بایگانی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Nha~fawiki (بحث | مشارکت‌ها) |
ابرابزار، برچسب ویکی‌سازی، برچسب حق تکثیر |
||
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
[[پرونده:Fondos archivo.jpg|thumb|قفسه نگهداری زونکن‌ها]]
'''بایگانی'''یا '''آرشیو''' {{به
== تاریخچه آرشیو ==
سطر ۱۱ ⟵ ۱۲:
* بایگانی بستر و خاستگاه اسناد آرشیوی است، در حالی که عکس آن صحیح نیست.
* بایگانی خاص امور دفتری و سازمانی است.
در حالی که اسناد
* عصاره و چکیده بایگانیها و مکاتبات اداری است.
* ارزش نگهداری دارد.
سطر ۲۷ ⟵ ۲۸:
# اصل منشا یا خاستگاه(Provenance): این اصل حکم می‌کند که اسناد به شکل اولیه شان حفظ شوند تا ترتیب آنها به هم نخورد.
# اصل نظم اولیه (Original order): پدید آورنده بر اساس منظور خاصی اسناد را در کنارهم چیده و فرض برآن است که آن ترتیب، دارای منطق است و نباید آن را از بین برد.<ref>{{یادکرد|نویسنده =غلامرضا فدایی عراقی |کتاب = مقدمه‌ای بر شناخت اسناد آرشیوی| ناشر = |صفحه = |تاریخ =۸/۱۱/۲۰۱۱}}</ref>
اصل حفظ نظم اولیه سند برای نخستین بار در دهه
در غیر اینصورت، مفهوم منابع که درک آن محتاج تخصص و دقت نظر است از بین می‌رود. نظم اولیه مشخص می‌کند که فرد یا سازمان
البته گاهی آرشیویست، می‌تواند به دلایلی در نظم نخستین اسناد دست ببرد؛ مثلا هنگامی که نظم درستی بر اسناد حاکم نباشد و اغلب آنها به صورت تصادفی کنار هم قرار گرفته باشند یا نظم اولیه، فاقد قاعده بوده باشد و نظام پرونده‌ای آن برای افراد دیگر قابل درک نباشد یا اینکه عملا بسیار پیچیده باشد، یا اینکه پیشینه‌ها از نظم چندین ساله خود خارج شده باشند.
اصل حفظ نظم سازمانی، نیازمند آن است که اسناد شخص یا سازمان، با اسناد شخص یا سازمان دیگر تداخل نداشته باشد. در اصل حفظ نظم اولیه، باید نظم آغازینی که تحت آن، سازمان یا شخص، مبادرت به تولید، نگهداری و استفاده از سند
به عنوان نمونه، چناچه یک آرشیویست، پرونده‌ای دریافت نماید که به شکل شماره‌ای و بر حسب کدپستی تنظیم شده است، حفظ نظم اولیه به همان شکل، ضروری است. در حقیقت میتوان بیان داشت که در مورد آرشیوها، ابزار اصلی نظم بخشی و رویکرد به مدارک، سرمنشاء اداری آنهاست. اسناد، منابع منحصر به فردی با ویژگیهای استنادی و اطلاعاتی هستند. رعاین این دو اصل سبب خواهد شدتا پژوهشگرانی که به اسناد مراجعه می‌کنند، با همان نظم اولیه اسناد را بازیابی نمایند و مورد استفاده قرا دهند و به همان ترکیب اصلی، نسبت به بررسی و تفسیر اطلاعات سند اقدام کنند.▼
دیانی (1377: 9) معتقد است که مراکز آرشیوی از بایگانی نهادها پدید می‌آیند. بنابراین بایگانی، منشاء و خاستگاه اسناد آرشیوی است؛ لیکن عکس این قضیه درست نیست. بدین معنا که به واسطه گزینش، ساماندهی و نگهداری بایگانیهای راکد، میتوان مراکز آرشیوی راشکل داد. عادلی و امیرخانی (1387: 106) عقیده دارند که با استفاده از توصیف آرشیوی، میتوان به شناسائی و توصیف زمینه و محتوای مواد آرشیوی، به منظور دسترس‌پذیر ساختن آنها پرداخت. توصیف، فرایند برقراری نظارت فکری و مدیریتی بر موجودی آرشیو است.<ref>{{یادکرد|نویسنده =محمدحسین دیانی/مقدمه ای بر آرشیو| ناشر دانشگاه فردوسی = |صفحه = |تاریخ = ۱۳۷۷}}</ref>▼
▲به عنوان نمونه، چناچه یک آرشیویست، پرونده‌ای دریافت نماید که به شکل شماره‌ای و بر حسب کدپستی تنظیم
▲دیانی (
== آرشیویست ==▼
{{حق تکثیر مشکوک}}
آرشیویست در جهت مجموعه سازی، سازماندهی، اشاعه و حفاظت منابع اطلاعاتی جامعه پیشرفت کوشش
به افرادی که در آرشیوها
یک آرشیویست دو وظیفه اساسی دارد:
