یحیی مشیرالدوله: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
[[پرونده:یحیی خان مشیرالدوله.jpg|thumb|300px|left|یحیی خان مشیرالدوله در کنار پسرش]]
 
 
'''میرزا یحیی‌خان مشیرالدوله قزوینی'''، فرزند میرزا نبی‌خان امیر دیوان قزوینی، که دارای القابی چون آجودان مخصوص، معتمدالملک، وزیر مخصوص، و مشیرالدوله بود، از رجال برجسته و نامدار ایران در [[عصر قاجار]] بود. وی که شوهر چهارم [[عزت‌الدوله]]، خواهر [[ناصرالدین شاه]] و بیوه [[امیرکبیر]] به شمار می‌آمد، به مسوولیت‌های مهمی همچون حکومت [[عراق عجم|عراق]] و [[کمره]]، [[لرستان]] و خوزستان، یزد، گیلان، مازندران، فارس و... رسید و مدتی هم وزیر امور خارجه و وزیر عدلیه بود.
سطر ۲۱ ⟵ ۲۰:
وی پس از مراجعت از ماموریت [[فارس]] و تا سال ۱۲۹۴ قمری شغل مهمی نداشت تا در این سال به حکومت [[مازندران]] و سپس به جای برادرش که در معیت شاه به فرنگ رفته بود، به کفالت وزارت خارجه و سپهسالاری قشون منصوب شد.
 
در سال 1297۱۲۹۷ هجری قمری و پس از محمود خان ناصرالملک، وزیر بنائی شد. وزارت بنائی که امور مربوط به بنائی دولتی را به انجام می رسانید،می‌رسانید، از جمله وزارتخانه هایوزارتخانه‌های پرسودی بود که طرفدار بسیار داشت و ادارۀادارهٔ بنائی دیوان اعلا نامیده می شدمی‌شد و عنوان کامل وزیر آن، وزیر بنائی دیوانی کل ممالک محروسه بود.
 
پس از درگذشت حاج میرزا حسین خان سپهسالار که لقب مشیرالدوله داشت و برادر یحیی خان محسوب می شد،می‌شد، ناصرالدین شاه قاجار در جمادی الثانی سال 1299۱۲۹۹ هجری قمری، لقب مشیرالدوله را به یحیی خان اعطا کرد و وی را بعنوان وزیر عدلیه منصوب نمود. همچنین در همین زمان لقب قبلی او (معتمدالملک) به پسرش میرزا حسین خان داده شد.
 
در سال 1301۱۳۰۱ هجری قمری، ناصرالدین شاه، یحیی خان مشیرالدوله را به مناسبت انتساب نزدیکی که به خاندان سلطنتی داشت، برای تبریک جشن بلوغ ولیعهد روسیه، یعنی نیکلای دوم فرزند الکساندر سوم، با تشریفات تمام به دربار پطرزبورگ فرستاد. در همین سفر بود که یحیی خان مشیرالدوله به لقب جناب اشرف نیز ملقب گردید.
 
یحیی خان مشیرالدوله در سلخ (روز اول ماه) جمادی الاول سال 1303۱۳۰۳ هجری قمری به عنوان وزیر خارجه ایران منصوب گردید و این سمت را تا روز چهارشنبه 11۱۱ ذیقعده سال 1304۱۳۰۴ قمری عهده دار بود. در انتصاب وی که سیاستمداری روسوفیل بود، روسها نقش عمده ایفا نمودند.
 
وی در سال 1306۱۳۰۶ هجری قمری، مجدداً به وزارت عدلیه رسید و این بار وزارت تجارت هم ضمیمۀضمیمهٔ شغل او بود.
 
'''یحیی‌خان قزوینی''' در روز 20۲۰ جمادی الثانی سال ۱۳۰۹ هجری قمری در سن ۶۲ سالگی فوت کرد. جسد وی طی مراسمی در [[مشهد]] و در حرم امام رضا(ع)، و در جوار قبر برادرش میرزا حسین خان سپهسالار به خاک سپرده شد.
 
== درباره او ==
یحیی خان مشیرالدوله از جمله شاخصترین سیاستمدران روسوفیل (متمایل به روسیه) در تاریخ ایران به شمار می رفتمی‌رفت. در این ارتباط مخبرالسلطنه هدایت در کتاب مشهورش، خاطرات و خطرات می نویسدمی‌نویسد:
 
{{نقل قول|یحیی خان وزیر امورخارجه، رسماً نوکر روس بود. در فوتش ناصرالدین شاه شکر کرد، این بوده احوال مملکت ما در باطن امر!}}
 
[[اعتمادالسلطنه]] در خاطرات روزانه خویش، از مرگ یحیی خان ابراز تألم و ناراحتی می کندمی‌کند و می نویسدمی‌نویسد:
 
{{نقل قول|خبر فوت مشیرالدوله بی حد و اندازه مرا متالم نمود. این شخص به تمام مردم نیکی کرده، از بزرگ و کوچک، هرکس به جهتی رهین منت او هستند. نسبت به من خیلی مهربان بود، شریک غم و شادی بود، نمی دانمنمی‌دانم به چه زبان افسردگی خود را شرح دهم...}}
 
این در حالیست که خود اعتمادالسلطنه در برخی از آثار دیگر خویش، همچون کتاب خلسه، زبان به بدگوئی بسیار از یحیی خان مشیرالدوله گشوده استگشوده‌است.
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۴۸ ⟵ ۴۷:
 
== منبع ==
* {{یادکرد |کتاب= شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری(جلد 4۴)| نویسنده= بامداد، مهدی| ناشر= زوار| چاپ= اوّل| شهر=تهران | سال= ۱۳۴۷| شابک=}}
* {{یادکرد |کتاب= خاطرات و خطرات| نویسنده= هدایت، مهدیقلی| ناشر= زوار| چاپ= سوم| شهر=تهران | سال= 1361۱۳۶۱| شابک=}}
[[رده:قاجاریان]]