|
|نام‌های‌قدیمی=غناوه، جنابه، جنابا و گنداوه
|سال‌شهرشدن=۱۳۴۳
|جمعیت=90.378۷۳٬۴۷۲ نفر (سال ۱۳۹۵)<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۸}}</ref>
|رشدجمعیت=متوسط رو به بالا
|تراکم‌جمعیت=۳۰—۱۱
|زبان=[[لری جنوبی]]
|مذهب=اکثریت شیعه و اقلیتی سنی
|مساحت=۱۸۱۸۳٫۷ کیلومتر مربعکیلومترمربع
|ارتفاع از سطح دریا= همسطح دریا
|میانگین‌دما=زمستان ۱۰ تا 20 {{ک|درجهٔ‌سانتی‌گراد}}{{سخ}}تابستان ۲۹ تا 40 {{ک|درجهٔ‌سانتی‌گراد}}
|میانگین‌بارش‌سالانه=۱۵۰{{ک|میلی‌متر}}
|شمارروزهای‌یخبندان=ندارد۰
|شهردار= سیدجواد حسن موسویرستمی
|ره‌آورد=ماهی، بازار و تجارت
|پیش‌شماره={{پیش‌شماره تلفن|۰۷۷}}
'''بندر گِناوه''' یکی از شهرهای [[استان بوشهر]] ایران و مرکز [[شهرستان گناوه]] است.
گناوه کنونی در ساحل [[خلیج فارس]] و در بین شهر [[بوشهر]] و بندر دیلم به فاصله هیجده کیلومتری شرق خور [[امام حسن]] واقع است.
شهرستان گناوه قدیم در یک نیم دایره در جانب شمالی شهر کنونی براین شهر محیط میباشد از گناوه قدیم نقاطی باقی‌مانده که امروزه به نام های، تیرسول به معنی شن فشرده است.
== جغرافیا ==
=== موقعیت جغرافیایی ===
{{وابسته|زمین‌لرزه ۱۴۰۰ بندر گناوه}}
عنوان محلات بندرگناوه به این شرح است: محله جمهوری اسلامی (جاده برازجان)، محله عبدامام، محله باباعلیشاه، محله سادات، امامزاده، نوروزآباد، کوی بسیجیان، کوی مطهری (زمین شهری)، سرخور ، حرم تا حرم و بازار.
== مردم شناسیزبان ==
استانداری بوشهر مردم این شهر را لر توصیف می‌کند که به زبان لری جنوبی گویش [[لیراوی]] تکلم می کنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهرستان گناوه|نشانی=http://portal.ostb.ir/?part=menu&inc=menu&id=47|وبگاه=پرتال استانداری بوشهر|بازبینی=2022-11-12}}</ref>
در اکثریت منابع مرم شهر گناوه [[مردم لر|لر]] توصیف شده که به گویش لری جنوبی با لهجه حیاتداوودی سخن می‌گویند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهرستان گناوه - ویکی‌شهید|نشانی=https://wikishahid.ir/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%87|وبگاه=wikishahid.ir|بازبینی=2023-02-25}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایران شناسی گناوه فارسنامه|نشانی=https://farsname.ir/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%87/|وبگاه=farsname.ir|بازبینی=2023-02-25}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایران شناسی (22): گناوه|نشانی=https://www.tarafdari.com/node/1726381|وبگاه=طرفداری|تاریخ=2020-08-30|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=زبان مردم محلی بوشهر {{!}} مرکز مشاوره سفر اصفهان تور|نشانی=https://isftour.ir/tag/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1/|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بندر گناوه|نشانی=http://jahaniran.ir/2016/12/05/%d8%a8%d9%86%d8%af%d8%b1-%da%af%d9%86%d8%a7%d9%88%d9%87/|وبگاه=جهان ایران|تاریخ=2016-12-05|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-IR|نام=بندر گناوه گناوه کشور ایران استان بوشهر شهرستان گناوه بخش مرکزی نامدیگر گندآبه نامقدیمی گنابا، گنفه، جنابه و جنابا مردم جمعیت ۶۴٬۱۱۰ رشد جمعیت متوسط رو به بالا آب‌وهوا میانگین دمای سالانه زمستان ۱۰ تا ۱۶ درجهٔ‌سانتی‌گراد تابستان ۲۹ تا ۴۰ درجهٔ‌سانتی‌گراد میانگین بارش سالانه ۱۵۰میلی‌متر روزهای یخبندان سالانه ۰ اطلاعات شهری شهردار محمدرضا عرب‌زادهره‌آورد ماهی، بازار و تجارت پیش‌شماره تلفنی ۰۷۱وبگاه پرتال شهرداری گناوه بندر گناوه روی نقشه ایران ۲۹ ۵۶۷۸۲۱° شمالی ۵۰ ۵۱۶۸۵۳° شرقیمختصات: ۲۹ ۵۶۷۸۲۱° شمالی ۵۰ ۵۱۶۸۵۳°|نام خانوادگی=شرقی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=گناوه و ریگ بنادر باستانی سرزمین