میر حیدر آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

|نام دیگر=امام سید حیدر آملی ،آملی، سید میر حیدر آملی

|زمینه فعالیت=فلسفه،سیاست،فلسفه، سیاست، روان‌شناسی، خداشناسی، فقه، تصوف، حدیث، تفسیر و ...

|آرامگاه= آمل {{سخ}} {{coord|34۳۴|47۴۷|29.55۲۹٫۵۵|N|48۴۸|30۳۰|47.62۴۷٫۶۲|E|region:IR|display=inline}}

|تاریخ_مرگ= 787۷۸۷

'''بهاء الدین سید حیدر بن علی بن حیدر''' معروف به '''شیخ حیدر آملی''' یا '''میر حیدر آملی''' (زاده:۷۲۰هجری [[آمل]]) عارف و صوفی و [[مفسر]] [[شیعه]] دوازده امامی قرن هشتم است. وی از نوادگان علویان مازندران است که تبارش به [[سجاد|علی بن حسین، امام زین العابدین]] -امام چهارم شیعیان- می‌رسد.

نام او بیش‌تر به سبب نظریاتش در باره یبارهٔ [[عرفان]] و [[حکمت]] مطرح شده استشده‌است. میر حیدر را از بزرگ ترین عارفان شیعی می‌دانند. در رساله هایرساله‌های غربی نوشته استنوشته‌است علم میر حیدر فراتر از دریاها است.

او دارای چهل رساله‌ استرساله‌است که از جمله می‌توان به [[جامع الاسرار و منبع الانوار]] که برای تبیین دیدگاههای اخل تصوف و شیعیان استاست، ،اشارهاشاره کرد. وی تشیع و تصوف حقیقی را نزدیک به یکدیگر می‌داند. میرحیدر آملی مرد بزرگ تاریخ و عرفان ایران بوده استبوده‌است.

* صاحب ریاض العلما می‌نویسد: فاضل عالم جلیل مفسر فقیه محدث و از بزرگان علمای امامیه استامامیه‌است و از تالیفات او تفسیری موسوم به [[تفسیر محیط الاعظم|محیط الاعظم]] می‌باشد. و باز می‌گوید: من تعدادی از مسائل فقهی و کلامی را که سید آن‌ها را از [[فخرالمحققین حلی|فخرالدین]]، فرزند [[علامه حلی|علامه]] پرسید و جواب‌هایی که به آن سوالات داده شده را دیدم.

حیدر آملی بخش بزرگ جوانی درخشان خود را در آمل در ایالت [[طبرستان]] گذراند. در اثر پیچ و خم زمانه و یورش مغولان نشانه‌ای از آثار قدیمی باقی مانده استمانده‌است. با توجه به وضعیت خانوادگی و مشاغلی که حیدر آملی در جوانی در دربار امیر به عهده داشته، زندگی او با یکی از پرآوازه‌ترین خاندان‌های فرمانروایی مازندران یعنی خاندان باوندیان (موسوم به کینخواریه) پیوند دارد. حیدر آملی با تجدید خاطره امیر که در خدمت او بوده، با افتخار نسب او را به ساسانیان می‌رساند. در‌‌در همان سالی که امیر به قتل رسید و خاندان باوندیان از میان رفت (۷۵۰ ه)، حیدر آملی تصمیم می‌گیرد تا به زندگی موفق و این جهانی خود پایان داده و به سوی خدا برود. (پایان دوره ایرانی). (هانری کربن زندگی سید حیدر را در سه قسم کلی بیان می‌دارد: الف: دوره ایرانی: تا ۳۰ سالگی (سال ۷۵۰)،دوره، دوره اول عراقی (از سال ۷۵۲ تا ۷۶۸) دوره دوم عراقی، (از سال ۷۶۸ تا ۷۸۷)

