خط سیریلیک: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: افزودن ردههای همسنگ |
جز ابرابزار برچسب: متن دارای ویکیمتن نامتناظر |
||
خط ۱:
{{Infobox writing system|name=سیریلیک|type=[[الفبا]]|time=[[الفبای سیریلیک اولیه|نوع اولیه]] از ۹۴۰|languages=الفبای رسمی در: {{plainlist|
* {{flag|Belarus}}
* {{flag|Bosnia and Herzegovina}} (همچنین [[الفبای لاتین|لاتین]])
* {{flag|Bulgaria}}
* {{flag|Kazakhstan}} (تا ۲۰۲۵)
* {{flag|Kyrgyzstan}}
* {{flag|Macedonia}}
* {{flag|Mongolia}}
* {{flag|Montenegro}} (همچنین [[الفبای لاتین|لاتین]])
* {{flag|Russia}}
* {{flag|Serbia}} (همچنین [[الفبای لاتین|لاتین]])
* {{flag|Tajikistan}}
* {{flag|Ukraine}}}}
("[[زبانهای استفادهکننده از سیریلیک]]" را ببینید)|states=|names={{lang-be|кірыліца}}, {{lang-bg|кирилица}} {{IPA-bg|ˈkirilit͡sɐ|}}, {{lang-mk|кирилица}} {{IPA|[kiˈrilit͡sa]}}, {{lang-ru|кириллица}} {{IPA-ru|kʲɪˈrʲilʲɪtsə|}}, {{lang-sr|ћирилица}}, {{lang-uk|кирилиця}}|fam1=<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/521235.stm Oldest alphabet found in Egypt]. BBC. 1999-11-15. Retrieved 2015-01-14.</ref>|fam2=[[الفبای نیاسینایی]]|fam3=[[الفبای فنیقی]]|fam4=[[الفبای یونانی]]|fam5=[[الفبای گلاگولیتی]]|sisters={{plainlist|
* [[الفبای لاتین]]
* [[الفبای قبطی]]
* [[الفبای ارمنی]]
* [[الفبای یونانی]]}}|unicode={{ublist |class=nowrap |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U0400.pdf U+0400–U+04FF] {{smaller|Cyrillic}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U0500.pdf U+0500–U+052F] {{smaller|Cyrillic Supplement}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U2DE0.pdf U+2DE0–U+2DFF] {{smaller|Cyrillic Extended-A}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/UA640.pdf U+A640–U+A69F] {{smaller|Cyrillic Extended-B}} |[https://www.unicode.org/charts/PDF/U1C80.pdf U+1C80–U+1C8F] {{smaller|Cyrillic Extended-C}}}}|iso15924=Cyrl|iso15924 note={{سخ}}<code>Cyrs</code> (کلیسای قدیمی گوناگون اسلاونی)|sample=Romanian Cyrillic - Lord's Prayer text.svg}}[[پرونده:Cyrillic alphabet world distribution.svg|350px|farme|بندانگشتی|چپ|نقشه پراکندگی الفبای سیریلیک در جهان. در کشورهای سبز تیره، خط سیریلیک در آنها تنها خط رسمی است و در سبزهای روشن، یکی از خطهای رسمی است.]]
'''خط سیریلیک''' یا '''آزبوکا''' یک [[خط (نوشتار)|خط]] الفبایی است که در سراسر [[اوراسیا]] به عنوان نوشتار ملی در کشورهایی مختلف [[زبانهای اسلاوی|اسلاو]]، [[زبانهای ترکی|ترکی]]، [[زبان مغولی|مغولی]] و [[زبانهای ایرانی|ایرانی]] زبان در [[اروپای جنوب شرقی|جنوب شرق]] و [[شرق اروپا]]، [[قفقاز]]، [[آسیای مرکزی|آسیای میانه]]، [[شمال آسیا|شمال]] و [[شرق آسیا]] مورد استفاده است.
در [[سده ۹ (میلادی)|سده نهم میلادی]] [[سیمئون یکم|سیمون کبیر یکم]] فرمانروای این سرزمین در پی دوران فرهنگی و سیاسی پدرش [[بوریس یکم بلغارستان|بوریس یکم]] سفارش رسمالخط جدیدی را داد، الفبای اولیه سیریلیک، که در مدرسه ادبی پرسلاو در [[امپراتوری نخست بلغارستان|اولین امپراتوری بلغار]] ایجاد و جانشین [[الفبای گلاگولیتی]] شد که پیش از این بهدست
سیریلیک از رسمالخط یونیسیال یونانی، مشتق شده و با حروفی از زبان کهنتر گلاگولیتیک، تقویت
در اوایل قرن هجدهم، الفبای سیریلیک مورد استفاده در روسیه بهطور اساسی، بهدست [[پتر یکم|پترکبیر]] که بهتازگی از سفر دیپلماتیکش به اروپای غربی بازگشته بود مورد اصلاح قرار گرفت که الفبای مدنی نامیده و به الفبای لاتین، نزدیکتر شد، چندین حرف [[باستانگرایی|آرکائیک]] منسوخ و چندین حرف، توسط خود پتر، طراحی شدند. این حروف، بین موارد بالا و پایین، تمایز ایجاد میکرد و تایپوگرافی غربی هم، مورد اقتباس قرار گرفت.<ref name="Civil Type">{{cite web|title=Civil Type and Kis Cyrillic|url=http://typejournal.ru/en/articles/Civil-Type|website=typejournal.ru|accessdate=22 March 2016}}</ref> اشکال قبل از اصلاح، بهویژه در کلیساهای اسلاو و گاهی حتی در روسیه امروزی مورد استفاده است، خصوصاً اگر بخواهید متنی با حس اسلاو یا آرکائیک ارائه کنید.
== الفبای سیریلیک در [[زبان روسی]] ==
{| class="wikitable"
|-
سطر ۹۰ ⟵ ۸۹:
|-
|[[نشان نرمی|Ь]]|| ь || نشان نرمی || / |/ <sup>j</sup>/
<small>j</small>/
سطر ۱۰۳ ⟵ ۱۰۱:
== منابع ==
{{پانویس|چپچین=بله|۲}}
* دستور تصویری زبان روسی – پهلوانوا، لبدیوا - برگردان اکبری پور {{شابک|
== پیوند به بیرون ==
سطر ۱۱۸ ⟵ ۱۱۶:
{{فهرست سامانههای نوشتاری}}
[[رده:الفبای سیریلیک]]▼
[[رده:آسیای مرکزی]]
[[رده:اختراعهای بلغارستانی]]
[[رده:اروپای شرقی]]
[[رده:الفبا]]
▲[[رده:الفبای سیریلیک]]
[[رده:حروف سیریلیک]]▼
[[رده:خط]]
[[رده:زبان روسی]]
[[رده:شمال آسیا]]
▲[[رده:حروف سیریلیک]]
|