وزیرستان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Raff~fawiki (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: بخش زیادی از صفحه را برداشت.(AF) |
|||
خط ۱:
[[پرونده:Pakistan and Waziristan.PNG|thumb|وزیرستان شمالی و جنوبی با رنگ سبز درون پاکستان سفید رنگ نشان داده شده است.]]
'''وزیرستان''' (سرزمین وزیر) خطه‌ای‌ست در شمال باختری [[پاکستان]] و هم مرز با [[افغانستان]].
مساحت این منطقه تقریبا ۱۱٬۵۸۵ کیلومتر مربع است.
وزیرستان قسمتی از [[مناطق خودمختار قبایلی پاکستان]] است. این مناطق خارج از کنترل ۴ ایالت [[پنجاب]]، [[سند]]، [[ایالت مرزی شمال غربی|سرحد]] و [[بلوچستان پاکستان|بلوچستان]] است.
وزیرستان شامل مناطق باختر و جنوب باختری [[پیشاور]] و میان رود [[توچی]] در شمال و رود [[گومال]] در جنوب است. [[ایالت مرزی شمال غربی|ایالت سرحد شمال باختری]] دقیقا در خاور (شرق) وزیرستان جای دارد.
قبایل این منطقه از نوعی [[خودمختاری]] در وزیرستان برخوردارند که پیشینهٔ این خودمختاری، به [[خط دیورند|معاهدهٔ دیورند]] میان [[بریتانیا|امپراتوری بریتانیای کبیر]] و [[افغانستان]] باز می‌گردد.
بر طبق این قرارداد، قبایل وزیرستان از سال ۱۲۷۲ خورشیدی (۱۸۹۳ میلادی) تا کنون از خودمختاری برخوردارند.
تاخت و تاز قبایل [[پشتون]] این منطقه در خاک [[هند بریتانیا]] تبدیل به یک مشکل همیشگی برای [[انگلستان]] شده بود. این تاخت و تازها و عملیات متقابل و تنبیهی انگلستان، بارها و بارها در میان سالهای ۱۲۳۹ تا ۱۳۲۴ (۱۸۶۰ تا ۱۹۴۵) تکرار شد. وزیرستان بعد از سال ۱۳۲۶ (۱۹۴۷) در زمان تجزیه [[هندوستان]]، به [[پاکستان]] ملحق شد.
از این تاریخ به بعد به منظور اداره بهتر وزیرستان تصمیمی مبنی بر تقسیم این مناطق به دو قسمت شمالی و جنوبی گرفته شد.
طبق آمار سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸) جمعیت [[وزیرستان شمالی]] ۳۶۱٬۲۴۶ نفر و جمعیت [[وزیرستان جنوبی]] ۴۲۹٬۸۴۱ نفر گزارش شده‌است.
اگرچه دو قسمت وزیرستان فرقهای بسیاری باهم دارند ولی قبیله‌های هر دو زیرشاخه‌ای از قبایل وزیر هستند که به زبان مشترکشان یعنی زبان [[زبان وزیری|وزیرولا]] سخن میگویند. زبان وزیرولا شاخه‌ای از زبان پشتوست ولی در سخن تفاوتهای آشکاری با پشتو داراست.
قبایل وزیرستان دارای شهرت بسیاری در خشونت و جنگجویی و نزاع‌های خانوادگی هستند.
حکومت در وزیرستان به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم میشود که هر کدام از شورایی ([[جرگه]]ای) از مردان [[ریش سفید]] قبیله‌ها تشکیل میشود.
قبایل وزیرستان از نظر اجتماعی و مذهبی، مردمانی بشدت سنتی و [[بنیادگرا]] هستند. زنان وزیرستان بشدت و با دقت توسط مردان خانه مراقبت و خانه نشین میشوند. نظام خانوادگی در وزیرستان مطلقا مردسالارانه است.
نظام و همبستگی قبایل این منطقه بشدت مستحکم است. در اصطلاح به این نظام، نظام مسئولیت جمعی گویند و از این نظام در آیین نامه جرائم در منطقه وزیرستان استفاده میشود.
[[طالبان]] در این منطقه نفوذ بسیاری دارند مخصوصا پس از حمله [[امریکا]] در سال ۱۳۸۰ (۲۰۰۱) به افغانستان.
