سید محمدمهدی جعفری: تفاوت میان نسخه‌ها

|زمینه فعالیت= زبان و ادبیات فارسیفارسی، فعال و زندانی سیاسی دوران پهلوی

|ملیت= [[ایرانی]] {{پرچم ایران}}

|آثار= پرتويپرتوی از نهج‎البلاغه (۵ مجلد)؛ آفرينش‌هايآفرینش‌های هنريهنری در گفتار نبوي؛نبوی؛ ترجمه امام علي‎بن‎ابي‎طالبعلی‎بن‎ابی‎طالب (عبدالفتاح عبدالمقصود)

|تاریخ_تولد= ۱۳۱۸

'''سید محمدمهدی جعفری''' (متولد ۱۳۱۸، [[دشتستان]]) نویسنده، پژوهشگر متون دینی ، فعال و زندانی سیاسی دوران پهلوی و استاد بازنشسته [[دانشگاه شیراز]] است.

'''دکتر سیدمحمدمهدی جعفری''' درسال ۱۳۱۸ در روستای دهقاید [[برازجان]] (مرکز [[دشتستان]]) درخانواده‌ای روحانی چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را تا دیپلم متوسطه ادبی در [[برازجان]] گذراند. در سال ۱۳۳۷ وارد دانشکده ادبیات [[دانشگاه شیراز]] شد و در سال ۱۳۴۰ به اخذ لیسانس زبان و ادبیات فارسی توفیق یافت. سپس برای ادامه تحصیل به تهران عزیمت کرد و به دانشسرای عالی وارد شد و ضمن تحصیل، به فعالیت هایفعالیت‌های سیاسی ـ مذهبی در [[نهضت آزادی]] ایران و انجمن اسلامی دانشجویان روی آورد تا این که در سال ۱۳۴۳ همراه با سران و اعضای [[نهضت آزادی ایران]] در دادگاه هایدادگاه‌های بدوی و تجدید نظر نظامی، محاکمه و به چهار سال زندان محکوم شد.

در زندان از فرصت پیش آمده استفاده کرد و ضمن آموختن برخی از درسهای ممکن، به نوشتن تقریرات درس تفسیر [[آیت الله طالقانی]] همت گماشت و سه جلد از تفسیر «[[پرتوی از قرآن]]» آن بزرگوار، بدین وسیله تنظیم وتدوین شد.

همزمان کتابهای «روش تربیتی اسلام» از محمد قطب و «همکاریهای اجتماعی» از شیخ محمد ابوزهره و چند جلد کتاب دیگر را از عربی به فارسی ترجمه کرد که کتاب نخست درسال ۱۳۴۵ در حالی که در زندان بود به چاپ رسید و کتاب دوم پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۴۷ منتشر شد اما چاپ سایر کتابها به سبب آن که از سوی دیگر پژوهشگران ترجمه و انتشار یافته بود، پی گیری نشد. دکتر جعفری پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۴۶، مجدداً به کار ترجمه و فعالیت هایفعالیت‌های سیاسی مخفی پرداخت؛ ضمن آن که به کار تدریس در «دبیرستان کمال» و کارهای مطبوعاتی در «شرکت سهامی انتشار» نیز مشغول بود.

از سال ۱۳۴۷ همکاری فرهنگی با [[سازمان مجاهدین خلق]] را آغاز کرد. موضوع این همکاری، درسهایی از [[قرآن]] و بررسی [[نهج البلاغه]] در برخی از حوزه‌ها بود و به سبب تسلط وی بر متون جدید عربی، کتابچه‌های چریکی '''الفتح''' را برای گروه مذکور ترجمه می‌کرد.

