الیاف طبیعی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الیاف طبیعی'''، به الیافی می گویند که منشاء طبیعی داشته و از مواد شیمیایی در تولید آنها استفاده نشده است. حیوانات و گیاهان می توانند منشاء الیاف طبیعی بوده و در تهیه این دسته از الیاف کاربرد داشته باشند. جانورانی نظیر [[گوسفند]]، [[بز]]، [[کرم ابریشم]]، [[آلپاکا]] و [[خرگوش]] و گیاهانی مانند [[پنبه]]، [[کتان]]، [[کنف]]، [[چتایی]]، [[سیسال]] و [[نارگیل]]، منشاء الیاف طبیعی هستند. همچنین الیاف [[آزبست]] یا پنبه نسوز نیز منشاء طبیعی (معدنی) داشته و در تهیه لباس هایلباس‌های ضد آتش از آنها استفاده می شود. [[پشم]] و [[ابریشم]] از اصلی تریناصلی‌ترین و پرکاربرد ترینپرکاربردترین الیاف طبیعی با ریشه حیوانی هستند و همواره در [[اقتصاد]] کشورها نقش کلیدی را به عهده داشته اند. مهمترین لیف با ریشه گیاهی، الیاف [[پنبه]] است، این لیف در برخی کشورها مثل ازبکستان، هند، ترکمنستان، مصر و پاکستان، نقش اقتصادی مهمی را ایفا می کند. از آنجا که الیاف طبیعی جذب آب بیشتری نسبت به [[الیاف مصنوعی]] دارند و همچنین عایق حرارتی بهتری نسبت به الیاف بشر ساخت هستند، لذا در تهیه الیاف مصنوعی، بنا بر فناوری [[تکسچرایزینگ]]، الیاف طبیعی الگو بوده و الیاف مصنوعی را با توجه به نزدیک تر شدن خصوصیات شان به الیاف طبیعی تولید می کنند.

در یک زمان از طول تاریخ، انسان دریافت که رویش مویین پوست حیوانات و رشته هایرشته‌های نازک و بلند برخی از گیاهان آمادگی دارند که به وسیله تابیده شدن به دور خود، رشته هایرشته‌های بلند تری را تشکیل دهند که موسوم به [[نخ]] است. بشر با بافتن نخ به تولید [[پارچه]] روی آورد تا به این روش پوشاک را ابداع نماید.

این الیاف پوشش بدن جیوانات را تشکیل می دهند که مهمترین آنها عبارت اند از [[پشم]] و مو (مثل کشمیر، آلکاپا و موی خرگوش) و یا اینکه از ماده ای که از [[کرم ابریشم]] خارج می شوند به وجود می آید، مانند: ابریشم طبیعی و ابریشم وحشی. الیاف حیوانی به گروه هایگروه‌های فرعی زیر تقسیم می شوند:

الیاف گیاهی شامل مهمترین الیاف نساجی یعنی پنبه و تعداد دیگری از الیاف مانند [[کتان]]، [[کنف]] و [[چتایی]]. این دسته از الیاف بر حسب این که از کدام قسمت گیاه تهیه می شوند باز خود به دسته هایدسته‌های فرعی تقسیم می گردند که عبارتند از:

مصرف این نوع الیاف در [[صنعت نساجی]] محدود بوده و مهمترین آنها [[آسبست]] ([[آزبست]]) یا [[پنبه نسوز]] می باشد. این الیاف دارای مصارف صنعتی هستند و در [[پارچه]] های‌های ضد حریق نیز به کار می روند.

در نتیجه پژوهش هاپژوهش‌ها مشخص شده است که همان طور که در [[ریسندگی]]، یک نخ از تابیده شدن مجموع الیاف ساخته می شود یک لیف هم از مجموع رشته هایرشته‌های کوچکتری به نام فایبریل به وجود آنده است. هر فابریل نیز مرکب از مولکول هایمولکول‌های زنجیری ([[پلیمر]] یا بزرگ مولکول) است که کم و بیش به موازات یکدیگر در محور طولی فایبریل قرار دارند و در بعضی نقاط به وسیله زنجیرهای عرضی به یگدیگر متصل شده اند.

===نحوه قرار گرفتن مولکول هامولکول‌ها در لیف===

مولکول هایمولکول‌های سازنده الیاف کم و بیش به طور موازی در انتداد طول محمور لیف قرار گرفته اند. در حقیقت تشابه زیادی در طرز قرار گرفتن [[مولکول]] ها‌ها در لیف و الیاف در نخ وجود دارد.

آرایش یافتگی مولکول هایمولکول‌های الیاف عبارت است از قرارگرفتن زنجیر طویل مولکول هامولکول‌ها به طور موازی نسبت به محور لیف، درجه آرایش یافتگی مولکول هایمولکول‌های الیاف طبیعی بستگی به نوع لیف دارد؛ برای مثال [[رامی]] و [[کنف]] هر دو الیاف سلولزی هستند و زنجیرهای مولکولی آنها آرایش یافته است و در نتیجه دارای استحکام بیشتری نسبت به پنبه هستند.

ساختمان و شکل ظاهری الیاف یکی از مهمترین عواملی است که بر خواص نخ و پارچه اثر به سزایی دارد به طور مثال سطح فلس دار و یا موج دار پشم اثر مستقیمی بر خاصیت نمدی شدن پارچه هایپارچه‌های پشمی و همچنین بر خاصیت " زیردست" پشم دارد.

لازم ترینلازم‌ترین ویژگی الیاف که به عنوان ماده خام جهت تهیه نخ و سپس در ساختمان پارچه به کار می رود قدرت آن است. از آنجایی که پارچه هاپارچه‌ها بر حسب مقاصد مختلف تهیه می شوند. فدرت مجموع دسته لیف همیشه کمتر از قدرت فرد فرد الیافی است که آن را ساخته اند.

هنگامی که الیاف در محیط مرطوب قرار گیرند و یا هنگامی که در آب غوطه ور هستند مولکول هایمولکول‌های آب از طریق نقاط آرایش نیافته در الیاف به سرعت به داخل آنها نفوذ می کنند.

* پارچه شناسیپارچه‌شناسی سال اول دبیرستان هایدبیرستان‌های خدمات، لیلی ثمری