'''آذر کیوان''' (زادهٔ [[۹۱۴]] خورشیدی/۹۴۲ قمری در فارس - درگذشتهٔ [[۹۹۷]] خ. /۱۰۲۷ ق. در هند) موبدی [[زردشتی]] بود که در [[شیراز]] زندگی می کردمیکرد و در اوایل قرن ۱۱ ق باتعدادی از یارانش در زمان [[اکبر شاه]] هندی به [[هندوستان]] رفت. دلیل رفتن آذر کیوان به هند را سیاست دینی اکبر شاه و کوششهای او برای تفاهم فکری و دینی او میدانند. در کتاب [[دبستان مذاهب]] دربارهیدربارهٔ صفات اخلاقی او آمده که مردی منزوی و کمسخن بود، به ریاضت و قناعت زندگی میکرد و گوشت نمیخورد. با زبانهای [[اوستایی]]، [[پهلوی]]، فارسی، ترکی، هندی، و عربی به خوبی آشنا بود. او در سال [[۹۹۷]] خورشیدی در شهر پانته درگذشت.
آذرکیوان بنیانگذار فرقهای موسوم به [[آذرکیوانیان]] یا [[دساتیریان]] است که حقیقت همهٔ ادیان را یکی میدانستند و زبانی ساختگی به نام [[زبان دساتیری]] ساختهاند که در [[زبان فارسی]] بسیار تأثیرگذار بوده است. فرقهای که بنیان گذاشت آمیزهای از عقاید زردشت،[[زرتشت]]، اسلامی، هندویی، یهودی، مسیحی، [[مانویت]] و [[مزدکی]] بود. آذر کیوانآذرکیوان با عقاید و آرای فلسفی زمان خود آشنا بود و منظومهیمنظومهٔ [[مکاشفات]] از آثار اوست که در کتاب [[جام کیخسرو]] از آثار این فرقه باقی مانده استماندهاست. به نوشتهینوشتهٔ [[شارستان چهارچمن]]، کتابهای [[آیینهیآیینهٔ اسکندر]]، [[تخت طاقدیس]] و [[پرتو فرهنگ]] از دیگر آثار آذر کیوان است. برخی از آثار بهجاماندهیبهجاماندهٔ این فرقه عبارت است از: [[دساتیر]]، شارستان چهارچمن، جام کیخسرو، [[زردست افشار]]، [[زنده رود]]، [[دبستان مذاهب]] و [[فرازستان]].
== منابع ==
خط ۸:
* [[دانشنامه دانشگستر]]، [[موسسه علمی- فرهنگی دانشگستر]]، ۱۳۸۹. (صص ۷-۱۳۶)