در سال ۱۳۴۹به پیشنهاد [[آیت الله طالقانی]]، کار ترجمه کتاب امام [[علی بن ابی طالب]] نوشته عبدالفتاح عبدالمقصود را آغاز کرد. این کتاب به گفته [[علامه امینی]] – در جلد سوم [[الغدیر]] – بهترین اثر درباره [[امیرالمؤمنین]] است. جلد اول آن در سال ۱۳۳۵ به وسیله آیت الله [[سید محمود طالقانی]] ترجمه شده بود، ولی به علت گرفتاری هایگرفتاری‌های علمی، اجتماعی و سیاسی، [[آیت الله طالقانی]] نتوانست جلدهای بعدی را ترجمه کند. از آنجا که کتاب خواستاران و علاقه مندان بسیاری داشت، [[آیت الله طالقانی]] به استاد جعفری پیشنهاد می کندمی‌کند که از جلد دوم به بعد آن را ترجمه کند. لذا وی این کتاب را که در آغاز چهار جلد بود و سپس متن عربی آن به وسیله مؤلف به نه جلد رسید، تا سال ۱۳۵۴ در هشت مجلد ترجمه کرد که مورد استقبال گسترده دوستداران قرار گرفت و تاکنون بیش از بیست بار به وسیله «[[شرکت سهامی انتشار]]» تجدید چاپ شده استشده‌است.

استاد جعفری در سال ۱۳۵۲ به مقطع فوق لیسانس زبان و ادبیات عربی [[دانشگاه تهران]] وارد شد و از پایان نامه خود تحت عنوان «پژوهشی در اسناد و مدارک نهج البلاغه» به راهنمایی استاد دکتر [[سید جعفر سجادی]]، دفاع کرد. از آن جا که کار پژوهش در اسناد و مدارک نهج البلاغه، برای نخستین بار و به شیوه‌ای علمی در یک محیط دانشگاهی انجام گرفته بود، استادان وقت دانشگاه، وی را به عنوان عضو هیأت علمی برای تدریس نهج البلاغه در [[دانشگاه تهران]] دعوا به همکاری کردند، اما [[ساواک]] با صلاحیت وی مخالفت کرد. لذا چون همزمان در [[فرهنگستان زبان ایران]] به کار ترجمهٔ متون جغرافیایی به فارسی مشغول بود، در همان مؤسسه از سال ۱۳۵۵ به عنوان پژوهشگر استخدام شد.

استاد جعفری در سال ۱۳۵۲ به وسیله مأموران [[ساواک]] دستگیر و در «کمیته ضد خرابکاری» (موزه عبرت کنونی) به زندان افتاد، اما مدتی بعد چون مدرکی علیه او در دست نداشتند، از زندان آزاد شد و دوباره به فعالیت سیاسی مخفی خود ادامه داد.

در سال ۱۳۵۵ مجدداً در [[نهضت آزادی ایران]] به فعالیت پرداخت که تا پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] ادامه داشت. از آبان ۱۳۵۷ تا شهریور ۱۳۵۸ به عنوان مشاور سیاسی دردفتر [[آیت الله طالقانی]] به انجام وظیفه مشغول بود و پس از پیروزی انقلاب، بیشتر به مصاحبه هایمصاحبه‌های تلویزیونی و رادیویی با [[آیت الله طالقانی]] پرداخت.

درسال ۱۳۵۸ از [[فرهنگستان زبان ایران]] به عنوان عضو هیأت علمی گروه عرب به [[دانشگاه تهران]] منتقل گردید و در همان هنگام به شکل مأمور به خدمت در [[وزارت فرهنگ و آموزش عالی]]، منصب معاونت پژوهشی وزیر وقت آقای دکتر [[حسن حبیبی]] را به عهده گرفت. این مسوولیت، تا خردادماه ۱۳۵۹ که به عنوان نماینده مردم [[دشتستان]] ([[برازجان]]) به نخستین دوره [[مجلس شورای اسلامی]] راه یافت، ادامه داشت.

در دوره چهار ساله نمایندگی در [[مجلس شورای اسلامی]]، در کمیسیونهای فرهنگی انجام وظیفه کرد و از سال ۱۳۶۲ با بازگشایی دانشگاه ها،دانشگاه‌ها، به تدریس [[نهج البلاغه]]، متون عربی، [[تاریخ اسلام]] و علوم قرآنی مشغول شد. وی در سال ۱۳۵۵ وارد دوره دکتری «فرهنگ عربی و علوم قرآنی» دانشکده [[الهیات]] [[دانشگاه تهران]] شد، اما به جهت فعالیتهای سیاسی دوران انقلاب، انجام وظایف پس از انقلاب و تعطیلی دانشگاه‌ها در نتیجه انقلاب فرهنگی، کار تحصیل وی به تعویق افتاد، تا این که در سال ۱۳۶۷ از پایان نامه خود با عنوان «تصحیح خطب [[نهج البلاغه]]» به راهنمایی استاد دکتر سیدمحمد باقر حجتی دفاع کرد و به درجه دکتری نائل آمد. استاد جعفری در همان سال به [[دانشگاه شیراز]] منتقل شد و در آن جا به تدریس متون عربی و [[نهج البلاغه]] پرداخت و برای این که نهج البلاغه به صورت یک درس مستقل دانشگاهی درآید کتاب «آموزش نهج البلاغه» را تألیف کرد.

