محمدحسن میرزا: تفاوت میان نسخه‌ها

| name = محمدحسن میرزا قاجار

| death_place = [[لندن]]، [[انگلستان]]، [[بریتانیا]]

[[File:Portrait of Mohammad Hassan Mirza, The last Prince of Qajar by Hossein Arjangi.jpg|thumb|تک‌چهرهٔ محمدحسن میرزا، اثرمیرزااثر حسین ارژنگی]]

'''محمدحسن میرزا قاجار''' (زادهٔ ۱۲۷۸ خورشیدی در [[تبریز]] – درگذشتهٔ ۱۳۲۱ خورشیدی در [[لندن]]) ملقب به '''حضرت اقدساقدس،''' برادر و [[ولیعهد سلطنت مشروطه ایران|ولیعهد]] [[احمدشاه قاجار]] و آخرین ولیعهد سلسله [[قاجاریان|قاجاریه]] بود. او در شهریور ۱۲۸۸ به مقام ولیعهدی رسید و تا خلع سلطنت احمدشاه ، جمعاً به مدت شانزده سال ولیعهد [[ایران]] بود. احمدشاه پس از تاجگذاریتاجگذاری، وی را به فرمانروایی آذربایجان منصوب کرد.

با عزل احمدشاه از سلطنت در ۹ آبان ۱۳۰۴ توسط [[مجلس مؤسسان نخست ایران|مجلس مؤسسان]]، به دستور [[رضاشاه]] از [[کاخ گلستان]] اخراج و از طریق [[بغداد]] به [[اروپا]] رفت. او پیش از اخراج خواستار ملاقات با رضاشاه شد که این ملاقات از سوی ویرضاشاه رد شد. و تنها به این اکتفا شد که از طلب ۴۰ هزار تومانی وی به او مبلغ ۵ هزار تومان به وی پرداخت شود. این مبلغ با سر و صدا و در بیست کیسه دویست و پنجاه تومانی به وی تحویل گردید.<ref>[[تاریخ بیست ساله ایران]]، [[حسین مکی]] انتشارات ایران، جلد سوم</ref>

در سال ۱۳۰۸ پس از فوت احمدشاه در [[پاریس]]، اعلامیه‌ای صادر کرد و در آن خود را پادشاهشاه قانونی ایران اعلام نمود (پیش از آن احمدشاه حاضر به استعفاء نشده بود). در حوادث شهریور ۱۳۲۰ و استعفای رضاشاه بار دیگر خواستار بازگشت به ایران گردید و سرانجام در سال ۱۳۲۱ و در فقر و تنگدستی در [[پاریس]] درگذشت.<ref>''فرهنگ فارسی'' دکتر محمد معین، جلد ششم، ص ۱۹۲۳</ref><ref>''زندگانی سیاسی سلطان احمدشاه''، [[حسین مکی]]، امیرکبیر، ۱۳۵۷</ref>

محمدحسن میرزا قاجار در واپسین هفته‌های ولیعهدی، مالک باغات و اراضی [[اقدسیه (تهران)|اقدسیه]]، [[شمیران]] و باغ و [[کاخ سلطنت‌آباد|باغ و عمارت سلطنت‌آباد]] شد. او از دولت مبلغ ۸۸۹۹۶ تومانتومان، طلب داشت که دولت برای تسویه این بدهی، در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۰۴ لایحه‌ای به مجلس داد که اراضی و باغات اقدسیه همراه با باغ و [[کاخ سلطنت‌آباد|باغ و عمارت سلطنت‌آباد]] به مالکیت او درآید. بهای اقدسیه و باغ و عمارت سلطنت‌آباد معادل ۶۸ هزارتومان تعیین و قرار شد با این واگذاری، طلب محمدحسن میرزا از دولت به بیست هزار تومان کاهش یابد. اقدسیه در آن زمان قناتی با هفت سنگ و نیم آب داشت که کم‌آب به حساب می‌آمد و قرار شد حقابه دولت از این قنات محفوظ بماند. [[کاخ سلطنت‌آباد|باغ و عمارت سلطنت‌آباد]] نیز به حال مخروبه درآمده و هزینه نوسازی آن یکصد هزار تومان برآورد می‌شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۱۹۸ دوره پنجم مجلس شورای ملی ۲۲ شهریور ۱۳۰۴ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/جلسه-۱۹۸-جلسه-یک-صد-و-نود-و-هشت-صورت-مشروح-مجلس-یکشنبه-بیست-و-دوم-شهریور-۱۳۰۴-مطابق-صفر-سنه-۱۳۴۴}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۲۲ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> این لایحه در ۲۲ شهریور ۱۳۰۴ به تصویب مجلس شورای ملی رسید اما کمتر از دو ماه بعد، با رأی مجلس به انقراض سلطنت قاجار، محمدحسن میرزا قاجار در ۹ آبان ۱۳۰۴ از ایران اخراج شد. پس از آنکه در سال ۱۳۰۸ یعنی پس از درگذشت احمدشاه، محمدحسن میرزا اعلامیه‌ای صادر و خود را پادشاه قانونی اعلام کرد، از او در ایران سلب مالکیت و اراضی و باغات شمیران، اقدسیه و کاخباغ و باغعمارت سلطنت‌آباد مصادره شد.

|15= ۱۵. [[نواب عالیه]]

|30= ۳۰. [[زین‌العابدین خان قاجار]]

|31= ۳۱. [[ام سلمه قاجارر]]قاجار