حسین چاهکوتاهی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح ارقام، ابرابزار |
|||
خط ۳۰:
شیخ حسین خان فرزند شیخ احمد، متولد [[۱۲۷۳ (قمری)|۱۲۷۳ قمری]] ([[۱۲۳۵]] خورشیدی) در [[چاهکوتاه]] حومه [[شهرستان بوشهر]] از خاندان دموخ بود که در تحولات محلی نقش داشتند. پدر بزرگ وی شیخ حسین دموخی در ماجرای نبرد [[قلعه ریشهر]] در برابر تهاجم انگلیسیها در سال [[۱۲۷۳ (قمری)]] شرکت داشت. پدرش حاکم نواحی چاهکوتاه و [[احمدی (بوشهر)|احمدی]] بود و پس از او شیخ حسین خان جای پدر را گرفت.<ref>شیخ حسینخان چاهکوتاهی در جنگ مجاهدین دشتستان و تنگستان با دولت انگلیس، [[احمد فرامرزی]]، به کوشش: سید قاسم یاحسینی، تهران: موسسه نشر وپژوهش شیرازه (۱۳۷۷)، ص ۱.</ref>
=== جنگ با انگلیسیها ===
شیخ حسین خان بدنبال انزجار عمومی از تهاجم انگلیس و اعلان جهاد علمایی چون [[سید مرتضی مجتهد اهرمی|سید مرتضی اهرمی]] و [[شیخ محمدحسین برازجانی]] همراه با [[زایر خضرخان اهرمی]] و دیگر خانهای جنوب برای شرکت در جنگ علیه نیروهای بیگانه هم قسم شد. شیخ حسین خان هدف خانهای جنوب را عزل موقرالدوله (حاکم بوشهر)، خروج نیروهای انگلیسی از بوشهر، بازگشت [[آلمان]]ی‌ها اعلام کرد. شیخ حسین خان در زمان [[جنگ جهانی اول]] و اشغال [[بوشهر]] توسط انگلیس در سال ۱۳۳۳ قمری ضابط چاهکوتاه بود و در صف مبارزان تنگستانی با اشغالگران جنگید. نبرد [[تنگستان]]ی‌ها و [[منطقه دشتی|دشتی‌ها]] پس از کشته شدن رئیسعلی دلواری تا چندی ادامه یافت و با کشته شدن بعضی مجاهدین از جمله عبدالحسین فرزند شیخ حسینخان و اسیر شدن تعدادی از جمله [[خالوحسین]] از دیگر سران مجاهدین به سرانجام رسید.
در پی آن افسران ژاندارمری [[شیراز]]، افراد [[کنسول]] انگلستان از جمله «فردیک اکنورد» در آن شهر را به اسارت نزد شیخ حسینخان و زایر خضرخان به اهرم فرستادند،
بدنبال آن مذاکراتی بین انگلیسیها و سران تنگستان برای آزادی و مبادله اسرا صورت گرفت و قراردادی در تاریخ هفتم اوت ۱۹۱۵. م/ هفتم شوال ۱۳۳۴. ق در محل سر بَسْت چُغادَک به امضای ماژور تریور، قائم مقام کنسول انگلیس در بوشهر، و زایرخضرخان اهرمی (امیر اسلام) و شیخ حسین خان چاه کوتاهی (سالار اسلام) به انجام رسید. از مهمترین مفاد این قرارداد (صلح نامه) مبادله اسرا و استرداد اسرای تنگستانی و دشتی از جمله خالوحسین دشتی، آزادسازی آلمانی‌های در بنادر خلیج فارس، تحویل دادن اموال توقیف شده اهالی تنگستان توسط
=== پس از جنگ جهانی اول ===
پس از جنگ جهانی اول نیز انگلیسیها در قالب [[پلیس جنوب ایران]] به سرکوبی مجاهدان ادامه دادند.
در ۱۳۳۶ق در جریان بازگشایی جاده شیراز و طرح احداث [[راه‌آهن]] در منطقه، شیخ حسینخان و زایر خضر و شیخ محمد برازجانی، که از اهداف انگلیسیها در کشیدن راه‌آهن اطلاع داشتند، استقلال ایران را در خطر دیدند و در نامه‌ای از کنسولگری انگلیس خواستند تا پاسخ دهد که احداث راه‌آهن طبق معاهده با دولت ایران بوده‌است یا خیر و چون انگلیسیها پاسخی ندادند، مجاهدان به قصد نبرد با آنان در [[چغادک|چُغادک]] مستقر شدند ولی، بر اثر خیانت عده‌ای از همراهان خویش، ناچار به عقب‌نشینی شدند. انگلیسیها پس از تصرف چغادک، چاهکوتاه را نیز تصرف کردند و شیخ حسینخان را، که به چاهکوتاه پناه برده بود، وادار به عقب‌نشینی کردند وی در ربیع الاول ۱۳۳۸ قمری ناچار به [[قلعه فاریاب]] در منطقه [[بوشکان|بلوک بوشکان]] پناهنده شد و جنگ و گریز با
انگلیسیها چند ماه شیخ‌حسین را تعقیب و با هواپیما مواضعش را بمباران کردند. در آن زمان، به‌جز معدودی تفنگچی کسی با وی نمانده بود.
