آمفیبول: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱:
[[Image:Amphibole.jpg|thumb|آمفیبول ([[هورنبلند]])]]
'''آمفیبول''' گروهی از [[کانیهای سیلیکات|سیلیکات‌ها]] است که دارای ساختمان زنجیره‌ای مضاعف می‌باشد، از دستهٔ [[کانیهای سیلیکات#سیلیکات‌های زنجیره‌ای|سیلیکات‌های زنجیره‌ای]] یا اینوسیلیکات است و البته شباهت زیادی به پیروکسن که از سیلیکات‌های زنجیره‌ای ساده‌اند، دارند. از آنجایی که آمفیبول‌ها دارای یون (OH) اند، به آن‌ها کانیهای هیدروکسیل نیز می‌گویند.
سطر ۸ ⟵ ۹:
==ویژگی‌های کلی==
===محل پیدایش===
بسیاری از آمفیبول‌ها را در سنگهای [[سنگ آذرین|آذرین]] و [[دگرگونی (زمین‌شناسی)|دگرگونی]] به طور فراوان می‌توان دید. کانیهای مورد بحث در هر نوع سنگ آذرین خواه اسید، قلیایی بازیک یا اولترا بازیک ممکن است دیده شود ولی در سنگهای حد واسط فراوان تر می‌باشد. آمفیبول‌ها بویژه در سنگهای آذرین پلوتونیک فراوانند و در انواع آتشفشانی اهمیت چندانی ندارد.
===ترکیب شیمیایی===
در ساختمان آمفیبول‌ها جانشینی [[یون]]ها به مقدار فراوان صورت می‌گیرد و به همین جهت ترکیب شیمیایی این کانی‌ها بسیار متفاوت است. ترکیب ساده ترین آمفیبول دارای کلسیم زیاد یعنی [[ترمولیت]] است که در آن اتم‌های کلسیم موقعیت‌های شش تایی و هشت تایی ساختمان اتمی را اشغال می‌نماید.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A2%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%84&SSOReturnPage=Check&Rand=0 دانش‌نامهٔ رشد]
سطر ۲۷ ⟵ ۲۸:
===سری آمفیبول‌های فرومنیزین تک‌شیب===
از نظر ترکیب شیمیایی تقریباً همانند سری آمفیبول‌های فرومنیزین راست‌لوزی می‌باشد که در ساختار بلوری با هم فرق دارند کانیهای مهم این سری عبارتند از:
*[[کومینگتونیت]]: <math>Fe_{2}Mg_{5}Si_8O_{22}(
*[[گرونریت]]: <math>Fe_7Si_8O_{22}(OH)_2</math>
===سری آمفیبول‌های فرومنیزین و کلسیم‌دار تک‌شیب===
در این سری برخلاف سری‌های دیگر [[کلسیم]] در ترکیب آن‌ها شرکت دارد وسیلیکات‌های فرومنزین کلسیک را تشکیل می‌دهند. این سری را می‌توان همانند پیروکسن‌های فرومنیزین وکلسیم‌دار یعنی دیوبسید-هندنبرژیت دانست.
سری ایزومورف کانیهای مذکور به شرح زیر است:
*[[ترمولیت]]: <math>Ca_2Mg_5Si_8O_{22}(
*[[آکتینوت]]: <math>Ca_2(
*[[آزبست]] (Asbaste) یا پنبهٔ نسوز ،نوعی از این کانی‌ها است که بصورت رشته‌های بسیار باریکی در می‌آید وترکیب شیمیایی آن به ترمولیت نزدیک می‌باشد.این رشته‌ها قابل انعطاف بوده واز آن پارچه‌های نسوز می‌بافند.
*[[آمیانت]] (Amiante) با پنبهٔ کوهی نام دیگری است که به آن داده می‌شود.
سطر ۴۰ ⟵ ۴۱:
این سری از آمفیبول‌ها با داشتن [[سدیم]] و آهن سه ظرفیتی در ترکیب خود مشخص هستند. همگی در ساختار تک‌شیب بلوری می‌شوند. مقدار درصد Na<sub>3</sub>O در این کانی‌ها بین ۵ تا ۱۰ درصد می‌باشد.
مهمترین کانی‌ها از این سری عبارتند از :
*[[ریبکیت]]: <math>Na_2Fe_3^{2+}Fe^{3+}_2Si_8O_{22}(
*[[گلوکوفان]]: <math>Na_2(
کانی حدواسط بین ریبکیت و گلوکوفان، [[کروسیت]] (Crossite) نام دارد.
==آمفیبول‌های حد واسط یا هورنبلندها==
سری کانیهای [[هورنبلند]] (Hornblendes) عمومی‌ترین آمفیبول‌های تک‌شیب را تشکیل می‌دهند. این سری از نظر ترکیب شیمیایی بسیار متنوع است و در سنگهای آذرین و [[
* هورنبلند عادی یا هورنبلند سبز که مقدار آهن آن کم است.
* هورنبلند بازالتی یا اکسنی هورنبلند یا هورنبلند سیاه که دارای آهن زیاد است وخاص سنگهای [[بازالت]]ی می‌باشد.<ref>[http://www.gsi.ir/Main/Lang_fa/Page_46/GroupId_01-06/DataId_405/Action_Pn4/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87.%D8%A2%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%87%D8%A7.html پایگاه مجازی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور]
| |||