# اسناد را برای استفاده محققان تاریخ و سایر پژوهشگران آماده ساخته و ارائه دهد.
طبق
ارائه رهنمود، ایجاد هماهنگی، رعایت نظر و ترتیب اولیه اسناد دولتی، ارزشیابی و انتخاب اسناد باارزش نیز از اهم وظایف یک آرشیویست محسوب می‌شود. بنابراین وظایف آرشیویستها را چنین میتوان خلاصه کرد:
# حراست از اسناد باارزش تحت مراقبت
# مشارکت در فرایند افزودن به اسناد موجود
# آماده‌سازی اسناد جهت استفاده مراجعین و پژوهشگران
# ارزشیابی اسناد باارزش و تفکیک منظم آنها از میان توده عظیم اسناد و طبقه‌بندی ارزشی اسناد.
تمام وظایف آرشیویستها از نظر اهمیت با هم برابرند و نمی‌توان هیچکدام را نادیده گرفت. امکان دارد نیازهای کوتاه‌مدت ایجاب کند در هر زمان برای یکی از وظایف اولویت قائل شویم، ولی در یک تحلیل نهایی میتوان گفت چنانچه نتوان اسناد را جهت استفاده متقاضیان آماده ساخت، ارزشیابی، گزینش و حفظ و نگهداری اسناد هم بی‌معنی و بی‌هدف خواهد بود.▼
== وظایف آرشیویست دیداری وشنیداری ==▼
بازبینی یا بازشنوایی، آماده سازی، رده بندی،
== تعریف آثار دیداری-شنیداری ==▼
در فرهنگ اصطلاحات تخصصی قانون حق پدید آور و حقوق جانبی آن از سازمان جهانی مالکیت معنوی، اثر دیداری-شنیداری چنین تعریف
اثری است که همزمان برای گوش و چشم گیرایی داشته باشد و شامل
== وظایف آرشیوی ==
سطر ۴۸ ⟵ ۸۰:
== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
* مرادی، نورالله، طهرانی پور، وحید. آرشیو داری دیداری-شنیداری. تهران: کتابدار۱۳۸۷▼
* مایکل روپر، خدمات آرشیوی، ترجمه: شهلا اشرف، مقاله شماره ۲۹، روابط عمومی و امور بین‌المللی سازمان اسناد ملی.▼
{{پانویس}}
▲== آرشیویست ==
▲آرشیویست در جهت مجموعه سازی، سازماندهی، اشاعه و حفاظت منابع اطلاعاتی جامعه پیشرفت کوشش می کند. در واقع آرشیویست پلی می سازد بین گذشته و حال و آینده که جامعه را در زمان و مکان سیر می دهد. آرشیویست در نمایه سازی بیشتر بر جنبه تاریخ-اطلاعاتی سند تکیه می کند و هر چه سند تاریخی تر باشد، قابلیت استناد و ارزش آن افزایش می یابد. آرشیویست باید ذهنی کاملا خلاق داشته باشد و آموزه های کتابداری خود را در قالب منابع مختلف دیگر که هیچ شباهتی به کتاب ندارد، پیاده کند چرا که در منابع آرشیوی علی رغم منابع کتابخانه ای شاید بتوان چندین موضوع برای هر رکورد اختصاص داد. آرشیویست باید اطلاعات تاریخی زیادی در زمینه خاص آرشیو خود داشته باشد و شاید از جهاتی بتوان گفت همچون کتابدار کتابخانه تخصصی است.
