زبان فارسی باستان: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== ریشه و پیشینه ==

 

زبان فارسی باستان که در دوران پیش از حمله [[اسکندر]] به ایران زبان دربار هخامنشی بوده از [[زبان‌های ایرانی جنوب غربی]] می‌باشد. این زبان با [[زبان مادی]] فاصله‌ای بسیار نزدیک داشته که احتمالا دو گویش از یک زبان بوده‌اند. زبان فارسی باستان که از زبان‌های ایرانی واروپایی محسوب می‌شود که احتمالا در پدیده مهاجرت [[آریاییان]] به‌همراه زبان‌های مادی و [[اوستایی]] وارد [[فلات ایران]] شده‌است. این زبان پیش از ورود به سرزمین پارس در جنوب غربی ایران، بر اساس آنچه از کتیبه [[شلمانسر سوم]]، پادشاه آشوری بدست آمده در حوالی [[دریاچه ارومیه]] رایج بوده‌است. در این کتیبه که به سده نهم پیش از میلاد باز می‌گردد برای نخستین بار نام پارس در زبان آشوری بصورت [[پارسوا]] ذکر شده‌است. واژه پارسوا(pārćwa) شکل قدیمی‌تر واژه پارس(pārsa) دانسته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cais-soas.com/CAIS/Religions/non-iranian/Judaism/Persian_Judaism/book2/pt6.htm |عنوان=PERSIA & CREATION OF JUDAISM |تاریخ بازدید=‏۵ نوامبر ۲۰۱۱ |اثر=The Circle of Ancient Iranian Studies|}}</ref> نخستین سند رسمی زبان پارسی باستان [[کتیبه بیستون]] در حوالی [[کرمانشاه]] است که به فرمان [[داریوش یکم]] نوشته شده‌است. داریوش که این کتیبه از زبان او نقل شده، زبان بکار رفته در آن را ''زبان آریایی'' معرفی می‌کند.<ref>راهنمای زبان‌های ایرانی باستان، صفحه ۱۱۰</ref> به‌همین جهت احتمال این وجود دارد که زبان مادی و پارسی باستان و نیز زبان‌های شرقی ایرانی همگی تحت نام آریایی بوده و گویش‌ها و لهجه‌هایی جداگانه در هر منطقه داشته‌اند. دوره آغاز تکلم به زبان پارسی باستان در میان [[پارسیان]] مشخص نیست اما از شواهد و قرائن زبان‌شناختی و مقایسه با زبان‌های اوستایی و [[سنسکریت]] که هم‌دوره زبان پارسی باستان هستند چنین به‌نظر می‌رسد که زبان پارسی باستان مدت‌ها پیش از دوره [[هخامنشیان]] نیز تکلم می‌شد و اشتباه‎های نگارشی و دستوری در کتیبه‌های متاخر دوره هخامنشی این حقیقت را القا می‌کند که پارسی باستان در دهه‌های پایانی حکومت مزبور احتمالا زبانی خاموش بوده‌است. زبان فارسی باستان یکی از معدود زبان‌های هندواروپایی دوره باستان است که در زمان رواجش مکتوب شده و اسناد مطالعه زبانی برای امروز بجای گذاشته و از این‌رو در بسیاری از پژوهش‌های زبان‌شناختی به‌عنوان ثابت بکار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/iran-vi-iranian-languages-and-scripts |عنوان=IRAN vi. IRANIAN LANGUAGES AND SCRIPTS |تاریخ بازدید=‏۵ نوامبر ۲۰۱۱ |اثر=Encyclopædia Iranica |}}</ref> [[زبان پارسی میانه]] یا پهلوی ساسانی که زبان رسمی ایران در [[ساسانیان|دوره ساسانی]] بوده از فارسی باستان منشعب شده‌است. [[زبان پارسی]] و ديگر [[زبان‌های ایرانی جنوب غربی]] که از زیرمجموعه‌های زبان پهلوی ساسانی هستند همگی از فارسی باستان ریشه گرفته‌اند.<ref>محسن ابوالقاسمی، تاریخ زبان فارسی. صفحه ۱۳۲</ref>

[[رده:زبان فارسی]]

[[رده:زبان‌های ایرانی باستان جنوب غربی|فارسی باستان]]

[[رده:زبان‌های مرده|فارسی باستان]]

[[رده:زبان‌ها|فارسی باستان]]