زبان ناواتل: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Pbahramian (بحث | مشارکتها) صفحه‌ای جدید حاوی ''''زبان ناهواتل''' یک زیرگروه از زبان‌های مرتبط و بهم وابسته بومی در [[آمریکای مرک...' ایجاد کرد |
Pbahramian (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{Infobox language
'''زبان ناهواتل''' یک زیرگروه از زبان‌های مرتبط و بهم وابسته بومی در [[آمریکای مرکزی]] و بخش‌هایی از [[ایالات متحده آمریکا]]ست که امروزه حدود یک و نیم میلیون تن [[گویشور]] دارد. این زبان از خانواده زبان‌های [[یوتو-آزتک]] محسوب می‌شود.▼
|name = ناهواتل
|nativename = Nāhuatlahtōlli, Māsēwallahtōlli, Mexicano
|familycolor = Uto-Aztecan
|region = '''[[مکزیک]]''' <br /> ([[مخیکو]], [[مکزیکو سیتی]], [[پوئبلا]], [[وراکروز]], [[ایالت هیدالگو]], [[مورلوس]], [[اوآخاکا]], [[میچوآکان]] و[[دورانگو]]),<br /> و مهاجرانی در [[کانادا]] و [[ایالات متحده آمریکا]]
|speakers = ۱٫۴۵ میلیون (۲۰۰۰)<ref>INEGI 2005:3</ref> [[مردم ناهوا]]
|fam1 = [[یوتو آزتک]]
|fam2 = [[آزتک‌ها]]
|fam3 = General Aztec
|agency = [[انجمن ملی زبان‌های بومی مکزیک]]<ref>{{cite web |url=http://www.inali.gob.mx/ |title=Instituto Nacional de Lenguas Indígenas homepage }}</ref>
|iso2=nah
|lc1=nci
|ld1=
|ll1=none
|image =
|imagesize = 100px
|imagecaption = سند فلورنتین, زن آزتکی درحال سخن گفتن به زبان ناهواتل.
|nation = [[مکزیک]]
|notice=IPA
}}
▲'''زبان ناهواتل''' (ˈnaːwatɬ) یک زیرگروه از زبان‌های مرتبط و بهم وابسته بومی در [[آمریکای مرکزی]] و بخش‌هایی از [[ایالات متحده آمریکا]]ست که امروزه حدود یک و نیم میلیون تن [[گویشور]] دارد. این زبان از خانواده زبان‌های [[یوتو-آزتک]] محسوب می‌شود. زبان ناهواتل گویش‌های متعددی دارد که بیشتر آن‌ها روبه نابودی هستند. زبان مادری [[امیلیانو زاپاتا]] ناهواتل بوده‌است. پیش از ورود زبان اسپانای ناهواتل مهم‌ترن زبان مکزیک بوده برای همین این زبان را با نام مکزیکی (Mexicano) نیز می‌شناسند.
==پیشینه زبان==
زبان ناهواتل از حدود سده هفتم میلادی تا کنون در مناطق آمریکای مرکزی تکلم می‌شده و زبان [[آزتک‌ها]] نیز بوده‌است. اوج رواج این زبان برپایه [[گاه‌نگاری آمریکای مرکزی]] در دوره پساکلاسیک بوده‌است. حسب نفوذ و قدرت امپراتوری آزتک این زبان به نواحی دیگری مانند [[تنوشتیتلان]] سوق داده شد و در همان زبان به عنوان [[زبان با اعتبار]] آمریکای مرکزی رواج یافت.<ref>Suárez 1983:149</ref>
سطر ۱۲ ⟵ ۳۳:
==گویشوران امروزی==
زبان ناهواتل امروزه از زبان‌های در خطر نابودی قرار ارد. این زبان در مکزیک به سرعت به سود [[زبان اسپانیایی]] در حال پسروی است و در آمریکا نیز در بسیاری مناطق جای خود را به انگلیسی سپرد. زبان ناهواتل در [[۱۸۹۵ (میلادی)|۱۸۹۵]] [[زبان مادری]] 5% از جمعیت مکزیک بود. این درحالیست که امروزه گوشوران ان زبان تنها ۱٫۴۹٪ از جمعیت کشور را شامل می‌شوند. دلیل عمده این امر را مهاجرت گسترده روستاییان مکزیک از نواحی مرتفع کوهستانی به دورن شهرهای بزرگ و اسپانیایی زبان مکزیک است. با توجه به اینکه در شهرها زبان اصلی و گفتاری اسپانیایی است این زبان کم‌کم جایگاه خود را در میان آن جمعیت مهاجر از دست داد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.inegi.gob.mx/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/censos/poblacion/poblacion_indigena/Hablantes_Nahuatl.pdf |عنوان=Perfil sociodemográfica de la populación hablante de náhuatl |تاریخ بازدید=۲۰ اوت ۲۰۱۱ |اثر=INEGI |قالب=پی.دی.اف |زبان=انگلیسی |}}</ref>
از نیمه اول قرن بیستم تا نیمه دهه هشتاد همان قرن سیاست‌های زبان آموزشی در مکزیک مبتنی بر اسپانیایی‌سازی و تک‌زبانی بود. این امر موجب شکست این زبان در تلاش برای بقا در عصر جدید شد. در آن دوره هیچ نوشته یا آثار ادبی به زبان ناهواتل در این کشور چاپ نشد. با آغاز دهه ۹۰ از قرن بیستم سیاست‌های دولت مکزیک درباره زبان‌ها و فرهنگ‌های بومی تغیر کرد و از آن زمان به آموزش و ابقای زبان‌های بوم مکزیک اهتمام ورزیده‌شد. امروزه از سوی حاکمیت مکزیک بجز زبان اسپانیایی تمامی زبان‌های بومی این کشور به رسمیت شناخته شده و جایگاه زبان رسمی یافته‌اند. هرچند عملا اسپانیایی هنوز بعنوان تک‌زبان رسمی و میانجی ادامه می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://web.archive.org/web/20080317120048/http://www.inali.gob.mx/ind-leyes.html |عنوان=Presentación de la Ley General de Derechos Lingüísticos" |تاریخ بازدید=۲۰ اوت ۲۰۱۱ |زبان=انگلیسی |اثر=Instituto Nacional de Lenguas Indígenas |}}</ref>
==نمونه زبانی==
متن زیر گوشه‌ای از بیانیه‌ایست که در
سطر ۲۸ ⟵ ۴۹:
==منبع==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Nahuatl_language Nahuatl]
* Suárez, Jorge A. (1977). "La influencia del español en la estructura gramatical del náhuatl". Anuario de Letras. Revista de la Facultad de Filosofía y Letras (Ciudad Universitaria, México, D.F.: Universidad Nacional Autónoma de México, Centro de Linguística Hispánica)
==پانویس==
| |||