از سال ۱۳۸۳ که دوره کارشناسی ارشد نهج البلاغه در [[دانشکده علوم حدیث]] [[شهر ری]] تأسیس شد تاکنون، به همکاری در آن دانشکده و تدریس در آن رشته اشتغال دا رد.

وی در سال ۱۳۸۵ با رتبه استادی از [[دانشگاه شیراز]] بازنشسته شد، ولی همچنان در [[دانشگاه شیراز]] و دانشگاه هایدانشگاه‌های دیگر به تدریس [[نهج البلاغه]] ادامه می دهدمی‌دهد.

=== ترجمه‌ترجمه ===

* '''همكاري‎هايهمکاری‎های اجتماعياجتماعی''' (شيخشیخ محمد ابوزهره). چاپ سوم، انتشارات اسلامي،اسلامی، ۱۳۶۵.

* '''نهضت بيدارگريبیدارگری در جهان اسلام''' (چند نويسندهنویسنده از دائرة‎المعارف اسلام متن انگليسيانگلیسی). شركتشرکت سهاميسهامی انتشار، ۱۳۶۲.

* '''روش تربيتيتربیتی اسلام''' (محمد قطب). چاپ پنجم، دانشگاه شيراز،شیراز، ۱۳۷۵.

* '''امام علي‎بن‎ابي‎طالبعلی‎بن‎ابی‎طالب''' عبدالفتاح عبدالمقصود (۸ جلد). چاپ پانزدهم، شركتشرکت سهاميسهامی انتشار، ۱۳۷۹.

* '''برترينبرترین هدف در برترينبرترین نهاد يایا زندگانيزندگانی امام حسينحسین (ع)''' شيخشیخ عبدالله‎العلائليعبدالله‎العلائلی (۳ جلد). سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي،اسلامی، ۱۳۷۹.

* '''نهج‌البلاغه''' (سيدسید رضيرضی). انتشارات ذكر،ذکر، تهران، ۱۳۸۶.

* '''آفرينشآفرینش هنريهنری ادبيادبی در گفتار نبوينبوی'''. سيدسید رضي،رضی، سازمان چاپ و انتشارات، تهران، ۱۳۸۷.

=== تأليفتألیف و تحقيقتحقیق و نگارش ===

* '''پژوهشيپژوهشی در اسناد و مداركمدارک نهج‎البلاغه''' (پايان‎نامه‎يپایان‎نامهٔ كارشناسيکارشناسی ارشد). انتشارات قلم، ۱۳۵۶.

* '''آشناييآشنایی با نهج‎البلاغه'''. انتشارات اميركبير،امیرکبیر، ۱۳۶۴.

* '''سيدسید رضيرضی'''. طرح نو، چاپ دوم، ۱۳۷۸.

* '''آموزش نهج‎البلاغه'''. سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،اسلامی، چاپ سوم، (دو جلد در يكیک مجلّد)، ۱۳۸۰.

* '''پرتويپرتوی از نهج‎البلاغه''' (۵ جلد). سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي،اسلامی، ۱۳۸۰-۱۳۸۱.

* '''همايهمای رحمت'''. (زندگانيزندگانی اميرالمؤمنينامیرالمؤمنین از نهج‎البلاغه)، مؤسسه‎ي‌مؤسسهٔ اهل قلم، ۱۳۸۱.

* '''بار ديگردیگر شريعتيشریعتی''' (برشيبرشی از خاطرات). نشر نگاه امروز، چاپ دوم، ۱۳۸۱.

* '''سازمان مجاهدينمجاهدین خلق از درون''' (برشيبرشی از خاطرات). نشر نگاه امروز، ۱۳۸۳.

* '''آفرينش‌هايآفرینش‌های هنريهنری در گفتار نبوينبوی'''. مؤسسة اهل قلم، ۱۳۸۵.