== وزیرستان شمالی ==
== وزیخل، میرعلی، عداک، هورماز، هاسسوخل، زیرکی، تاپی، ایسسوری، حیدرخل، خددی و عربکت است.▼
{{نوشتار اصلی|وزیرستان شمالی}}
مرکز منطقه وزیرستان شمالی، [[میران‌شاه]] (درگویش محلی میرون شاه) است.
بیشتر باشندگان این منطقه از قبیله ''درویش خل'' هستند. قبیله درویش خل خود زیرشاخه‌ای از قبیله بزرگتر ''عثمان زی'' است. درمقابل باشندگان وزیرستان جنوبی بیشتر از قبیله ''احمدزی'' هستند.
درویش خل‌ها در روستاهای کوهستانی محفوظ و دور از دسترس می‌زیند.
روستاهای معروف این منطقه: رازماک، داتاخل، اسین وام، دوسالی، شوال و دائور نام دارند.
▲
وزیرستان شمالی با [[ولایت خوست]] افغانستان هم مرز است.
سطر ۱۶ ⟵ ۴۰:
== وزیرستان جنوبی ==
مرکز منطقه وزیرستان جنوبی وانا است. وزیرستان جنوبی ۶٬۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد که بیشتر آن زیر حکومت دفتر نمایندگی دولت پاکستان است اما دولت مرکزی پاکستان، کنترل مستقیمی بر حکومت وزیرستان جنوبی ندارد.
وزیرستان جنوبی توسط یک نماینده سیاسی دولت پاکستان، بصورت غیر مستقیم اداره میشود. این نماینده حتماً باید یک فرد از این منطقه یا نهایتا یک فرد وزیرستانی باشد. این سیستم اداره کردن، میراث شکل حکومتی راج‌های هند بریتانیاست.
در دفتر نمایندگی این منطقه، نمایندگان سه قبیله وزیر، [[مهسود]] و بورکی وجود دارد.
== شورش وزیرستان (۱۲۹۹-۱۲۹۸) (۱۹۲۰-۱۹۱۹) ==
[[پرونده:Flag_of_Waziristan_resistance_(1930s).svg|thumb|پرچم جنبش مقاومت وزیرستان درمقابل بریتانیا در سال ۱۹۳۰]]
جنگجویان کوهستان و قبایل [[مسلمان]] مناطق سخت‌گذر وزیرستان که در شمال باختری‌ترین مرز هند بریتانیا با افغانستان قرار داشتند، دهه سختی را برای ارتش [[بریتانستان]] تحمیل کردند.
این جنگها در اوایل قرن بیستم با هجوم هند [[بریتانیا]] به افغانستان شعله ور شد.
هرچند که نیروهای بریتانستان به سرعت افغانها را شکست داد ولی قبایل وزیرستان جنگ بسیار سختی را به نیروهای مستعمراتی بریتانستان تحمیل کردند.
بسیاری از مردان وزیرستانی، کهنه سربازانی بودند که از تاکتیکهای مدرن نظامی در مقابل نیروهای هندی و انگلیسی که به وزیرستان فرستاده شده بودند استفاده می‌کردند.
یکی از راههای مقابله بریتانیا با شورشیان وزیرستان، استفاده از نیروی‌های سلطنتی در مقابل شورشیان بود. بعداً از همین تاکتیک درمورد فرونشاندن شورش [[عرب|عربها]] در [[عراق]] در سالهای (۱۳۰۰ تا ۱۲۹۹) (۱۹۲۱ تا ۱۹۲۰) استفاده شد.
== منابع ==
* {{یادکرد ویکی|عنوان =Waziristan|پیوند =http://en.wikipedia.org/wiki/Wazirist|زبان =انگلیسی|بازیابی =۲ فوریۀ ۲۰۱۱ میلادی}}
[[رده:جغرافیای پاکستان]]
[[رده:پشتون]]
[[ar:وزيرستان]]
[[bg:Вазиристан]]
سطر ۳۸ ⟵ ۷۶:
[[fr:Waziristan]]
[[gl:Waziristán]]
[[hy:Վազիրիստան]]
[[id:Waziristan]]
[[it:Waziristan]]
[[ja:ワズィーリスターン]]
[[ka:ვაზირისტანი]]
[[ko:와지리스탄]]
[[nl:Waziristan]]
[[no:Waziristan]]
[[pl:Waziristan]]
[[ps:وزيرستان]]
[[pt:Waziristão]]
[[ru:Вазиристан]]
[[sv:Waziristan]]
[[tr:Veziristan]]
[[uk:Вазиристан]]
| |||