html |date=۸ نوامبر ۲۰۱۲}}، ''[[لغت‌نامهٔ دهخدا]]''.</ref> عیوقی در بخشی از منظومه ورقه و گلشاه به ناکامی عشقی خود نیز اشاره‌ای دارد و از روزگار خود و «نامردمی» برخی افراد گلایه می‌کند که مانع خوشبختی او شده‌اند گلایه می‌کند.

با توجه به زبان متوسط و توصیفاتی که عیوقی در این داستان می‌کند (برای نمونه پخت‌وپز گلشاه برای ورقه در حالی که گلشاه زن شاه [[شام (سرزمین)|شام]] است) به نظر می‌آید که عیوقی از طبقه متوسط و پایین جامعه بوده‌است.<ref>محمدی، علی: داستان ورقه و گلشاه. در نشریهٔ «ادبیات داستانی». شماره ۳۵. ص۱۰۹</ref>