=== تصحيحتصحیح ===

* '''شرح نهج‎البلاغه ميرزامیرزا محمد باقر نوّاب لاهيجانيلاهیجانی''' (با همكاريهمکاری دكتردکتر [[محمد یوسف نيرينیری]]). نشر ميراثمیراث مكتوب،مکتوب، تهران، ۱۳۷۹.

* '''پرتويپرتوی از قرآن'''. آيتآیت الله طالقاني،طالقانی، ويراستاريویراستاری و تنظيمتنظیم و انتشار جلدهايجلدهای سوم تا ششم .

* لوح تقديرتقدیر استاد برجسته از دانشگاه شيرازشیراز

* لوح تقديرتقدیر پژوهشگر نمونه از اداره‌يادارهٔ كلکل ارشاد فارس

* لوح تقديرتقدیر کتاب برگزيدهبرگزیده از دوميندومین دوره‎ي‌دورهٔ كتابکتاب سال ولايتولایت (پرتويپرتوی از نهج‎البلاغه). قم، آبان ۱۳۷۹.

* مدال تقديرتقدیر از رييس‌رییس جمهوريجمهوری [[الجزايرالجزایر]] در مراسم پنجاهمينپنجاهمین سال انقلاب الجزاير،الجزایر، نوامبر ۲۰۰۴.

* لوح تقديرتقدیر كتابکتاب سال جمهوريجمهوری اسلامياسلامی ایران از رييسرییس جمهوريجمهوری (ترجمهٔ نهج البلاغه). تهران، بهمن ۱۳۸۷.

== سوابق رسميرسمی خدمات اجرايياجرایی و عضويتعضویت در كميته‌هاکمیته‌ها ==

* عضو آكادميآکادمی علوم اسلامياسلامی كلنکلن آلمان

* عضو مركزمرکز پژوهش‎هايپژوهش‎های اسلامياسلامی دانشگاه شيرازشیراز

* معاونت پژوهشيپژوهشی وزارت فرهنگ و آموزش عاليعالی از ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹.

* رييسرییس كتابخانه‎يکتابخانهٔ مركزيمرکزی دانشگاه تهران از ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۵.

* رييسرییس كتابخانه‎يکتابخانهٔ ميرزايمیرزای شيرازيشیرازی دانشگاه شيرازشیراز از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۷.

* عضو كميته‎يکمیتهٔ تخصصيتخصصی هيأتهیأت مميزه‎يممیزهٔ دانشگاه شيرازشیراز.

* عضو كميته‎ي‌کمیتهٔ مشورتيمشورتی رياستریاست دانشگاه شيرازشیراز.

* عضو هيأتهیأت تحريريه‎تحریریه‎ مجله علوم اجتماعياجتماعی و انسانيانسانی دانشگاه شيرازشیراز.

* عضو هيأتهیأت تحريريةتحریریة مجلة‌اللغة‌العربيةمجلةاللغةالعربیة و آدابها.

* عضو هيأتهیأت تحريرية‌تحریریة فصلنامة نهج‌البلاغه (النهج).

* عضو هيأتهیأت تحريريه‎تحریریه‎ مجله‎ انديشه‎ياندیشهٔ دينيدینی دانشگاه شيرازشیراز.

* عضو هيأتهیأت تحريريه‎تحریریه‎ مجله‎ كتابداريکتابداری دانشگاه تهران.

* عضو هيأتهیأت تحريريةتحریریة مجله پژوهش‌هايپژوهش‌های اسلامياسلامی دانشكده‌يدانشکدهٔ ادبياتادبیات و علوم انسانيانسانی دانشگاه شهيدشهید باهنر كرمانکرمان.

* عضو هيأتهیأت تحريريةتحریریة مجله بوستان ادب بخش زبان و ادبياتادبیات فارسيفارسی دانشگاه شيرازشیراز.

== منابع ==

* مدخل '''محمد مهدی جعفری'''، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی. به کوشش بهاءالدينبهاءالدین خرمشاهىخرمشاهی (۲جلد)، نشر دوستان-ناهيد،ناهید، تهران، ۱۳۸۱.

* '''سازمان مجاهدينمجاهدین خلق از درون''' (برشيبرشی از خاطرات). نشر نگاه امروز، ۱۳۸۳.