می‌توانیم تاریخ تولد سید حیدر را در آمل با اختلاف یک سال معلوم نماییم:۷۲۰ (شاید ۷۱۹ اما به احتمال زیاد ۷۲۰). سید حیدر بن علی بن حیدر عبیدلی حسینی آملی به یکی از خانواده‌های بزرگ سید [[آمل]] تعلق داشت. شهری که ساکنان آن از‌‌از همان آغاز شیعه و عالم بودند. اگر فاصله یک ساله میان حرکت از آمل و ورود به اماکن مقدس اسلام در سال ۷۵۱ را به حساب نیاوریم، می‌توانیم بگوییم که دوره ایرانی سید حیدر از سال ۷۲۰ تا ۷۵۰ هجری بوده استبوده‌است. بنابراین سید حیدر آمل را در سال ۷۵۰ هجری ترک کرد، یعنی در‌‌در همان سالی که امیر او به قتل رسید. خود او می‌گوید که در این زمان سی ساله بوده استبوده‌است. در این فاصله سید حیدر آموزش‌های اصلی را دیده و نخستین تجربه خود از زندگی را کسب کرده بود. او در جامع الاسرار می‌گوید که از‌‌از همان آغاز جوانی و حتی کودکی با علاقع فراوان به مطالعه عرفان شیعی دوازده امامی پرداخت. زائر ما با ترک همه چیز، جز خرقه‌ای ژنده از مال دنیا نگه نمی‌دارد و برای زیارت اماکن مقدسه تشیع و سپس بیت المقدس و مکه قدم در راه می‌گذارد. بدین ترتیب دوره عراقی یا بهتر بگوییم نخستین مرحله این دوره آغاز می‌شود. سید حیدر به مکه و مدینه می‌رود، اما به علت وضع مزاجی به عراق بازمی گردد.

تذکره نویسان می‌گویند که در نخستین مرحله این دوره، سید حیدر از تعلیمات دو شیخ بزرگوار، مولانا [[نصیر الدین کاشانی]] حلی و شیخ فخرالمحققین محمد بن حسن بن مطهر حلی استفاده کرد. فخرالمحققین فرزند [[علامه حلی]] بود که در نزد [[نصیرالدین طوسی]] و کاتبی قزوینی تعلیم دید و خود یکی از اساتید کلام شیعی این دوره بود. سید حیدر از حسن بن حمزه هاشمی روایت می‌کند در سال ۷۶۱ از فخرالمحققین اجازه روایت دریافت کرد و به درخواست او رساله رافعه الخلاف را نوشت و برای مدتی به مکاتبه علمی با او پرداخت. یادآور می‌شویم که آخرین تاریخ تحریر رساله العلوم العالیه یعنی سال (۷۸۷ ه) مربوط می‌شود به زمانی که سید حیدر شصت و پنج سال بود. از این پس دیگر اطلاعی از او نداریم و نمی‌دانیم در چه زمان و شرایطی این دنیا را ترک گفته استگفته‌است. [[حسن حسن زاده آملی|علامه حسن‌زاده آملی]] در این باره می‌فرمایند: «فعلا در جنب مسجد امام حسن عسکری (ع) در آمل قبری به نام میرحیدر آملی. ولیکن مسلم است که غیر از سید حیدر است. زیرا ایشان خودش می‌نویسد:» من از آمل بیرون رفتم «. وی در حله وفات کرده استکرده‌است.»

پس از سال ۷۸۷ اثری از حیدر آملی در این جهان فانی نمی‌یابیم. این دوره از زمان حمله تیمور لنگ به [[مازندران]] دور نیست و دلیلی نداریم که سید حیدر به زادگاه خود بازگشته باشد. یا گفته میشودمی‌شود او را بعد مرگش به زادگاه خود آورده اندآورده‌اند.

== آثار ==

او آثار هایآثار‌های متفاوتی از علم تصوف و نگاه به امامان شیعه داشته استداشته‌است تفسیر قرآن و کتاب هایکتاب‌های بحث در علم و فلسفه از بزرگترین آثار کتاب هایکتاب‌های فلسفه در جهان است که در اکثر دانشگاه هایدانشگاه‌های معتبر دنیا در حال تدریس می باشدمی‌باشد. آثار گران‌بهایی از وی در موضوع‌هایی چون تفسیر قرآن با عنوان [[تفسیر محیط الاعظم]]، [[نص النصوص و رساله العلوم العالیه]] بر جای مانده استمانده‌است. نص النصوص، درحقیقت، شرحی بر فصوص الحکم ابن عربی است.

* [[آرامگاه سه سید (میر حیدرآملی)]]

* [[ابن ابی جمهور احسائی]]

* [http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,8643?PHPSESSID=9293aa3a8a154b50388186a3f1dba711 شیوه هایشیوه‌های علامه شیخ امام المیر حیدر آملی در تفسیر قرآن]

* میر حیدر آملی پدر علم تصوف . ایران بشیر