▲به افرادی که در آرشیوها ــ اعم از آرشیو اسناد تاریخی، تحقیقی، حقوقی و اداری ــ مشغول انجام کار هستند و در این وظیفه از تخصص لازم برخوردارند و وظایف یک آرشیویست را انجام می‌دهند، آرشیویست اطلاق می‌گردد.
▲== وظایف آرشیویست: ==
▲یک آرشیویست دو وظیفه اساسی دارد: ۱ــ باید برای حفظ و حراست از اسناد باارزش تحت‌نظر خود اقدامات لازم را انجام دهد و نهایت کوشش را صرف کند تا کیفیت و ویژگیهای اصلی اسناد حفظ شود، ۲ــ اسناد را برای استفاده محققان تاریخ و سایر پژوهشگران آماده ساخته و ارائه دهد.
▲طبق نظر آرشیویست مشهور، سرهیلاری جنکینسون، در کتاب «مدیریت اسناد آرشیوی»، جای وظیفه اول و دوم نباید با هم عوض شود: «طبق قانون و به‌عنوان نگهدارنده اسناد دولتی اولین وظیفه من این است که هرگونه اقدام لازم را جهت حفظ و نگهداری اسناد به عمل آورم. دراین‌صورت آیا من چیزی بیش از یک انباردار واقعی تلقی می‌شوم؟ پاسخ قطعا منفی است؛ زیرا وظایف قانونی من تنها با حفظ و نگهداری اسناد پایان نمی‌یابد.» [۱۳]
▲ارائه رهنمود، ایجاد هماهنگی، رعایت نظر و ترتیب اولیه اسناد دولتی، ارزشیابی و انتخاب اسناد باارزش نیز از اهم وظایف یک آرشیویست محسوب می‌شود. بنابراین وظایف آرشیویستها را چنین میتوان خلاصه کرد: ۱ــ حراست از اسناد باارزش تحت مراقبت ۲ــ مشارکت در فرایند افزودن به اسناد موجود ۳ــ آماده‌سازی اسناد جهت استفاده مراجعین و پژوهشگران ۴ــ ارزشیابی اسناد باارزش و تفکیک منظم آنها از میان توده عظیم اسناد و طبقه‌بندی ارزشی اسناد.
▲تمام وظایف آرشیویستها از نظر اهمیت با هم برابرند و نمی‌توان هیچکدام را نادیده گرفت. امکان دارد نیازهای کوتاه‌مدت ایجاب کند در هر زمان برای یکی از وظایف اولویت قائل شویم، ولی در یک تحلیل نهایی میتوان گفت چنانچه نتوان اسناد را جهت استفاده متقاضیان آماده ساخت، ارزشیابی، گزینش و حفظ و نگهداری اسناد هم بی‌معنی و بی‌هدف خواهد بود.
▲مایکل روپر، خدمات آرشیوی، ترجمه: شهلا اشرف، مقاله شماره ۲۹، روابط عمومی و امور بین‌المللی سازمان اسناد ملی.
▲ماهنامه اطلاع یابی و اطلاع رسانی-شماره۷( مقاله آرشیو، کتابخانه: آرشیویست، کتابدار)
▲== وظایف آرشیویست دیداری وشنیداری ==
▲بازبینی یا بازشنوایی، آماده سازی، رده بندی، مهارت های کار با ابزار و دستگاه های فنی چه به منظور مرمت مواد دیداری و شنیداری و یا کار با آنها به منظور استفاده، بررسی و مرمت فیلم ها، نوارهای مغناطیسی و دیسک های نواری از جمله مهارت های آرشیویست های دیداری و شنیداری است.
▲تعریف آثار دیداری-شنیداری
▲در فرهنگ اصطلاحات تخصصی قانون حق پدید آور و حقوق جانبی آن از سازمان جهانی مالکیت معنوی، اثر دیداری-شنیداری چنین تعریف شده است:
▲اثری است که همزمان برای گوش و چشم گیرایی داشته باشد و شامل رشته ای از تصاویر مرتبط و صدای همراه آن است که بر روی ماده مناسب ضبط شده باشد. (مرادی و طهرانی پور،۱۳۸۷)
▲مرادی، نورالله، طهرانی پور، وحید. آرشیو داری دیداری-شنیداری. تهران: کتابدار۱۳۸۷
[[رده:اسناد تاریخی]]
| |||