گونه زایی (به انگلیسی‌انگلیسی :speciation) فرایندی تکاملی است که از طریق آن گونه‌های زیست شناختی‌شناختی جدید پدید می‌‌آیندمی‌آیند. به نظر می‌رسد اراتور.اف.کوک، زیست شناس، نخستین کسی‌کسی بوده استبوده‌است که این اصطلاح را برای جدا شدن دودمان ها(زیست-دسته زایی) در نقطه مقابل زایش درون گروهی یا همان تکامل درون گونه ایگونه‌ای بکار برده استبرده‌است.اینکه آیا "«رانش ژنی"» عامل مهم یا ناچیزی در گونه زایی است موضوع بحث‌های بسیار دنبال داری می‌باشد. در طبیعت چهار حالت گونه زایی، بسته به گستره‌ای که در آن جمعیت‌های گونه زا به لحاظ جغرافیایی از یکدیگر جدا افتاده اند،افتاده‌اند، وجود دارد: دگر پدر-بوم، نزدیک پدر-بوم، کنار پدر-بوم و هم پدر-بوم. گونه زایی همچنین ممکن است به شیوه ساختگی، از راه دامداری یا تجربه هایتجربه‌های آزمایشگاهی، القا گردد.
