محمد جوکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
ابرابزار
 
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات خانواده سلطنتی|name=محمد جوکی|image=|alt=Muhammad Juki|birth_date={{birth date|1402|4|27|df=y}}|death_date={{death year and age|1445|1402}}|death_place=[[سرخس]],، [[امپراتوری تیموری]] <small>([[ایران]] امروزی)</small>|burial_place=[[آرامگاه گوهرشاد]],، [[هرات]]<ref>{{cite book|last=Barthold|first=Vasilii Vladimirovitch |authorlink=Vasily Bartold|title=Four Studies on the History of Central Asia|url=https://books.google.com/books?id=-twUAAAAIAAJ&pg=PA147|volume=2|year=1963|publisher=Brill Archive|page=147}}</ref>|house=[[دودمان تیمور]]|father=[[شاهرخ]]|mother=[[گوهرشاد بیگم]]|religion=[[اسلام]]}}
'''محمد جوکی میرزا''' (۱۴۰۲ &#x2013; ۱۴۴۵ میلادی) شاهزادهٔ [[دودمان تیمور|تیموری]] و پسر [[شاهرخ]] حاکم [[آسیای مرکزی]] بود. او به‌عنوان یکی از فرماندهان نظامی پدرش خدمت می‌کرد و ممکن است به‌عنوان جانشین مورد علاقهٔ او مورد توجه قرار گرفته باشد. با این‌حال، وی در سال ۱۴۴۵ بر اثر بیماری و دو سال پیش از شاهرخ، درگذشت.
 
خط ۵:
محمد جوکی که در ۲۷ آوریل ۱۴۰۲ متولد شد، کوچک‌ترین پسر از سه پسر [[شاهرخ]] از همسر خود، ملکه [[گوهرشاد بیگم]] بود.<ref>{{cite book|last=Manz|first=Beatrice Forbes|authorlink=Beatrice Forbes Manz|title=Power, Politics and Religion in Timurid Iran|url=https://books.google.com/books?id=BfkpHz9q_RMC&pg=PA247|year=2007|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-46284-6|page=247}}</ref>
 
او کار نظامی خود را با نخستین لشکرکشی پدرش علیه [[قره‌قویونلو|قره‌قویونلوها]]ها در آذربایجان در سال‌های ۱۴۲۰–۱۴۲۱ آغاز کرد که طی آن، فرماندهی سپاه را بر عهده داشت.<ref name="ManzP402">{{harvtxt|Manz|2007|p=40}}</ref> در سال‌های بعد، او نقش مهمی در لشکرکشی‌های بزرگ شاهرخ داشت و به‌نظر می‌رسد که در دربار، حضوری مستمر داشته‌است. به نظر می‌رسد که او اغلب به مأموریت‌های ویژه‌ای که نیاز به دقت و ظرافت داشتند، مانند برخورد با حاکمان محلی و مرزنشینان، اعزام می‌شد.<ref name="ManzP2482">{{harvtxt|Manz|2007|p=248}}</ref><ref name="ManzP40">{{Harvard citation text|Manz|2007|p=40}}</ref> در سال‌های ۱۴۲۵–۲۶، باراک خان، حاکم [[اردوی زرین|گروه ترکان طلایی]] ادعایی را مطرح کرد و شروع به حمله به منطقهٔ سیغناق کرد. هرچند شاهرخ انجام یک لشکرکشی تلافی‌جویانه را ممنوع کرد، در سال ۱۴۲۷، محمد جوکی و [[الغ‌بیگ]] هر دو بدون توجه به فرمان پدر، لشکرکشی تلافی‌جویانه‌ای کردند. این امر منجر به شکست سنگین آن‌ها و بازگشت بی‌نظم آن‌ها به [[سمرقند]] شد.<ref>{{Harvard citation text|Manz|2007}}</ref>
 
در حالی‌که برادران محمد جوکی در سنین جوانی به‌عنوان فرماندار ایالت‌ها منصوب می‌شدند، او تنها در فاصلهٔ سال‌های ۱۴۲۹–۱۴۳۰ به فرماندهی در منطقهٔ [[ختل|خطلان]] منصوب شد.<ref name="ManzP248">{{Harvard citation text|Manz|2007|p=248}}</ref> پس از مرگ [[بایسنقر پسر شاهرخ]]، به‌نظر می‌رسد که محمد جوکی مورد علاقه یعلاقهٔ پدرش قرار گرفت و همچنین وارث مورد نظر او شد، اما مادرش با نامزدی او مخالف بود و [[علاالدوله پسر بایسنقر]] را به وی ترجیح داد.<ref name="BinbaşP54">{{cite book|last=Binbaş|first=İlker Evrim|title=Intellectual Networks in Timurid Iran: Sharaf al-Dīn 'Alī Yazdī and the Islamicate Republic of Letters|url=https://books.google.com/books?id=LsHgCwAAQBAJ&pg=PA54|year=2016|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-05424-0|page=54}}</ref><ref name="BartholdP1432">{{harvtxt|Barthold|1963|p=143}}</ref> گوهرشاد محمد جوکی را از مناصب قدرت کنار گذاشت و از نفوذ او در [[دیوان (سازمان اداری)|دیوان]] خودداری کرد. این امتیازها به علاءالدوله و همچنین برادرزادهٔ دیگرش [[عبداللطیف میرزا|عبداللطیف]] اعطا شده بود.<ref name="BartholdP143">{{Harvard citation text|Barthold|1963|page=143}}</ref><ref name="ManzP248"/> علاوه بر این، گوهرشاد فرزندان خود را در دربار سلطنتی، مورد احترام قرار نمی‌داد اما پسران برادران بزرگ‌تر خود را مورد احترام قرار داد.<ref name="ManzP248"/>
 
هنگامی‌که شاهرخ در سال ۱۴۴۴ به‌طور خطرناکی بیمار شد، محمد جوکی که در آن زمان والی [[بلخ]] بود، بلافاصله به پایتخت، [[هرات]] نقل مکان کرد تا در مبارزات احتمالی جانشینی شاهرخ، ایفای نقش کند.<ref name="BinbaşP542">{{cite book|last=Binbaş|first=İlker Evrim|title=Intellectual Networks in Timurid Iran: Sharaf al-Dīn 'Alī Yazdī and the Islamicate Republic of Letters|url=https://books.google.com/books?id=LsHgCwAAQBAJ&pg=PA54|year=2016|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-05424-0|page=54}}</ref> با این‌حال، گوهرشاد قبلاً از حمایت جلال‌الدین فیروزشاه، رئیس قوای نظامی، برای به قدرت رسیدن علاالدوله برخوردار شده بود.<ref name="BartholdP143">{{Harvard citation text|Barthold|1963|page=143}}</ref> اما سرانجام، شاهرخ به‌طور غیرمنتظره‌ای از بیماری خود بهبود یافت.<ref>{{Harvard citation text|Manz|2007}}</ref>
خط ۱۹:
* بلغان مغول
* خانم: دختر ادیگو، [[خان (عنوان)|خان]] [[اردوی نوقای]]<ref>{{cite book|last=DeWeese|first=Devin|authorlink=Devin Deweese|title=Islamization and Native Religion in the Golden Horde: Baba TŸkles and Conversion to Islam in Historical and Epic Tradition|url=https://books.google.com/books?id=Ut77eAbMUHoC&pg=PA338|year=2010|publisher=Penn State Press|isbn=978-0-271-04445-3|page=338}}</ref>
* تاج‌الاسلام‌خان: دختر [[قره عثمان]]، حاکم [[آق‌قویونلو|آق‌قویونلوها]]ها
 
=== فرزندان ===