لر – لر نما|نشانی=https://lornama.meevand.ir/2020/10/10/%da%af%d9%86%d8%a7%d9%88%d9%87-%d9%88-%d8%b1%db%8c%da%af-%d8%a8%d9%86%d8%a7%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b3%d8%b1%d8%b2%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%84%d8%b1/|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهر زیبای بندر گناوه|نشانی=https://www.chargoshe.ir/fa/iran/city/87|وبگاه=چهارگوشه - معرفی استان ها و شهر های ایران و جاذبه های توریستی|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-ir|نام=چهارگوشه-معرفی استان ها و شهر های ایران و جاذبه های|نام خانوادگی=توریستی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Wikiwand - شهرستان گناوه|نشانی=https://wikiwand.com/fa/شهرستان_گناوه|وبگاه=Wikiwand|بازبینی=2023-02-25}}</ref>وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گناوه زبان مردم گناوه را اینطور بیان می کند: زبان مردم گناوه [[زبان فارسی|فارسی]] با لهجه محلی (بندری یا جنوبی) است که آمیزه ای از گویش های لری و سیوندی به اضافه تعداد زیادی از کلمات بیگانه انگلیسی، پرتغالی و غربی است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://boushehr.farhang.gov.ir/fa/morfiostan/msharstan/genaveh|عنوان=گناوه وزرات فرهنگ|بازبینی=۱۵ آوریل ۲۰۲۱|archive-date=۱۵ آوریل ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210415151127/https://boushehr.farhang.gov.ir/fa/morfiostan/msharstan/genaveh|url-status=dead}}</ref>وزارت اطلاعات و ارتباطات زبان مردم گناوه را [[زبان لری|لری]] معرفی می‌کند<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://boushehr.ict.gov.ir/fa/office6354/info/pishineh-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان=معرفی استان بوشهر وزرات اطلاعات|بازبینی=۲۵ فوریه ۲۰۲۳|archive-date=۲۷ مه ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220527230535/https://boushehr.ict.gov.ir/fa/office6354/info/pishineh-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86|url-status=dead}}</ref>شهر گناوه مرکز مهم طوایف لر شاخه [[حیاتداوودی|حیات داوودی]] میباشد.این شهر امروزه از مناطق مهم زندگی آنها است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://literaturelib.com/books/4579/%D9%84%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9B+%D9%84%D8%B1+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%8C+%D9%84%D8%B1+%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9+|عنوان=کتاب حیات داوودی و گناوه}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دانشنامه جهان اسلام - بنیاد دائرة المعارف اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت|نشانی=https://lib.eshia.ir/23019/1/6667|وبگاه=lib.eshia.ir|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://rch.ac.ir/article/Details/8226|عنوان=حیات داوودی دانشنامه جهان اسلام}}</ref>
=== جمعیت ===
بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سال ۱۳۹۵]] جمعیت این شهر ۷۳٬۴۷۲ نفر (۱۹٬۹۷۷ خانوار) بوده‌است.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۸}}</ref> در این بندر شغل اصلی مردم تجارت و[[ماهیگیری با قلاب|ماهیگیری]] می باشد و مرغوبترین میگو ها و ماهی ها صید می شود.
== اقتصاد ==
* [[ایرج شمسی‌زاده]]
* حسین جلال پور
* [[شکرالله عطارزاده]]
* [[اسماعیل تبادار]]
* [[سجاد نیک‌پرست]]
* [[امیر طهمورثی]]
* [[ابوسعید جنابی فارسی|ابوسعید گناوه ای]]
* [[ابوطاهر جنابی|ابوطاهر گناوه ای]]
== مراکز درمانی ==
* [[بیمارستان سوانح سوختگی گناوه]]
*[[بیمارستان امیرالمومنین گناوه]]
== ورزش ==
| 