دی‌ان‌ای میتوکندریایی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[Imageپرونده:Mitochondrial DNA en.svg|thumb|300px|left|Mitochondrial DNA.]]

[[Fileپرونده:Electron microscopy reveals mitochondrial DNA in discrete foci.jpg|thumb|تصاویر میکروسکوپ الکترونی که mtDNA را اشکار می‌کند (A) Cytoplasmic section after immunogold labelling with anti-DNA; gold particles marking mtDNA are found near the mitochondrial membrane. (B) Whole mount view of cytoplasm after extraction with CSK buffer and immunogold labelling with anti-DNA; mtDNA (marked by gold particles) resists extraction. From Iborra et al. , 2004.<ref name="pmid15157274">{{cite journal |author=Iborra FJ, Kimura H, Cook PR |title=The functional organization of mitochondrial genomes in human cells |journal=[[BMC Biol.]] |volume=2 |issue= |pages=9 |year=2004 |pmid=15157274 |pmc=425603 |doi=10٫۱۱۸۶/۱۷۴۱-۷۰۰۷-۲-۹ |url=http://www.biomedcentral.com/1741-7007/2/9}}</ref>]]

مشاهده شده که میتوکندری در بعضی از گونه‌ها مانند صدف‌ها می‌تواند از پدر به ارث برسد<ref>Hoeh WR, Blakley KH, Brown WM (۱۹۹۱). «Heteroplasmy suggests limited biparental inheritance of Mytilus mitochondrial DNA». Science ۲۵۱ (۵۰۰۰): ۱۴۸۸–۱۴۹۰. doi:۱۰٫۱۱۲۶/science.۱۶۷۲۴۷۲. PMID 1672472.</ref>.<ref>Penman, Danny (۲۳ August 2002). «Mitochondria can be inherited from both parents». NewScientist.com. Retrieved ۲۰۰۸-۰۲-۰۵.</ref> همچنین وراثت پدری میتوکندری در برخی حشرات چون مگس میوه<ref>Kondo R, Matsuura ET, Chigusa SI (۱۹۹۲). «Further observation of paternal transmission of Drosophila mitochondrial DNA by PCR selective amplification method,». Genet. Res. ۵۹ (۲): ۸۱–۴. doi:۱۰٫۱۰۱۷/S0016672300030287. PMID 1628820.</ref>، زنبور عسل<ref>Meusel MS, Moritz RF (۱۹۹۳). «Transfer of paternal mitochondrial DNA during fertilization of honeybee (Apis mellifera L.) eggs». Curr. Genet. ۲۴ (۶): ۵۳۹–۴۳. doi:۱۰٫۱۰۰۷/BF00351719. PMID 8299176.</ref> و برخی جیرجیرک ها<ref>Fontaine, KM, Cooley, JR, Simon, C (۲۰۰۷). «Evidence for paternal leakage in hybrid periodical cicadas (Hemiptera: Magicicada spp.)». PLoS One. ۹ (۹): e892. doi:۱۰٫۱۳۷۱/journal.pone.۰۰۰۰۸۹۲. PMC 1963320. PMID 17849021.</ref> نیز گزارش شده‌است. شواهد حاکی از این هستند که توارث پدری میتوکندری در میان پستانداران بسیار نادر است. به طور مشخص نتایج ثبت شده‌ای در مورد موش‌ها موجودند که میتوکندری‌های پدری پس زده شده‌اند.<ref>Gyllensten U, Wharton D, Josefsson A, Wilson AC (۱۹۹۱). «Paternal inheritance of mitochondrial DNA in mice». Nature ۳۵۲ (۶۳۳۲): ۲۵۵–۷. doi:۱۰٫۱۰۳۸/۳۵۲۲۵۵a0. PMID 1857422.</ref><ref>Shitara H, Hayashi JI, Takahama S, Kaneda H, Yonekawa H (۱۹۹۸). «Maternal inheritance of mouse mtDNA in interspecific hybrids: segregation of the leaked paternal mtDNA followed by the prevention of subsequent paternal leakage». Genetics ۱۴۸ (۲): ۸۵۱–۷. PMC 1459812. PMID 9504930.</ref> این مساله در میان گوسفندان<ref>Zhao X, Li N, Guo W, et al. (۲۰۰۴). «Further evidence for paternal inheritance of mitochondrial DNA in the sheep (Ovis aries)». Heredity ۹۳ (۴): ۳۹۹–۴۰۳. doi:۱۰٫۱۰۳۸/sj.hdy.۶۸۰۰۵۱۶. PMID 15266295.</ref> و همچنین گاوهای شبیه سازی شده یافت شده است<ref>Steinborn R, Zakhartchenko V, Jelyazkov J, et al. (۱۹۹۸). «Composition of parental mitochondrial DNA in cloned bovine embryos». FEBS Lett. ۴۲۶ (۳): ۳۵۲–۶. doi:۱۰٫۱۰۱۶/S۰۰۱۴-۵۷۹۳(۹۸)۰۰۳۵۰-۰. PMID 9600265.</ref> و همچنین در یک مورد خاص انسانی.<ref>Schwartz M, Vissing J (۲۰۰۲). «Paternal inheritance of mitochondrial DNA». N. Engl. J. Med. ۳۴۷ (۸): ۵۷۶–۸۰. doi:۱۰٫۱۰۵۶/NEJMoa020350. PMID 12192017.</ref>

| [[NADH dehydrogenase]]<BRbr />(complex I) || [[MT-ND۱]], [[MT-ND۲]], [[MT-ND۳]], [[MT-ND۴]], [[MT-ND4L]], [[MT-ND۵]], [[MT-ND۶]]

| [[Coenzyme Q - cytochrome c reductase]]/[[Cytochrome b]]<BRbr />(complex III) || [[MT-CYB]]

| [[cytochrome c oxidase]]<BRbr />(complex IV) || [[MT-CO۱]], [[MT-CO۲]], [[MT-CO۳]]