=== نبرد آخر و مرگ ==
شیخ حسینخان در رمضان-شوال ۱۳۳۸ق درصدد تصرف چاه کوتاه برآمد اما در این امر موفق نشد و در دو کیلومتری چاه کوتاه سنگربندی کرده و آماده نبرد با قوای انگلیس شد. در بعضی منابع با تاریخی متفاوت
== بعداز کشته شدن ==
کشته‌شدن شیخ‌حسین، هیجان و اندوه زیادی در میان مردم تهران ایجاد کرد.<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5385 چاهکوتاهی] دانشنامهٔ جهان اسلام</ref> شیخ حسین چاهکوتاهی، در محله امامزاده [[بوشهر]]، همجوار [[امامزاده عبدالمهیمن]] دفن گردید که امروزه [[آرامگاه شیخ حسین چاهکوتاهی|آرامگاهی]] بر روی آن برپاست.
== اشعار ==
[[ملک‌الشعرای بهار]] در یکی از شعرهایش به نام «''خون [[شیخ محمد خیابانی|خیابانی]]''» اشاره‌ای مختصر به شیخ حسین چاهکوتاهی داشته‌است و در پاورقی آن شعر از وی با عنوان «مجاهد ملی معروف جنوب» یاد کرده‌است:<ref>دیوان اشعار ملک الشراء بهار، مؤسسه انتشارات نگاه، چاپ دوم ۱۳۸۸، ص ۲۷۱.</ref>
{{آغاز شعر}}
سطر ۵۳ ⟵ ۵۶:
{{ب|گه قتل مهین '''شیخ حسین خان''' را در فارس|تصویب نمودند به صد عذرتراشی...}}
{{پایان شعر}}
== خانواده ==
از شیخ حسینخان هشت فرزند به جا ماند که دوتای آنها بنام عبدالحسین و شیخ خزعل در جنگ با نیروهای انگلیسی کشته شدند. دیگر فرزندان وی شیخ عبدالرسول خان، محمد خان، منصور خان، صالح، ناصر و دختری بنام خیرالنساء می‌باشد. حسین و سیروس چاهکوتاهی (دو فرزند عبدالرسول خان) از نوه‌های سرشناس او می‌باشند.<ref>فارس و جنگ بین الملل، محمدحسین رُکن زاده آدمیت، صفحه ۴۷۵.</ref>
سطر ۶۱ ⟵ ۶۴:
* کتاب دلیران تنگستان: [[محمدحسین رکن زاده آدمیت]].
* کتاب فارس و جنگ بین الملل جلد دوم: محمدحسین رکن زاده آدمیت.
{{پانویس}}
== جستارهای وابسته ==
سطر ۶۷ ⟵ ۷۳:
* [[آرامگاه شیخ حسین چاهکوتاهی|آرامگاه شیخ حسین خان چاهکوتاهی]]
▲{{پانویس}}
== منابع ==
* [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5385 چاهکوتاهی] دانشنامهٔ جهان اسلام
سطر ۸۵ ⟵ ۸۹:
تصویر:ShjREH.jpg| شجره نامه در کتاب فارس و جنگ بین الملل
تصویر:قسم نامه مجاهدین.JPG| قسم نامه مجاهدین
تصویر:نامه محرمانه قنسول انگلیس -مارس
تصویر:متن نامه به دست خط نماینده دوست آلمان به شیخ حسین خان چاه کوتاهی.JPG| نامه قنسول آلمان به چاهکوتاهی
تصویر:نامه کیسلر کنسول آلمان به شیخ حسین خان چاه کوتاهی و اشاره به کمک
تصویر:نامه قنسول انگلیس به شیخ حسین خان چاه کوتاهی - مارس 1915.JPG| نامه قنسول انگلیس به چاهکوتاهی
تصویر:نامه قائم مقام کنسولگری انگلیس به شیخ حسین خان چاه کوتاهی - اوت 1916.JPG| نامه قائم مقام کنسولگری انگلیس
تصویر:Hokm.jpg| حکم سالار معظم از طرف احمد شاه قاجار
تصویر:سنگ قبر شیخ حسین خان چاه کوتاهی.jpg| سنگ قبر شیخ حسینخان
| |||