'''اتابکان آذربایجان'''. سلسله‌ای از اتابکان که از ۵۳۱ تا ۶۲۲ ق. در آذربایجان حکومت رانده‌اند.
[[ایلدگز]] از غلامان ترک قبچاقی[[قبچاق]]ی سلطان مسعود پادشاه [[سلجوقی]] عراق در دربار این پادشاه بدان درجه ارتقا یافت که با خواهر زن سلطان در حکومت [[آذربایجان]] شریک شد پسرش محمد علاوه بر آذربایجان زمامدار حقیقی ممالک سلاجقه ٔ عراق گردید [[قزل ارسلان]] برادر محمد که در آذربایجان از برادر نیابت میکرد جای او را گرفت و لقب امیرالأمراء یافت ولی چون به ادعای حق سلطنت برخاست کشته شد دو برادرزاده ٔ او که پس از عم خود به امارت رسیدند دیگر گرد این ادعا نگردیدند. انقراض این سلسله بدست [[خوارزمشاهیان]] صورت گرفت.