[[Fileپرونده:Mitochondrial DNA and diseases.png|thumb|نقش mtDNA در برخی از بیماری‌های انسانی]]

در انسان‌ها mtDNA، تعداد ۱۶۵۶۹ بلوک سازندهٔ DNA (جفت‌های باز) را شامل می‌شود<ref>Reguly B, Jakupciak JP, Parr RL. ۳٫۴ kb mitochondrial genome deletion serves as a surrogate predictive biomarker for prostate cancer in histopathologically benign biopsy cores. Can Urol Assoc J. ۲۰۱۰ Oct;۴(۵):E۱۱۸-۲۲. PubMed PMID: ۲۰۹۴۴۷۸۸; PubMed Central. PMID 2950771.</ref> که نمایش دهندهٔ بخشی از مجموع DNA موجود در سلول است. برخلاف DNA هسته که از هر دو والد به ارث می‌رسد و در ان ژن‌ها در طی فرایند نوترکیبی چینشی تازه می‌یابند در mtDNA معمولا از والد به فرزند تغییری مشاهده نمی‌شود. با این وجود mtDNA نیز دچار نوترکیبی می‌شود و این کار را با کپی‌هایی از خودش در یک میتوکندری واحد انجام می‌دهد. به این دلیل و نیز به دلیل اینکه در حیوانات mtDNA نرخ جهش بالاتری نسبت به DNA هسته دارد<ref>Robinson K, Creed J, Reguly B, Powell C, Wittock R, Klein D, Maggrah A, Klotz L, Parr RL, Dakubo GD. Accurate prediction of repeat prostate biopsy outcomes by a mitochondrial DNA deletion assay. Prostate Cancer Prostatic Dis. ۲۰۱۰ Jun;۱۳(۲):۱۲۶-۳۱. Epub 2010 Jan 19. PubMed. PMID 20084081.</ref> مولکول mtDNA ابزاری قوی برای ردیابی نسل‌ها از طریق مادری است و از این طریق برای جستجوی اجداد بسیاری از گونه‌ها در طول صدها نسل بکار می‌رود. mtDNA انسان همچنین می‌تواند برای شناسایی افراد بکار رود.<ref>http://chemistry.umeche.maine.edu/CHY431/MitoDNA.html</ref> مراکز پزشکی قانونی گاهی اوقات مقایسه‌های mtDNA را برای شناسایی بقایای انسانی و به ویژه شناسایی بقایای اسکلت‌های قدیمی به کار می‌برند. گرچه mtDNA برخلاف DNA هسته تنها مختص به یک شخص نیست اما می‌توان با استفاده مشترک از ان و شواهد دیگر (مانند شواهد ریخت شناسی، شواهد مکانی و...) عمل شناسایی را انجام داد. همچنین به عنوان گواهی سلبی نیز عمل می‌کند.<ref>Brown WM, George M Jr. , Wilson AC (۱۹۷۹). «Rapid evolution of mitochondrial DNA». Proc Natl Acad Sci USA ۷۶ (۴): ۱۹۶۷–۱۹۷۱. doi:۱۰٫۱۰۷۳/pnas.۷۶٫۴.۱۹۶۷. PMC 383514. PMID 109836.</ref> بسیاری از محققان معتقدند mtDNA نسبت به DNA هسته‌ای ابزار بهتری برای شناسایی بقایای اسکلت‌های قدیمی است زیرا به دلیل وجود کپی‌های زیاد از mtDNA در سلول احتمال بدست اوردن یک نمونهٔ مفید افزایش می‌یابد و به این خاطر که یک همسانی با یک ارتباط زنده بسیار محتمل است حتی اگر فواصل نسلی مادری زیادی انها را از هم جدا کند. جسد یک تبهکار معروف امریکایی از همین طریق و به وسیلهٔ مقایسهٔ mtDNA او با یکی از اعقاب مسیر دختری وی مشخص شد<ref>Brown WM (۱۹۸۰). «Polymorphism in mitochondrial DNA of humans as revealed by restriction endonuclease analysis». Proc Natl Acad Sci USA ۷۷ (۶): ۳۶۰۵–۳۶۰۹. doi:۱۰٫۱۰۷۳/pnas.۷۷٫۶.۳۶۰۵. PMC 349666. PMID 6251473.</ref>. همینطور نشخیص هویت برخی از اعضای خاندان سلطنتی روسیه به وسیله مقایسه با اقوام مادری انها.<ref>Paleo-DNA Laboratory - Forensic Services</ref>

[[Categoryرده:دی‌ان‌ای]]